ენერგეტიკული დღის წესრიგი 18-2024

ენერგეტიკული დღის წესრიგი 18-2024

ენერგეტიკული დიპლომატია თურქეთ-ერაყის ხაზზე

პრეზიდენტ რეჯეფ თაიფ ერდოღანის ერაყში, 22 აპრილს განხორციელებულმა ვიზიტმა ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობა ახალ დონეზე მიიყვანა.

ვიზიტის ფარგლებში ხელი მოეწერა 26 ხელშეკრულებას, ენერგეტიკიდან სამხედრო თანამშრომლობამდე, ტრანსპორტიდან სოფლის მეურნეობამდე.

გაფორმებულ ხელშეკრულებებს შორის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი იყო „განვითარების გზის პროექტის“ შეთანხმება. უფრო მეტიც, შეთანხმებას ხელი მოაწერეს არა მხოლოდ თურქეთმა და ერაყმა, არამედ არაბთა გაერთიანებულმა საამიროებმა და კატარმაც.

კარგით, რატომ არის მნიშვნელოვანი  განვითარების გზის პროექტი? რა ბალანსებს შეცვლის ეს რეგიონში?

განვითარების გზის პროექტის ფარგლებში გათვალისწინებულია 1200 კილომეტრიანი რკინიგზისა და მაგისტრალის მშენებლობა.

ამრიგად, თურქეთის ისკენდერუნის პორტი და სპარსეთის ყურეში მდებარე ფავის პორტი ერთმანეთს დაუკავშირდება.

პროექტი იქნება ევროპისა და აზიის სავაჭრო გზების დამაკავშირებელი უმოკლესი მარშრუტი.

პროექტი უზრუნველყოფს უწყვეტ სავაჭრო ნაკადს ევროკავშირსა და ყურის რეგიონს შორის, ზღვის პირობების მიუხედავად.

პროექტით, როგორც ერაყიდან და ასევე ყურის სხვა ქვეყნებიდან, ნავთობის ევროპაში ტრანსპორტირებას, როგორც ნაკლებ დროში, ასევე იაფად უზრუნველყოფს. განვითარების გზის პროექტი ასევე დიდ წვლილს შეიტანს თურქეთის „ენერგეტიკული ცენტრის“ ჩამოყალიბებაში.

პროექტით თურქეთი უფრო აქტიურ როლს ითამაშებს, ერაყის ენერგორესურსების მსოფლიო ბაზრებზე მიწოდებაში.

განვითარების გზის პროექტი ასევე იქნება სუეცის არხის მთავარი კონკურენტი მას შემდეგ, როცა ნავიგაციის რაოდენობა მნიშვნელოვნად შემცირდა წითელ ზღვაში კრიზისის გამო.

გემი, რომელიც მიცურავს ფავის პორტიდან ევროპაში, 15 დღის დანაზოგს მიიღებს სუეცის არხთან შედარებით.

სავარაუდოდ, პირველი გემი ფავის პორტში ამ წლის ბოლოს ჩაუშვებს ღუზას.

პროექტის დასრულების შემდეგ, პორტი გადააჭარბებს ჯებელ ალის პორტს დუბაიში, რომელიც ცნობილია როგორც ყველაზე დიდი საკონტეინერო პორტი ახლო აღმოსავლეთში.

პრეზიდენტ ერდოღანის ვიზიტის ფარგლებში ორ ქვეყანას შორის გზა გაიხსნა ძალიან მნიშვნელოვანი თანამშრომლობისთვის როგორც ენერგეტიკის სფეროში, ასევე განვითარების გზაზე. თურქეთსა და ერაყს შორის ენერგეტიკის სფეროში თანამშრომლობის შესახებ ურთიერთგაგების მემორანდუმი გაფორმდა.

ამასთან დაკავშირებით, კირკუკის ნავთობსადენი, სავარაუდოდ, ძალიან მოკლე დროში განაახლებს მუშაობას. ასევე ნათქვამია, რომ ბასრას ნავთობის ტრანსპორტირება უახლოეს პერიოდში თურქეთში იგეგმება განვითარების გზის პარალელურად გაყვანილი მილსადენებით.

ერაყის ნავთობის დადასტურებული მარაგი დაახლოებით 145 მილიარდ ბარელს შეადგენს.

ქვეყანას აქვს მსოფლიო ნავთობის მარაგების დაახლოებით 8 პროცენტი. ერაყის ნავთობი ცნობილია, როგორც ერთ-ერთი ყველაზე იაფი ნავთობი მსოფლიოში წარმოების ღირებულებისა და ხარისხის თვალსაზრისით.

პრეზიდენტ ერდოღანის ვიზიტის დროს ასევე მოსალოდნელია, რომ ერაყ-თურქეთის ნედლი ნავთობსადენი, რომლის მიწოდება გასული წლის აპრილში შეწყდა, კვლავ ამოქმედდება.

კირკუკის ნავთობსადენს აქვს წლიური სატრანსპორტო სიმძლავრე 70 მილიონი ბარელი. უახლოეს პერიოდში ხაზის გამტარუნარიანობაც გაფართოვდება.

თურქეთსა და ერაყს შორის ვაჭრობის მოცულობა წელიწადში დაახლოებით 30 მილიარდი დოლარია. მხარეებს შორის მზარდი დიალოგის შედეგად, ის მიზნად ისახავს მოცულობის კიდევ უფრო გაზრდას.