კაპიტნის დღიური 34-2023

კაპიტნის დღიური 34-2023

ნესლიჰან დეღირმენჯიოღლუ

სტამბოლი

ნელ-ნელა ვუახლოვდებით ქალაქს, რომელიც 8500 წლისაა. ეს ქალაქი ასობით წლის განმავლობაში იყო ომების, მშვიდობისა და ალყის ადგილი. იმდენად მნიშვნელოვანია მისი ადგილი მსოფლიო ისტორიაში, რომ ამ ქალაქის დაპყრობით მთავრდება ერთი ეპოქა და იწყება ახალი. ორი კონტინენტის ერთადერთი ქალაქი: სტამბული.

უამრავი ხალხი ცხოვრობდა ამ ქალაქში. იგი გახლდათ სავაჭრო ცენტრი. უამრავი ხომალდი მის ნავსადგურებში იდგა. ეს იყო სამი დიდი იმპერიის დედაქალაქი, სადაც ბევრი ინტრიგა და თავგადასავალი ხდებოდა იმპერიის სასახლეებში. იგი გახდა პოეტების, მწერლების, მხატვრების, პოლიტიკოსებისა და მოგზაურების შეუცვლელი ქალაქი!

შესაძლოა სტამბოლზე აქამდე მილიონობით რამ ითქვა და კიდე ითქმება, რადგან ეს არ არის ქალაქი, რომლის ახსნა მხოლოდ მისი აღწერით შეიძლება. სტამბოლი შესანიშნავი ქალაქია, სადაც უთვალავი ადამიანი აღფრთოვანებულია მისი სილამაზით ათასობით წლის განმავლობაში.

სტამბოლი არის სამი იმპერიის დედაქალაქი, რომლებმაც ჩამოაყალიბეს მსოფლიო ისტორია და პოლიტიკა: რომაული, ბიზანტიური და ოსმალეთის. სტამბულის გასაგებად, თქვენ უნდა ისუნთქოთ მისით, შეესწროთ მის დღე-ღამეს, ზაფხულსა და ზამთარს და ეტაპობრივად აღმოაჩინეთ სიურპრიზებით სავსე ეს ქალაქი!

სტამბოლი სხვადასხვა დროის სულისკვეთებას ატარებს და შესაძლოა ამიტომაც იზიდავს ადამიანებს თავისკენ. სტამბოლი ხიბლავს და ცხოვრობს ოცდაოთხი საათის განმავლობაში თავისი ხალხმრავლობით, აურზაურითა და კონტრასტებით! რამდენი ქალაქი შეგიძლიათ დათვალოთ მსოფლიოში, რომელიც დღეში ოცდაოთხი საათის განმავლობაში არ ჩერდება ცხოვრება?

ავთენტური ბაზრობები, სადაც სანელებლების სუნი ტრიალებს, სადაც თვალს ხუჭავს ფერადი ხალიჩები და სამკაულები, თვალწარმტაცი ხედები, შვიდი ბორცვი და ბოსფორი... ბოსფორი, რომლის ორი მხარე დაფარულია სიბრტყეებით და იუდას ხეებით... ამაყად დგას ქალწულის კოშკი ბოსფორის შუაგულში! კუნძულების ტური, აზიური და ევროპული მხარის ულამაზესი ხედების ყურება... მოპირდაპირე ნაპირზე გასასვლელად მისწრაფებული ხალხი, მათთან ერთად მფრინავი თოლიები და ზღვის სუნი!

თურქული ლიტერატურის ოსტატი მწერალი აჰმედ ჰამდი თანფინარი ამბობს: „ყოველი სტამბოლელი ცოტაოდენი პოეტია“. ის საუბრობს ქალაქის მაგიურობაზე და მის გავლენას ხალხის ფანტაზიაზე. რა თქმა უნდა, არა მხოლოდ ის, არამედ მსოფლიო ლიტერატურის მნიშვნელოვანი სახელებიც, დოსტოევსკი, ედმონდო დე ამისისი, პიერ ლოტი, აგათა კრისტი და მრავალი სხვა მწერალი სტამბოლს აღწერენ თავიანთ ნაწარმოებებში. იმიტომ რომ ეს საოცნებო ქალაქია. ხის სახლებით შემოსილი ძველი უბნები, ზღვით დამთავრებული ვიწრო და ბორცვიანი ქუჩები, ბოსფორის ღრმა ცისფერი წყლები პატარა უფსკრულიდან ჩანს... თითქოს ჯადოსნური ხელი უცებ წვდება და გამოყავს ქალაქი ქაოსიდან. გტოვებს იმ ცისფერ ზღვებში და გაიძულებს დაივიწყო მთელი შენი სევდა. სტამბულს თავისი ხიბლი აქვს.

სტამბოლი ლეგენდარული ქალაქია, რომელიც აოცებს და ხიბლავს ადამიანებს ყველა ასპექტში. ჩურჩულებს როგორც ძველი დროის, ისე დღევანდელობის ისტორიას; ის არის აზიაც და ევროპაც. ის თითქმის მთლიანად ღია ცის ქვეშ მუზეუმია. სტამბოლში გველოდება სასახლეები, რელიგიური შენობები, მუზეუმები, პარკები, ადამიანები, რომლებმაც თავიანთი კვალი დატოვეს ამ ქალაქში და კიდევ ბევრი რამ.

თუ ნებას მომცემთ, საათობით მოგიყვებით სტამბულზე. არ ინერვიულოთ, ჩვენ ეტაპობრივად დავათვალიერებთ ამ დიდებულ 8500-წლიან ქალაქს. ზღვიდან სტამბოლს რომ მივუახლოვდებით, გზად დავინახავთ სტამბოლის დახვეწილ ყურეებს და პატარა სოფლებს.