Kun tahlili 52- qism

Inson bolasi uzoq muddatda  tayoqlarning uchiga bog’lagan  uchi tez toshlar bilan boshlagan urush texnikasi va texnologiyani rivojlantirish sarguzashti  jadal ravishda davom etmoqda. Qilich bilan  Kama o’rtasidagi kattalikda  tez bo’lgan mazkur asbobni  tayoqning uchiga bog’lash bilan insoniyat  urush san’atida bir inqilob  amalga oshirdi desak bo’ladi. Chunki ovlash  chog’ida qisqa masofali asboblar, insondan yana ham kuchli bo’lgan  yirtg’ich hayvonlarga qarshi zaif  bo’lib qoldi. Odamlar, eng  qadimgi  faqat mukammal natijalar bergan ushbu uslubni  bugungi kunda ishlatmoqda.

Avvalo kuchli va mustahkam va chidamli tayoqlarning boshiga ikki tomoni va uchi tez  metalldan foydalanilgan, bugunki kunda ham insonlar bu maqsadda foydalanmoqda.  

AQSh Prezidenti Tramp milliy xavfsizlik strategiyasini e’lon qilgan bugungacha  ishlagan siyosatlar afsuski bu  ta’rifga  mosdir.

Tramp boshqaruvi birinchi o’rinda Osiyo-Tinch okeani bo’lib, dunyoning boshqa uchi bo’lgan Yevropagacha  ta’sir ko’rsatgan har yerni  inqiroz  zonasiga aylantirmoqda. Tayoqning uchidagi pichoq ta’rifi  bunchalik  bir siyosatchiga yarashadi.

Tramp, saylov propagandasi chog’ida  muammoli hududlarda tashkilotlar va o’xshashlari bilan emas, to’g’ridan davlatlar bilan aloqa o’rnatishini va dunyoda mavjud bo’lgan inqirozni  to’xtatishga yordam berishini va’da qilgan edi. Hozirgi betartiblikning  manbai  o’zidan oldingi AQShning  Sobiq  Prezidenti Obama ekanini ko’plab marotaba tilga olgan edi. Hatto IShID terror tashkiloti  Obama  ma’muriyati tomonidan tashkil etilganini iddao qilgan  edi.

AQSh Prezidenti Tramp tayoqning uchidagi pichoq misoli ta’sir ko’rsatgan yoki yo’nalgan har yerni yaralagan, haqiqatni aytsak biz jurnalistlar va siyosiy analistlar  shaxsiy bir amal deb ko’rmoqda edik. Ya’ni Trampning shaxsiy siyosati deb, AQSh bilan aloqasi bo’lmagani jihatida tahlillar qilardik.

Faqat AQSh Prezidenti Tramp o’tgan kunlarda tarqatgan milliy xavfsizlik strategiyasida, bizoat o’zi va AQSh tayoqning uchidagi pichoq ekani o’rtaga tashladi.

Tramp e’lon qilgan milliy xavfsizlik strategiyasi menimcha eng ko’p e’tibor qaratilgan jumlasi shu edi:

“ Milliy xavfsizlik strategiyasi, kabinetimning  tasdiqidir. Ya’ni AQSh hukumati va davlat hamkorlikda dunyoda inqirozni avj oldirgan  siyosatlarning mudofaachisi va tatbiq etuvchisidir.

Bu jihatdan olib qaraganda ana shu natijaga boriladi. AQShning milliy xavfsizlik muammosi avvalo  o’z ichidadir.

 Ushbu nazariya bilan, AQSh boshi berk  bir ko’chaga kirganini ko’ryapmiz.

Chunki hech bir o’lkada bunday davlat va hukumat sherikligi  va hamkorlikda dunyoga qarshi urush boshlatishni rejalamagan. Natsist Germaniyada  hatto ko’plab siyosatchi  va oldindan  Adolf  Gitlerga qarshilik ko’rsatilgan. Hattto bugungi kunda, o'xshash bir hukumatga qarab borayotgan Avstrayaya   hatto davlat va byurokratiya, o’ta millatchi siyosatlarni  rad  etadi.

Misol uchun, Astriya  davlat aqli, yangi Bosh vazir va Natsist tarafdorligi bilan ayblangan Sebastian  Kurz  Yevropa siyosatlari bilan aloqali  bergan bayonotlariga qo’shimchalar qilib, G’arb olamidan ajralmasligini  ma’lum qildi.  Avstriya davlat aqli, yangi byurokratiyasi, Kurzning o’ta millatchi, begonalshtiruvchi siyosatlari oyoq ostiga olinganini ko’rib turibmiz.

Biroq AQShda bunday bir byurokratiyaga duch kelmaymiz.

CIAdan AQSh Adolat vazirligiga, Mudofaa vazirligidan NSAdan  Kongressgacha qadar Amerika davlat aqli Trampning bu xavfsizlik strategiyasini himoya qilmoqda. Hatto ba’zi davlat tashkilotlari Trampni orqada qoldiradigan darajada o’ta millatchi harakatlari dunyo tomonidan kuzatilib bormoqda.

Holbuki bugungacha odat  qilganimiz AQShda  Kongress, Senat, Byurokratiyalar va Oq uy, hamisha bir- birini nazorat qilgan, dunyoning muvozanatini buzmagan siyosatlar ishlab chiqardi.

Yangi har muassasa, boshqa birining haddan tashqari harakatini bartaraf qilgan siyosatlar rivojlantirib  va dunyo tinchligining  davomiga hissa qo’shishga harakat qilardi. Bugunki AQShning tamal tashkilotlari bo’lgan hukumat, Kongress, Sanat, Byurokratiya va Oq uyni kim, dunyoning huzur- halovatini buzish uchun to’playdimi?

AQShning e’lon qilgan milliy xavfsizlik strategiyasi u falokat bilan to’la dasturidan oldin, “ kiming, yoki qaysi kuch markazi barcha AQSh davlat tashkilot va tizimi tayoqning uchidagi pichoq holiga  keltirgan?”   savoliga javob topishimiz kerak.