Energiya kun tartibi-52

2024 yil ham mana o’z nihoyasiga yetmoqda…

Turkiya 2024 yilda energiya sohasida muhim maqsadlarni belgilab oldi. Ushbu maqsadlar doirasida, ayniqsa yashil energiya doirasidagi maqsadlarga erishildi. O'tgan asrni hisobga olsak, har bir sohada rekordlar yangilandi.

Turkiyada kunlik neft ishlab chiqarishning 15% milliy manbalar hisobidan ta'minlandi.

Shirnak viloyatining Gabar hududida kunlik neft ishlab chiqarish 62 ming barrelga yetdi. Umumiy ishlab chiqarishning qariyb yarmi ushbu hududdagi quduqlar hisobiga ta'minlandi. Shuningdek, Gabar hududida 70 million barrelga teng yangi konlar borligi aniqlandi.

Joriy yil oxirigacha ularning soni 100 dan oshishi kutilmoqda. Gabardan tashqari Shirnak, Hakkari va Van viloyatlarida yangi quduqlarda burg'ulash ishlari yakunlanishi kutilmoqda.

2025 yil uchun Energetika va tabiiy resurslar vazirligining neft bo'yicha yo'l xaritasi aniq.

2025-yilda 143 ta hududda burg‘ulash ishlari olib borilishi ko‘zda tutilgan. Ushbu loyihaga 140 milliard liradan ortiq sarmoya kiritiladi.

Shunday qilib, kelgusi yilda Turkiya hozirgi neft iste'molining 20 foizdan ortig'ini milliy manbalardan oladi. Bu joriy hisob taqchilligini yopishga katta hissa qo‘shadi.

2024-yilda Qora dengizdagi tabiiy gaz faoliyati muvaffaqiyatli yakunlandi. Turkiya bu yil to'rtta chuqur dengiz burg'ulash kemasi, ikkita seysmik tadqiqot kemasi va yordamchi kemadan iborat floti bilan ishlab chiqarishni ikki barobarga oshirdi.

Sakarya konida 2023 yilda kuniga 3,8 million kub metr bo'lgan tabiiy gaz ishlab chiqarish 8 million kub metrga yetdi.

Umumiy tabiiy gaz qazib olish ham kuniga 8 million kub metrdan oshdi. Shunday qilib, 3,5 million xonadonning ehtiyojlari milliy resurslar hisobidan qondirila boshlandi.

Tabiiy gaz kashfiyoti, xuddi neft kabi, joriy hisobdagi kamomadni yopishga katta hissa qo'shdi.

Turkiya 2022 yilda tabiiy gaz uchun 44,6 milliard dollar mablag’ toʻlagan. 2023-yilda bu ko‘rsatkich 23,5 milliard dollargacha kamaydi. 2024-yilda bu miqdor yanada kamayishi, 2025-yilda esa, 10 milliard dollarga yetishi rejalashtirilgan.

Turkiya 2025 yil uchun energiya maqsadlarida sezilarli darajada o'sishni kutmoqda. Elektr energiyasi ishlab chiqarishda qayta tiklanuvchi energiya manbalarining ulushini 47,8 foizga yetkazish eng muhim maqsadlardan biridir.

Quyosh, shamol, geotermal va gidroelektr stansiyalarining ishlab chiqarishdagi ulushini oshirish bu rejalashtirishning qon tomiri desak mubolag’a bo’lmaydi.

Kelgusi yilda Turkiyaning quyosh elektr stansiyalaridagi o’rnatilgan quvvatini 22 ming 600 megavattga, shamol elektr stansiyalarini 14 ming 800 megavattga, gidroelektrostansiyalardagi quvvatni 32 ming 395 megavattga, geotermal stansiyalar quvvatini esa 4 ming 487 megavattga oshirish maqsad qilingan.

Shunday qilib, tabiiy gaz aylanma elektr stansiyalari ulushini kamaytirish va tabiiy gaz iste'molini kamaytirish kelgusidagi rejalar orasidan joy olgan.

2023 yilda 21,4 foiz bo'lgan tabiiy gazning elektr energiyasi ishlab chiqarishdagi ulushini 2025 yilda 18,9 foizga kamaytirish ko'zda tutilgan.

2025 yilda qayta tiklanadigan yashil energiya manbalarining umumiy quvvati 74 GVt dan oshadi.

Davlat elektr uzatish shirkati maʼlumotlariga koʻra, Turkiya hozirda 32 ming 195 megavatt gidroelektr, 12 ming 369 megavatt shamol energiyasi, 18 ming 756 megavatt quyosh energiyasi va 1691 megavatt geotermal quvvatga ega.

Dunyodagi tendentsiyalar ham qayta tiklanadigan energiya foydasiga rivojlanmoqda. Global energetika sektori 2025-yilda jiddiy o'zgarishlarga tayyorlanmoqda.

Qazib olinadigan yoqilg'ida ishlaydigan elektr stantsiyalari 2024 yilda energiya ishlab chiqarishda muhim rol o'ynashda davom etadi.

Xitoy, AQSh va Hindistonda elektr energiyasiga bo‘lgan talab keskin oshdi, ayniqsa global iqtisodiy inqiroz oqibatlari pasaygan. Jahon tabiiy gaz bozorlarida narxlar turlicha o’zgardi.

Xalqaro energetika agentligi maʼlumotlariga koʻra, 2025-yilda elektr energiyasiga global talab taxminan 4 foizga oshishi kutilmoqda.