Davom etayotgan qora propaganda

Birinchi jahon urushi oxirida armanlar deportatsiya qilingan Usmonli imperiyasi hududi bo'lgan Suriya Usmonli imperiyasidan ajralib chiqmoqchi edi.

1978746
Davom etayotgan qora propaganda

 

Davom etayotgan qora propaganda

Birinchi jahon urushi oxirida armanlar deportatsiya qilingan Usmonli imperiyasi hududi bo'lgan Suriya Usmonli imperiyasidan ajralib chiqmoqchi edi.

 Biroq deportatsiya va koʻchirish yoʻli bilan oʻlka ichida koʻchirilgan arman xalqi va aybi isbotlangan terroristlarning bir qismi oʻlkada qola olmasligini anglab, asosan qochib gʻarb davlatlariga hijrat qilgan.

Shunday qilib, Turkiya chegaralarida terrorchilik faoliyatida ishtirok etgan yoki jinoyat sodir etganlar boshchiligida arman diasporasi  poyda bo’ldi. diasporada to'plangan komitaciya tuzilmalari esa o'sha yillarda arman genotsidi deb atalmish targ'ibot faoliyatida yangi davrni boshlab berdi. Bu davom etayotgan qora tashviqot, Turkiyaga qarshi birinchi diaspora qochqin armanlar tononidan boshlatildi.

 Tarixiy haqiqatga qarshi kampaniya ba'zi g'arb davlatlari, ayniqsa, diplomatik Tramp sifatida ko'rildi va Turkiyaga qarshi xalqaro maydonda kun tartibiga olib chiqilishi qo'llab-quvvatlandi.

Birinchi jahon urushidan so'ng Turkiyaning Sevrni qo'llashni rad etishi va milliy kurashning boshlanishi va uning g'alabasi Antanta davlatlarining Turkiyani bo'lishish rejalarini barbod qildi, Birinchi jahon urushida mag'lub bo'lgan davlatlar orasida Turkiya o'zining mustaqil vatan chegaralarini chizgan yagona davlat bo'lishga muvaffaq bo'ldi.  Biroq, bu safar qo'pol kuch bilan amalga oshmagan rejalarni yumshoq kuch va diplomatik bosim bilan amalga oshirishga harakat qilinadi. O'shanda armanlar yillardan beri davom etayotgan noqonuniy qo'mita va terrorchilik faoliyati tufayli Konstitutsiyaviy jinoyat sodir etgani aniq edi. Bu jinoiy hujjatlar va ochiq ommaviy manbalar bilan ma'lum bo'lgan tarixiy faktlardir.

Diaspora va uning ittifoqchilari Sevrni rad etgan va Sevr o'rniga Lozanna shartnomasi bilan xalqaro miqyosda qabul qilingan Turkiya Respublikasini diplomatik blokadaga o'tkazish orqali Sevr qoidalarini saqlab qolishni maqsad qilgan.

 Masalan; Lozannadan 13 kun o’tib Turkiya va AQSh o’rtasida imzolangan Turk-Amerika Lozanna shartnomasi Amerika Senati tomonidan tasdiqlanmadi. Qariyb to'rt yil davom etgan ratifikatsiya kurashlari chog'ida sobiq Usmonli fuqarosi diasporasi arman Vahan Kardasyan boshchiligidagi lobbi guruhi norozilik namoyishlari, matbuot kampaniyalari va lobbichilik natijasida shartnomaning ratifikatsiya qilinishiga to'sqinlik qildi.

O‘z mustaqilligini endigina qo‘lga kiritgan va yangi diplomatik aloqalar o‘rnatgan Respublika uchun bunday bosim, ayniqsa, o‘sha yillarda Sevrni amaliyotga qaytara oladigan vosita sifatida ko‘rilgan.Armaniston hozirda bolsheviklarga qarashli Sovet respublikasi boʻlsa-da, diaspora armanlari “Katta Armaniston” orzusi bilan fashistik munosabatini davom ettirib, Turkiya va Ozarbayjonga qarshi harakat qilishmoqda edi.  Diaspora va uning tarafdorlarining qora tashviqoti bu davrda Turkiya Respublikasining qat'iy munosabati bilan javob oldi va o'zining yomon niyatlariga erisha olmadi.

Respublikaning keyingi yillarida arman diasporasi tashviqoti yana bir jihatga ega bo'ldi: "Onlayn va raqamli platformalar orqali madaniyat, san'at, ilm-fan va diplomatiyadagi targ'ibot masalasini tarqatuvchi "Genotsid sanoati". Poyda bo’ldi.

Turk diplomatiyasining samarali faoliyatlari va Turkiya Respublikasining mintaqadagi azaliy mavjudligini abadiy davom ettiradigan davlat ekanligini isbotlashi arman diasporasining da'vo va propagandalarini zaiflashtirdi.  1960-yillarga kelib Turkiya Kipr muammosi bilan bir qatorda Sovuq urush qarama-qarshiligi bilan ham shug'ullanar edi. 1974-yilda qatʼiylik bilan amalga oshirilgan Kipr Tinchlik Harakati baʼzi Gʻarb davlatlarining reaktsiyasini keltirib chiqardi.  Bu davrda paydo bo'lgan arman terror tashkiloti ASALA, Turk diplomatlari va tinch aholini nishonga olgan harakatlari bilan Arman terrorining yangi davrining aktyoriga aylandi.

Diaspora va so'zda genotsid sanoati Turkiya va turli siyosiy maqsadli tuzilmalar va lobbilar bilan hamkorlik qilib, terrorchilik faoliyatini davom ettirar ekan, o'zlarining asossiz da'volarini yanada ko'zga ko'ringan va ta'sirli kampaniyalar bilan bo'lishdi. G’ozi Mustafo Kamol Otaturkdan beri davom etib kelayotgan “deb atalmish masala” sifatida ilgari surilgan bu qora tashviqotga Turkiyaning javoblariga e’tibor bermay,  Turk diplomatiyasining yechim tarafdori munosabatiga qaramay, diaspora qo'mitasi a'zolari muammoning davom etishini ma'qullab, arman masalasini kun tartibida ushlab, Turkiyaga qarshi ko'z o'tkazish rejasida o'z vazifalarini bajardilar.

G‘ozi Mustafo Kamol Otaturkning bundan yuz yil muqaddam aytgan so‘zlari quloqlarda jaranglaydi:

“Shubhasiz, Armaniston qit'asi haqidagi so'zlar haqiqatga to'g'ri kelmaydi. Aksincha, janubiy viloyatlarda xorijiy kuchlar tomonidan qurollangan armanlar o‘z ko‘rgan himoyalaridan ruhlanib, o‘z joylarida musulmonlarga hujum qilishdi. Qasos olish g'oyasi bilan ular hamma joyda ayovsiz o'ldirish va qirg'in qilish siyosatini olib borishdi. Marashdagi halokatli voqea shu sababli sodir bo'ldi.

  Xorijiy kuchlar bilan birlashgan armanlar to‘p va og‘ir pulemyotlar bilan Marosh kabi eski musulmon shahrini vayron qilgan edi.

  Minglab nochor va begunoh onalar va bolalar qiynoqqa solindi. Tarixda misli ko'rilmagan bu vahshiylikni aynan armanlar amalga oshirdi. Musulmonlar faqat o'z sha'ni va jonlarini himoya qilish uchun qarshilik ko'rsatdilar va o'zlarini himoya qildilar.

 Yigirma kun davom etgan Marash qirgʻinida musulmonlar bilan birga shaharda qolgan amerikaliklarning Istanbuldagi vakolatxonalariga yuborgan telegrammasi, bu falokatni yaratganlarni inkor etib boʻlmas tarzda ochib berdi.

Gazi Mustafo Kamol Otaturk, nutqi, 1927 yil

 “Turklarning armanlarga qarshi uyushtirgan qirgʻinlari (turklarning soʻzda genotsid daʼvolari) uydirma mish-mishlar va ilgari tarqalgan bir qancha yolgʻon va tuhmatlardan iborat. Bular aslo haqiqat emas.

Ushbu haqiqatni hujjatlashtirish uchun biz xolis qo'mitalar mamlakatimizda (to'liq erkinlikda) mukammallik erkinligi bilan tergov (haqiqatni oshkor qilish uchun tergov) amalga oshirishini mamnuniyat bilan qabul qilamiz.

Faxriy Mustafo Kamol Otaturk

 

 

 

 

 


Tanlangan kalimalar: #Qora propaganda , #24-Aprel , #Arman , #Turkiya

Aloqador xabarlar