Bularni bilasizmi21- qism

Milasda  zaytun yetishtirish  

Turkiyaning janubi-g'arbiy qismida joylashgan Milasda zaytun yetishtirish insoniyat tarixi kabi qadimiy ekanini bilasizmi?

Janubi-g'arbiy Anadoludagi Mug'la viloyatining Milas tumani, O'rta yer dengizi iqlimi o'simliklari bilan qoplangan va bu o'simlikning eng o'ziga xos daraxtlaridan biri zaytun daraxtidir. Milas deyilganda tarix va zaytun esga tushadi. Egey dengizi mintaqasi va Turkiyaning eng muhim zaytun ishlab chiqarish markazlaridan biri bo'lgan Milasda zaytun daraxtlarining mavjudligi inson hayotining aniqlangan tarixdan oldingi davrda ham topilgan. Zaytun yetishtirish Milasda qadim zamonlardan to hozirgi kungacha asosiy daromad manbai bo‘lib kelgan.

Tarixning turli davrlarida bosqinchilar tomonidan vayron qilingan shaharning zaytunzorlari ham urushlar tufayli katta zarar ko'rgan. Agar o'tmishda mintaqadagi zaytun daraxtlari bunday qirg'inni boshdan kechirmaganida, Milas bugungi kundagi zaytun daraxtini ikki-uch barobarga ko'paytirgan bo'lar edi, deb da'vo qilinmoqda. Viloyatda tabiiy sharoitda o‘sadigan, viloyatda “delije ” deb ataladigan zaytun daraxtlari inson qo‘li bilan payvandlanib, madaniy daraxtga aylantiriladi. Payvandlangan zaytun  daraxtlari  tog'larda yoki adirlarda zaytun bog'lariga aylanadi yoki zaytun bog'larini hosil qilish uchun dalalarga ko'chiriladi. Bu an'ana insoniyat tarixida davom etib kelgan.

Milas zaytun bog'larida keng tarqalgan nav "Memejik" dir. Zaytun bog'lari odatda tog'li hududlarda, yon bag'irlar va taqir dalalarda bo'lgani uchun sug'orish mumkin emas. Shu sababli, zaytun mevalari yomg'ir suvi yoki yer osti suvlari bilan oziqlanadi, ularning ildizlari pishib yetguncha. Bu zaytunning kislotaliligini pasaytiradi va ularning ta'mini oshiradi. Milas zaytun moyining  shuhrati , ishlab chiqarishda qadim zamonlardan beri intensiv va yuqori sifatli o'stirilgan Memejik zaytunidan foydalanishdan kelib chiqadi.