dunya bankasi yer shari iqtisadining 2030-yilghiche bolghan éshish mölcherini élan qildi

türkiye awazi radiyosi xewiri: dunya bankasi «töwenligen uzun muddetlik iqtisadiy éshish ümidliri: yüzlinishler, istiqbal we siyasetler» namliq doklatini élan qildi.

wuxen wirusi (Kovid-19 ) we rusiyening ukrainagha qarshi bashlighan tajawuzchiliq urushidin kéyin, uzun muddetlik iqtisadiy éshish nisbetlirige munasiwetlik keng dairilik melumatlar orun alghan doklatta, yer shari iqtisadining pul paxalliqigha seweb bolmastin ashidighan eng yuqiri uzun muddetlik nisbiti 2030-yilghiche 30 yilning töwen sewiyesige chüshidu dep qaralghanliqi qeyt qilindi.

doklatta, bu éshish nisbitini dunya iqtisadining «süret chéki» dep qarashqa bolidighanliqi otturigha qoyuldi.

yéqinqi 30 yilda tereqqiyat we güllinishni kücheytken iqtisadiy küchlerning hemmisining dégüdek ajizlashqanliqi körsitilgen doklatta, yer shari iqtisadining otturiche éshish nisbitini 2022-yildin 2030-yilghiche bolghan ariliqta yiligha %2.2 ke töwenleydu dep perez qiliniwatqanliqi, mezkur reqemning bu esirning aldinqi 10 yildiki nisbitining texminen üchtin birige toghra kélidighanliqi eskertildi.

doklatta, mezkur töwenleshning tereqqiy qiliwatqan iqtisadiy gewdiler üchünmu oxshashla qattiq bolidighanliqi, 2000-yildin 2010-yilghiche bolghan ariliqta her yili ottura hésab bilen %6 bolghan iqtisadiy éshish nisbitining qalghan 10 yilda %4 ke chüshüp qalidighanliqi körsitildi.

doklatta yene, pul-muamile kirizisi yaki iqtisadiy turghunluq yüz bergende bu töwenleshning téximu keskin bolidighanliqi agahlanduruldi.

doklatta, qatnash we énérgiye, kilimatqa mas kélidighan déhqanchiliq we ishlepchiqirish, tupraq we su sistémisi qatarliq sahelerde asasiy kilimat nishanigha mas kélidighan meblegh sélishni tézlitish kérekliki tekitlendi.

soda tennerxinimu azaytish kérekliki otturigha qoyulghan doklatta, emgek küchlirige qétilish nisbitini ashurush we mulazimet kespining iqtisadning éshishining «yéngi motori» bolushi mumkinliki otturigha qoyuldi.