amérika palatasi uyghur türklirige munasiwetlik qanun layihesini maqullidi

türkiye awazi radiyosi xewiri: démokrat palata ezasi bob ménéndéz we jumhuriyetchi palata ezasi marko rubio teripidin palatagha sunulghan «uyghur kishilik hoquq siyasetliri qanuni» témiliq qanun layihesi palataning maqulliqidin ötti.

qanun layiheside, amérika qoshma ishtatliri munasiwetlik organliridin «xitay hökümitining uyghur aptonom rayonida yürgüzüwatqan bésim siyasiti» we «texminen bir milyon uyghur türkining yighiwélsh lagérlirigha qamilishi»  heqqide keng dairilik bir doklat teyyarlishini telep qilishqa chaqiriq qilinmaqta.

yene bir tereptin, qanun layiheside, amérika qoshma ishtatlirida yashawatqan we xitay yürgüzüwatqan bésimlargha qarshi heriketke ötken uyghurlarning uyghur aptonom rayonidiki aile tawabiatliri duch kéliwatqan tehditler we tutup kétish qilmishlirining tekshürülüshi telep qilinmaqta.

xitayning yéqinqi yillarda uyghur türkliri yashawatqan uyghur aptonom rayonida «terbiyelesh merkezliri» nami astida paaliyet élip bériwatqan yighiwélish lagérliri we uyghurlarning kimlik hem medeniyetliri nishan qiliniwatqan depsendichilikler xelqara jemiyetning tenqidige uchrimaqta.

birleshken döletler teshkilati kishilik hoquq kéngishige eza 22 dölet, xitaygha, 11 – iyul küni uyghur aptonom rayonidiki uyghur türkliri we bashqa az sanliq milletler duch kéliwatqan muamililerni tenqid qilip we ammiwi halda tutqun qiliinishigha xatime bérilishini telep qilip, mektup yollighanidi.

kishilik hoquqni közitish teshkilatining doklatida, yéqinqi ikki yil ichide uyghur aptonom rayonida köp sanda kishining «xewpning aldini élish tedbiri» nami astida naheq tutup kétilgenliki, siyasiy jehettin xeterlik dep qaralghan shexslerning héchqandaq bir edliye orginining qarari bolmasliqigha qarimay yighiwélish lagérlirigha ewetilgenliki eskertilgenidi.