rayonluq urush partlash aldida turuwatidu

(jan ajun)

siyaset, iqtisad we jemiyet tetqiqatliri fondi jemiti «SETA» ning tashqi siyaset tetqiqatchisi 
nétanyahu hökümiti rehberlikidiki  israiliye pütkül ottura sherq rayonini urush otigha ittiridighan shekilde tajawuzchiliq siyasiti we herbiy heriketlirini dawamlashturmaqta. bir tereptin, ghezzede irqiy qirghinchiliqni dawamlashtursa, yene bir tereptin, liwan we iranda suyiqestlerni ishlitip, goya chong bir urushning otini tutashturuwétishke urunmaqta. iran we ittipaqdashliri bolsa israiliyege qarshi herbiy jehettin keng kölemlik jawab bérishke teyyarlanmaqta. eger iran we  ittipaqdashliri israiliyege mölcherdikidek küchlük jawab qayturghan teqdirde, rayonluq urushning partlishigha seweb bolushi mumkin.
nétanyahu hökümiti rehberlikidiki  israiliye hem ghezzede irqiy qirghinchiliqni hem rayonluq ighwagerchiliklerni dawamlashturmaqta. israiliye aldi bilen hizbullah qomandani fuad shükürni béyrutta shéhit qildi, arqidinla hamas siyasiy biyurosining reisi ismail heniyyeni téhranda qebih bir hujum netijiside shéhit qildi.  iran pirézidénti pezeshkiyanning wezipige olturush murasimigha qatnishish üchün téhranda ziyarette boluwatqan heniyye paytext téhranning shimalidiki saad abad qorusidiki ensar elmehdi qoghdighuchilar etriti turalghu süpitidimu ishlitidighan besij ezzehra binasida qestlep öltürüldi. iran menbelirining ashkarilishiche, bu qétimqi hujum qisqa musapiliq bashqurulidighan bomba bilen élip bérilghan.
heniyye pelestin qarshiliq körsitish herikiti ___ hamasning siyasiy rehbiri bolup, pütkül hayatini pelestinning musteqilliq ishlirigha béghishlighan muhim shexs idi. gerche uning ölümi intayin échinishliq bolsimu, emma pelestinning qarshiliq körsitish herikiti menggü yashaydu, elwette. bu ölüm we suyiqestler pelestin xelqining qarshiliq körsitish iradisini téximu kücheytishtin bashqa héchnémige esqatmaydu.
israiliyening bu tajawuzchiliq heriket shekli elwette amérika qoshma ishtatlirida aqsaraydiki hoquq boshluqi bilen téximu jasaret tapqan bolup, urush otini pütkül ottura sherq rayonigha tutashturuwétish istratégiyesige yétishni nishan qilmaqta. bu iran we ittipaqdashlirini heriketke keltürüshke mejburlaydighan bir oyundur. iran tégishlik jawab qayturmighan teqdirde, iranning tehditke taqabil turush küchi we dölet izzet-hörmiti ziyangha uchraydighan weziyetke duch kélishi, buning türtkiside, israiliyege jawab qayturush üchün heriketke ötüshke mejbur bolushi mumkin. derweqe, iranliq qarar chiqarghuchilar we herbiy dairiler israiliyege  keng kölemlik we küchlük jawab qayturidighanliqlirini bildürdi. hizbullah bash katipi nesrullahmu yéqinda bergen bayanatida mushuninggha oxshash sözlerni qildi. qisqisi, «yéngi bir dewrning bashlanghanliqi» hemmige ayan, elwette.
iranning ötmüshi, yuqiri awazliq bayanatliri, heqiqiy tedbir qollinishqa kelgende bolsa ikkilinip qélishtek pozitsiyesi kishilerni «ejaba» dégen soalni sorashqa mejbur qilidu. biraq méningche iran we ittipaqdashlirining bu qétim bashqa chiqish yoli yoq. ishlar bu qétim iranning dölitining izzet-hörmitini qoghdashtin halqip, peqet qayturma hujum qilish we sahede özining küchini namayen qilish arqiliqla hujum nishani bolup qélishtin saqlinalaydighan derijige bérip yetti.
sahediki özgirishler aldi bilen zörür teyyarliqlarning qilinishini, andin aldimizdiki künlerde qarshiliq körsitish merkezlirining hemkarliqida israiliyege qarshi  keng kölemlik heriketke ötilidighanliqini körsitidu. iran chong quruqluqidin liwandiki hizbullahqiche, iraq we süriyediki shie qoralliq küchliridin yemendiki husiylarghiche israiliyege birla waqitta bashqurulidighan bomba we kamikazi uchqular arqiliq hujum qilinishi mumkin. 
israiliye terepmu bu kölemdiki chong hujumgha taqabil turush üchün teyyarliq qiliwatqandek qilidu. israiliye bolupmu hizbullahning bashqurulidighan bomba we uchqu hujumlirigha taqabil turush üchün urushning shimaliy sépige yéngi hawa mudapie sistémilirini orunlashturmaqta, panah jaylarni teyyarlimaqta.
yene bir tereptin, amérika qoshma ishtatliri israiliyeni qoghdash we qarshi terepni tosush üchün, rayongha dawamliq herbiy eslihelerni ewetmekte.
nétanyahuning nishani amérika qoshma ishtatlirini biwasite urushqa daxil qilishtur. lékin, amérika qoshma ishtatliri ottura sherqte yene urushqa kirgen teqdirde, ukraina urushining teqdiri rusiyege paydiliq shekilde netijilinidu, xitay yéngi jughrapiyelik siyasiy pursetke érishidu. elwette, aldimizdiki mezgil üchün köpligen perezlerge asaslinidighan nurghun oxshimighan sénariyeler bar. emma ishlar barghanséri kontrolluq herbiy arilishish we toqunushlardin halqip, qalaymiqan bir nuqtigha özgermekte. jin shéshidin bir qétim chiqsa, qalghanlirini mölcherlesh bek tes emes.