чилиған көктатниң саламәтликкә болған пайдилири

шипа булиқи (22)

1942501
чилиған көктатниң саламәтликкә болған пайдилири

чилиған көктатниң саламәтликкә болған пайдилири

(доктор мәһмәт учар)

чилиған көктатниң саламәтликкә болған пайдилири төвәндикичә:

1 - чилиған көктат иммунитет системисини қоғдайду вә күчәйтиду. бәдәнниң қаршилиқ күчини ашуриду. дәрвәқә, иммунитет системимиз үчәй сағламлиқимиз билән зич мунасивәтликтур. мәсилән, сағлам үчәйләр иммунитет системиси һүҗәйрилирини қоллаш арқилиқ бәдинимизни күчәйтиду. чилиған көктат тәркибидики тала вә пиробийотик дориси болған бактерийәлириниң йардимидә үчәйниң сағламлиқини қоғдаш арқилиқ зукам вә баш ағриқи қатарлиқ пәсил характерлик кесәлликләрни йеңишимизгә васитилик йардәм бериду.

2 - B гурупписидики витаминларға төһпә қошиду. витамин B чүшкүнлүктин мудапиәлиниш ролини ойнаш билән биллә, нерва системисини қоғдашқа вә әстә тутуш қабилийитини күчәйтишкә йардәм бериду. у йәнә, карбон су бирикмилири вә майниң метаболизмидиму муһим рол ойнайду.

3 - сөңәк сағламлиқини қоллайду. витамин K2 үчәйдики бактерийәләр тәрипидин бириктүрүлиду. чилиған көктат тәркибидики йахши бактерийәләрниң йардимидә үчәй системисиниң сақийишиға төһпә қошуш арқилиқ витамин K2 ниң бирикишини ашуралайду. болупму чилиған калләкбәсәйниң тәркибидики витамин K2 калтсийниң сөңәк вә чиштики чөкмисини ашуриду. җүмлидин бу тоқулмиларни күчәйтиду. шуниң билән бир вақитта, у калтсийниң томур дивариға йиғилип, томурларда калтсийлишишни кәлтүрүп чиқиришниң алдини алиду вә бу сайида васитилик һалда йүрәк қан томур сағламлиқиниму қоғдайду.

4. - тәркибидә көп миқдарда тала болғачқа, болупму тамақ билән биллә истемал қилғанда, тамақниң ашқазандин айрилиш вақти астилайду, инсулинниң аҗрилип чиқиши тәңпуңлишиду. буниң нәтиҗисидә техиму контроллуқ қан қәнтигә еришкили болиду. әгәр сиздә инсулин қаршилиқи қатарлиқ әһвал болса, уни мушу усулда истемал қилиш пайдилиқтур.

5 - сөңәкниң калтсийниң сүмүрүлүшини ишқа ашуриду вә сөңәкни қоғдайду. у йәнә калтсийниң миқдариниму тәңшәйду.

6 - сағлам кишиләр истемал қилғанда, уларни йүрәк қан томур кесәлликлиридин сақлайду. униңда нурғунлиған пайдилиқ бактерийәләр бар болуп, бу бактерийәләр үчәй системисини тәңшәйду. үчәй системисидики бу бактерийәләрниң зичлиқи вә көп хиллиқини ашуруш йүрәк қан томур кесәлликлиридин сақлайду. буниңдин башқа йәнә, у тәркибидики антиоксидант вә витамин-минерал маддилар арқилиқ қан томур сағламлиқини қоғдайду. бирақ, бу қоғдаш сағлам кишиләр үчүн күчкә игә. әгәр сиздә һечқандақ кесәллик болмиса, һәптидә 2-3 күн алиқанчилик истемал қилсиңиз болиду.

7 - қәвзийәтниң алдини алиду. чилиған көктат йасашта ишлитилидиған көктат вә мевиләрниң тәркибидә көп миқдарда тала бар. бу узуқлуқлар үчәйдики достанә бактерийәләрниң санини ашурушқа йардәм бериду. буниңдин башқа йәнә, чилиған көктатни ечитиш басқучида үчәйниң сағламлиқиға актип тәсир көрситидиған алаһидә бактерийәләр шәкиллиниду. буниң нәтиҗисидә, үчәйниң һәрикитини тәңшәш арқилиқ қәвзийәтниң алдини алғили болиду. қәвзийәтниң алдини елиш үчүн, салатлириңизға тузниң орниға азрақ чилиған көктат илавә қилиң. бундақ болғанда, һәм йуқири тала қобул қилиш билән қәвзийәтниң алдини алалайсиз, һәмдә чилиған көктатни аз миқдарда истемал қилған болисиз.

8 – һәм метаболизмни тезлитиш роли, һәм  қәвзийәткә қарши туруш үнүми, һәмдә калорийә миқдари төвән болуштәк алаһидиликлири түпәйли, дийәт тутқанларниң оруқлишиға йардәм бериду. буниңдин башқа йәнә, талалиқ узуқлуқ болғачқа, тойунуш вақтини узартиш арқилиқ бу җәрйанни қоллайду.

9 - ракниң алдини алиду. чилиған көктатта ишлитилидиған мевә вә көктатларниң тәркибидә көп миқдарда витамин, минерал вә антиоксидант маддилар бар. гәрчә чилиған көктат шәклидә истемал қилғанда бәзи витамин маддилири йоқап кәтсиму, әмма бу узуқлуқлар тәркибидики минерал вә антиоксидант маддилар сайисисида саламәтликкә актип төһпә қошиду. чилиған көктатниң тәркибидики антиоксидант маддилар рактин сақлиши мумкин. пәқәт чилиған көктатнила истемал қилишниң орниға, қизилча, калләкбәсәй вә сәвзә қатарлиқ һәр хил көктатларни истемал қилиш арқилиқ антиоксидантниң көп хиллиқини ашуруш мумкин.

10 -  чилиған көктат шәрбити пәй тартишишни азайтиду. чениқиш җәрйанида нурғун минерал маддилар тәр билән билллә йоқап кетиду, бу суйуқлуқниң йоқилишини кәлтүрүп чиқириду. һәм чилиған көктат һәм чилиған көктат шәрбити истемал қилиш, йоқап кәткән суйуқлуқ вә минерал маддиларни йеңилашниң әң тез усулидур.

тәтқиқатлар нәтиҗисидә, тәнһәрикәтчиләрниң чилиған көктат шәрбити истемал қилиш арқилиқ чениқиштин кейинки  пәй тартишишни азайтидиғанлиқи испатланған.

 11 - үчәй системисиниң қалаймиқанлишиши тәшвиш вә чүшкүнлүк қатарлиқ роһий кәйпийат қалаймиқанчилиқи билән мунасивәтликтур. пиробийотик дорилар үчәйниң нормал бактерийә тәңпуңлуқини сақлашқа төһпә қошиду. чилиған көктат бу үнүмлириниң тәсиридә, тәшвиш вә чүшкүнлүкниң алдини елиш ролини ойнайду. чилиған көктат истемал қилиш адәмниң роһий кәйпийатиға актип тәсир көрситиду.

әскәртиш:

• әгәр сиздә дийабет кесәлики вә йуқири қан бесим болса, чилиған көктат қан бесимиңизниң өрлишини кәлтүрүп чиқириши мумкин. чүнки бу сиз үчүн хәтәрликтур. униң үстигә,  бу бөрикиңизгә хәтәр елип келиши мумкин. дийабет кесилигә гириптар болғанлар чилиған көктатни һеч истемал қилмаслиқи керәк.

• чилиған көктатниң тәркибидә натрий көп болғачқа; йуқири қан бесим, дийабет, бөрәк зәиплишиш вә ашқазан кесәлликлири барлар контрол қилғили болидиған узуқлуқларни истемал қилиши, һәтта кесәллик дәриҗисигә қарап һеч истемал қилмаслиқи керәк. бу кесәлгә гириптар болғанлар чоқум дохтурдин мәслиһәт сораш арқилиқ контроллуқ бир шәкилдә  истемал қилиши, йаки  кесәллик дәриҗисигә қарап һеч истемал қилмаслиқи керәк.

•  болупму тәййар чилиған көктатларниң натрий нисбити йуқири болғачқа, кесәллик хәвипини ашуруветиду. чилиған көктат истемал қилинған күни сулуқ ишшиқниң көпийишиниң алдини елиш үчүнму, чоқум су истемал қилишни көпәйтиш керәк.

чилиған көктат тәййарлаш усули

ақ йесивиләк, тәрхәмәк, йешил пурчақ, сәвзә, педигән, муч вә қоғун қатарлиқ нурғун көктат вә мевиләрдин йасалған вә қишлиқ ләззити һесаблинидиған чилиған көктат истемал қилиң. бир хилдинму бәкрәк охшимиған шәкилдики көктатлар вә мевә – чевиләрдин йасалған чилиған көктатларни истемал қилиш, бәдәнгә қобул қилинған антиоксидант маддиларниң миқдарини ашуридиған болғачқа, пайдиси техиму көптур.

чилиған көктатни чириштин сақлаш дориси қошмай сиркә вә туз биләнла йасаш керәк. андин уни мувапиқ шараитта өйдә әйнәк қачиларда сақлап, мувапиқ миқдарда истемал қилиш керәк. бундақ болғанда, униң саламәтликкә болған пайдилири наһайити көп болиду.



مۇناسىۋەتلىك خەۋەرلەر