балилардики қәвзийәтни тәбиий давалаш усуллири

(доктор мәһмәт учар)

балилардики қәвзийәткә пайдилиқ өсүмлүк дорилири

балилардики қәвзийәт мәсилиси үчүн бәзи йемәкликләр вә өсүмлүк мәһсулатлирини балиларға беришкә болиду. қәвзийәтниң алдини елиш үчүн төвәндики өсүмлүк дорилирини қоллиинишқа болиду:

• зәйтун йеғи билән лимон арилашмиси:

қәвзийәт үчүн балиларға зәйтун йеғи билән лимон арилашмисини беришкә болиду. 1 һәсәл қошуқи зәйтун йеғи билән 1 һәсәл қошуқи йеңи сиқилған лимон сүйи арилаштурулиду. бу арилашмини балиға һәр күни әтигәндә ач қорсаққа бериш керәк. бу арилашма тәрәтни бошитип, қәвзийәтниң алдини алиду.

йәнә бир хил усул болса, зәйтун йеғи билән апелсин шәрбити арилашмисидур. 1 қошуқ зәйтун йеғи билән 1 қошуқ апелсин шәрбитини арилаштуруп балиға ичүрүшкә болиду.

• балилардики қәвзийәтни пәсәйтидиған өсүмлүк дориси

1 қурутулған әнҗүр, 2 қурутулған өрүк, 2 қақни ушшақ тоғрап, 1.5 истакан қайнақсуға селиң. иссиған чағда, 1 қошуқ зәйтун йеғини қошуп, балиңизға пат-пат ичүрүң.

• өсүмлүк чайлири:

бәдийан вә бәлизгүл чейи қатарлиқ нурғун өсүмлүк чайлири қәвзийәтни қисқа вақит ичидә йәңгиллитиду.

• бәдийан уруқи:

бәдийан балилардики қәвзийәтни тәбиий давалаш усуллиридин бири. 2 истакан суни чәйнәккә қуйғандин кейин, униңға 1 һәсәл қошуқи бәдийан уруқи селинип қайнитилиду. қайниғандин кейин, очақтин елип, 10 минут дәмлиниду. сүзүлгәндин кейин, совутулиду. бу арилашмини балиларға пат-пат бериш керәк.

• қуруқ үзүм:

бир нәччә қуруқ үзүмни суға чилаш керәк. 1 кечә турғузғандин кейин, сүзүп, үзүмни балиға бериш керәк.

• мевә – чевиләр:

нәшпүт, үзүм, өрүк, қоғун, әнҗүр, хорма қатарлиқ мевә – чевиләрни күнигә кәм дегәндә 2 қетим  бериш керәк. мевә – чевиләрни пәсилгә қарап һөл йаки қуруқ истемал қилишқа болиду. мевә – чевиләрни балиға униң райиға қарап шәрбәт йаки мевә сүйи шәклидә беришкә болиду.

алма постиниң тала миқдари бир қәдәр йуқири. шуңлашқа, алмини пости билән бирликтә истемал қилишқа әһмийәт бериш керәк.

нәшпүт һәзим қилиш системисини тезлитип, ашқазанни йахшилайду. нәшпүтниму алмиға охшаш пости билән бирликтә истемал қилиш керәк.

әгәр бовақ 6 айдин ашқан болса; нәшпүт, шаптул вә өрүкниң ширнисини чиқарғандин кейин, ботулкиға селип, күндә 2 қетим ичүрүшкә болиду.

• көктатлар

калләкбәсәй, кәрәпшә, татлиқ зәнҗивил, брокколи, йешил пийаз, окра, қича чечики, пурчақ вә кава қатарлиқ көктатлардин күндә бир йаки икки қетим истемал қилдуруш керәк. көктат йейишкә унимайдиған балиларға тәрхәмәк йаки пишурулған қонақ йегүзшкә болиду.

• пурчақ түридикиләр

қурутулған пурчақ, йессимуқ, нуқут, көк пурчақ қатарлиқлар таланиң йахши мәнбәсидур.

• зиғир уруқи:

зиғир талқинини қетиқ билән арилаштуруп, күндә икки қетим истемал қилиш, қәвзийәткә қарши әң үнүмлүк илмий чарә - тәдбирләрдин бири.

• йессимуқ чорбисиниң ичигә кәрәпшә қатарлиқ көктатларни қошуп, езип, ичүрүшкә болиду.

• бәрәңгә вә унлуқ тамақлардин амал бар сақлиниш керәк.

 балилардики қәвзийәтни давалашниң башқа шәкилдики чарә - тәдбирлири:

• кала сүтиниң истемал миқдарини азайтиш, өчкә сүтини таллаш керәк.

• ақ нанниң орниға, қара буғдай нени йаки сап буғдай ненини йегүзүш керәк.

• шекәр мәһсулатлирини истемал қилмаслиқ керәк.

• поло вә макарнаниң орниға булғур полоси истемал қилиш лазим.

• өйдә ойутулған қетиқ, кефир, қетиқ шорписи қатарлиқ үчәй системисини тәңшәйдиған йемәкликләрни таллаш керәк.

• балиларниң узуқлуқ тизимликигә, орман мевилири вә талалиқ көктатларни қошуш керәк.

• қуруқ мевиләр вә бу мевиләрдин тәййарланған йемәкликләрни истемал қилиш керәк.

• кислаталиқ ичимликләр​​, қәһвә вә қара чай қатарлиқ ичимликләрни балиларға беришкә болмайду.

• һәрикәтсиз балилар үчүн паалийәт саһәси шәкилләндүрүп, балиниң көп чениқишиға капаләтлик қилиш керәк.

бовақлардики қәвзийәтни башқа шәкилдә тәбиий давалаш усуллири:

• бовақни илман суда йуйундуруш бовақниң мускуллирини бошитип, арам елишиға йардәм бериду. бовақни йуйундурғанда иссиқ суда 5-10 минут олтурғузуш техиму үнүмлүк болиду.

• бовақниң астиға веслин йаки глитсерин ишләткәндә, бовақ асанла тәрәт қилалайду.

• әгәр төт айдин ашқан бовақларда қәвзийәт көрүлсә, тамақ билән биллә өрүк, алма, нәшпүт вә шаптул шәрбитини беришкә болиду.

• бовақни чениқтуруш арқилиқму бовақтики қәвзийәтни йәңгилләткили болиду.

• бовақни арам алдурушниң йәнә бир усули болса увулаштур. қолда йерим ай һәрикәтлири шәклидә қорсиқини увулаш арқилиқ бовақниң үчәй һәрикәтлирини тезләткили болиду.

 һәр бир бовақниң бәдән қурулмиси охшаш болмиғачқа, бу усулларниң һәммисини синап беқиштин бурун, әң йахшиси дохтурдин мәслиһәт сораш керәк.