tömür kemliktin bolghan qan azliq we dawalash rétsipliri
shipa buliqi - 05
tömür kemliktin bolghan qan azliq we bir qisim shipaliq ösümlükler arqiliq dawalash rétsipliri
doktor mehmet uchar
eger terkibide tömür maddisi bar yémeklikler yéterlik miqdarda istémal qilinmisa, bedende tömür kemchil bolush ehwali körülidu, bu bolsa, tömür kemliktin bolghan qan azliq qatarliq késekliklerning otturigha chiqishigha seweb bolidu.
• bedenge haywanatlarning göshliridin teshkil tapqan uzuq menbeliridiki eng yaxshi tömür maddisi sümürülidu. haywanat menbelik yémekliklerdiki tömür maddisi, ösümlük menbelik yémekliklerdiki tömür maddisigha qarighanda téximu asan sümürülidu. 100 giram qizil gösh, terkibidiki 2.7 milligiram tömür maddisi bilen texminen kündilik istémal qilinishqa tégishlik tömür maddisining % 15 ni qamdaydu. shu wejidin, tömür maddisi, adette asanla qan azliq késilige giriptar bolup qalidighan kishiler üchün intayin muhimdur.
her heptide 2 kün qizil gösh, 2 kün aq gösh, 3 kün béliq istémal qilish yéterliktur. gösh bilen birlikte witamin C ni öz ichige alghan limonluq yéshil salatni köp istémal qilip bérishmu, tömür maddisining sümürülüshini ashurushqa paydiliqtur.
buningdin bashqa yene,
jiger
kala göshi
béliq
konsérwaliq sardina béliqi
palek
toxu göshi
tögiqush göshi
tuxum
orman yangiqi
pishurulghan berengge
qaynitilghan kök purchaq
shéker qiyami
künjüt melhimi
künjütlük nan
uruqsiz quruq üzüm qatarliqlarmu tömür terkibi yuqiri uzuqluqlardur. yéngi méwilerge sélishturghanda quruq méwilerdiki tömür terkibi téximu yuqiridur.
• qara chay, ösümlük chay yaki qehweni tamaq bilen bille istémal qilishqa bolmaydu. tamaqtin 1 saet kéyin, ichilishi kérek. chünki bu ichimlikler, tömür maddisining yémekliktin sümürülüshini azaytiwétishi mumkin.
• tömür maddisining sümürülüshini astilitidighanliqi üchün, süt we süt mehsulatlirini tamaq waqtidin sirtqi waqitlarda istémal qilish kérek.
• kolaliq ichimliklerni istémal qilishtin saqlinish kérek.
• terkibide witamin C bolghan yémek – ichmekler, bedinimizning tömür maddisini sümürüshini ashuridu. tömür maddisini öz ichige alghan ozuqluq qimmiti yuqiri witamin C liq yémeklikler töwendikiche:
apélsin sherbiti
dolmiliq qizilmuch
gülkerem
böljürgen
qicha chéchiki
biryussél kapostisi
ananas
maymun shaptuli
• terkibide tömür maddisi bar bashqa tebiiy yémeklikler töwendikiche:
purchaq
noqut
yéssimuq
muqatil
kawa uruqi
yer yangiqi qiyami
qurutulghan örük
pemidur qiyami
yawropa kerepshisi
piste
• kerepshe - palek arilashmisi qan azliqqa qarshi nahayiti ünümlük bolup, tömür kemliktin bolghan qan azliqni dawalashta nahayiti köp ishlitilidu.
ximiyelik dawalash, yaki radiyoaktipliq dawalashtin kéyin körülidighan qan azliqqa qarshi kerepshe -
palek arilashmisi, mukemmel bir yardemchi dawalash usulidur. kerepshe - palek arilashmisini teyyarlash usuli mundaq:
ishlitilidighan matériyal؛ 250 gram yéngi palek we 200 gram posti soyuwétilgen kerepshedur.
- qaynawatqan bir létir sugha 200 gram népiz toghralghan kerepsheni tashlap, tuwiqi yépiq halette töwen otta 10 minut qayniting. 10 minuttin kéyin, uninggha 250 gram palek ilawe qiling we tuwiqi yépiq halette qazanni yene 5besh minut qayniting. andin sowushini kütüng.
- sowughandin kéyin, süzüp, süyini pakiz bir shéshige séling. etigende ach qorsaq yaki nashtidin bir saet kéyin bir istakan iching. kechte yene, ach qorsaq yaki kechlik tamaqtin bir saet kéyin bir istakan iching.
- uda 15 kün etigen we kechlik ichimlikler bilen bille qoshup ichish dawamlashturulidu.
- 15 kündin kéyin, 10 kün toxtitilidu, 10 kündin kéyin oxshash usulda etigen we kechte dawamlashturulidu.
- jemiy 30 kün toshqanda arilashmini ichish tamamlinidu.
kündilik tamaqlirimizgha yéterlik miqdarda we yéterlik türde tömür maddisi bar yémekliklerni ilawe qilghinimizda, bedinimiz özige yéterlik tömür madddisini qobul qilalaydu. shundaqtimu, bedendiki tömür maddisi kemchil bolsa, terkibide tömür maddisi bar yémekliklerdin bashqa, sirtqi tömür maddisi toluqlash qatarliq ehwallarnimu oylishishqa toghra kélidu. bu xil ehwal astida, bimar choqum doxturdin meslihet sorishi kérek.
• shuni bilish kérekki, tömür maddiliq dorilar sémizlikni keltürüp chiqarmaydu.