erméniyediki siyasiy kirizis

erméniyediki yéqinqi özgirishler

 abdresul ishaqow

2021-yili, 24 – féwral küni, erméniyede armiye bilen hökümet otturisida, rusiyede ishlengen  «iskender» namliq ballistik bashqurulidighan bomba mesilisi sewebidin kirizis yüz berdi. erméniyening sabiq pirézidénti sérj sarksyan, armiyening xamchotining hökümet teripidin qisqartilghanliqini we aldinqi qarabagh urushida «iskender» namliq ballistik bashqurulidighan bombilarning ishlitilmigenlikini bildürgenidi. bash ministir nikol pashinyan buninggha jawab bérip, «iskender» ning ishlitilgenlikini, emma bashqurulidighan bombilarning qoyup bérilmigenlikini éytqanidi. bu talash – tartishlargha armiye générallirimu daxil bolghan, pashinyan bash ishtab bashliqining birinchi yardemchisini wezipisidin qaldurghanidi.

buninggha asasen, 2021-yili, 25 – féwral küni, erméniye bash ishtab bashqarmisi hökümetke mémorandum tapshurup, nikol pashinyanning wezipisidin istépa bérishini telep qildi. bash ishtab bashliqi onik gasparyan imzalighan mémorandumda, bash ministir bilen erméniye hökümitining nöwette dölet üchün zörür qararlarni chiqaralaydighan salahiyitining yoqluqi yéziqliq idi. del shu peytlerde, ériwan samalirida «Su-30» tipliq urush ayropilanliri töwen uchti.

bash ministir pashinyanmu, bash ishtab bashliqi onik gasparyanni wezipisidin qaldurdi we qollighuchilirini yighilishqa chaqirdi. chüshtin kéyin jumhuriyet meydanida qollighuchilirigha xitab qilghan nikol pashinyan, armiyening bayanatining herbiy – siyasiy özgirish teshebbusi ikenlikini, buninggha yol qoymaydighanliqlirini jakarlidi.

pashinyanning nutqidin kéyin, erméniye bash ishtab bashqarmisi, ikkinchi qétim bayanat élan qilip, meydanining özgermigenlikini yene bir qétim tekrarlidi. öktichiler armiye terepning bayanatini qollap namayish ötküzdi, hemde chédir qurush arqiliq bash ministirning wezipisidin istépa bérishi üchün kochida bolidighanliqilirini bildürdi.

erméniye pirézidénti ermén sarksyan, üch kün kütken we herqaysi terepler bilen körüshkendin kéyin, wezipisidin qaldurush xétini bash ministir pashinyangha qayturdi. bash ministir pashinyan bu qararni pirézidéntqa qayta ewetidighanliqini we mesilining hel qilinmighanliqini bayan qildi.  wezipisidin qaldurush mesilisi, asasiy qanun sot mehkimiside hel qilinidighandek qilidu.

44 künlük qarabagh urushida erméniye meghlup bolghandin buyan, erméniye öktichiliri bash ministir pashinyanning wezipisidin istépa bérishini telep qilmaqta. pirézidént sarksyanmu muddettin burun saylam ötküzüsh kéreklikini otturigha qoymaqta. parlaméntta köp sanliqni igileydighan pashinyan bolsa, omumiy saylamning del waqtida, yeni 2022-yili ötküzülüshi lazimliqini ilgiri sürmekte.

pashinyan qollighuchilirini 1-mart küni ötküzülidighan chong yighilishqa teklip qildi. 1-mart erméniye siyasitide alahide orungha ige. 2008-yili, 1 – mart küni ötküzülgen yighilishqa  dölet xewpsizlik küchliri  mudaxile qilghan, bu jeryanda 8 puqra bilen ikki dölet xewpsizlik xadimi hayatidin ayrilghanidi. saqchilarning armiyening del eksiche hazirghiche pashinyan terepte turushi, küch tengpungluqlirining buzulmighanliqidin dérek béridu.

yéqinqi özgirishlerdin körüwélishqa boliduki, gherb erméniye krizisi mezgilide passip halette turmaqta. rusiye teripidin élan qiliniwatqan bayanatlarda, weqeler hazirche erméniyening «ichki ishliri» dep qaralmaqta. türkiye bolsa, herqandaq shekildiki herbiy – siyasiy özgirishke qarshi ikenlikini, armiyening siyasetke arilashmasliqi we erméniyening kélechikini xelqning belgilishi kéreklikini jakarlidi.

qoshniliri bilen dostane munasiwet ornitish we tereqqiy qildurush, erméniyening bundaq siyasiy krizisqa yoluqushining aldini élishi mumkin.