rusiyede ötküzülüwatqan ruxsetsiz namayishlar

rusiyede ötküzülüwatqan ruxsetsiz namayishlar

abdresul ishaqow

2021-yili, 17 – noyabir küni, rus öktichi alékséy nawalniy bérlindin moskwagha qaytip kelgen haman, shertlik qoyup bérish belgilimisige xilapliq qilghanliqi üchün qolgha élindi. rus öktichiler, 2021-yili, 23 – 31 – yanwar we 2-féwral künliri, alékséy nawalniyni qollap namayishlarni ötküzdi. bu namayishlar rusiyening barliq sheherliride dégüdek ötküzüldi. bundaq keng kölemlik namayishlar eng axirqi qétim 2012-yili ötküzülgenidi.

2021-yili, 2-féwral küni, alékséy nawalni moskwada chaqirtilghan sot mehkimisi teripidin, 3 yérim yilliq shertlik qamaq jazasi emeliy jazagha özgertilgendin kéyin, türmige tashlandi. gherblik 20 dek diplomat közetküchi süpitide moskwadiki ispat anglash sotigha qatnashti. rusiye döletlik fédératsiye kéngishidin andréy kilimow, «chet el diplomatlirining ispat anglash sotigha qatnishishi, nawalniyning chet elning adimi ikenlikini körsitidu» dédi. dölet dumasidiki hakimiyet béshidiki we öktichi partiyelerning hemmisi nawalniyni «döletning birinchi nomurluq düshmini» dep élan qildi.

gherb döletliri birdek nawalniyning qoyup bérilishini telep qilmaqta. gérmaniye bash ministiri angéla mérkél, bu qararning qanun bilen idare qilishqa mas kelmeydighanliqini, nawalniyning derhal qoyup bérilishi kéreklikini ilgiri sürdi. firansiye prézidénti émmanuél makron, «sotning qararini qobul qilishqa bolmaydu» dédi. amérika prézidénti jo baydin, alékséy nawalniyning «derhal we shertsiz» qoyup bérilishini telep qildi. biryusséldinmu oxshash bayanatlar keldi. amérika dölet xewpsizlik ishliri meslihetchisi jeyk sulliwan, jow baydin hökümitining rusiyege téximu köp émbargo yürgüzüsh niyiti barliqini bayan qildi.

5 – féwral küni, rusiye tashqi ishlar ministirliqi, 2021-yili, 23 – yanwar küni ruxsetsiz namayishlargha qatnashqanliqi seweblik gérmaniye, polsha we shiwéytsiyelik 3 diplomatning «rusiyede turushigha bolmaydighan shexshler» ikenlikini, shunga ularning pat yéqinda dölettin qoghlap chiqirilidighanliqini bildürdi.

shu küni, rusiye tashqi ishlar ministiri sérgéy lawrow, yawropa ittipaqi tashqi munasiwetler we bixeterlik ishliri siyasiti aliy wekili josép borél bilen körüshkendin kéyin  ötküzgen muxbirlarni kütüwélish yighinida, yawropa ittipaqining rusiye üchün ishenchsiz shérik ikenlikini otturigha qoydi.

rusiye öktichiliri her hepte axirida kochilarda ruxsetsiz namayish ötküzüsh yolini tallimaqta. bu usul ilgiri xabarowiskiy shehiri we qoshna bélarusiyedimu sinalghan bolup, öktichiler üchün muweppeqiyet dep qaralghanidi. hazirche weqelerning yönilishini mölcherlesh tes, emma bu namayishlarning küzgiche dawamlishish éhtimalliqi bar. chünki küzde rusiyede omumiy saylam ötküzülidu. nawalniyning qollighuchiliri aldinqi yerlik saylamlarda melum derijide muweppeqiyet qazanghanliqi üchün,  küzde ötküzülidighan duma saylimida ghelibe qilish, hökümetke nisbeten intayin muhim .

yéqinqi özgirishlerdin shuki körüwélishqa boliduki, rusiye-gherb toqunushi nawalniy üstidin téz sürette dawamlashmaqta. aldimizdiki künlerde, ruslarning kochilargha chiqip ruxsetsiz namayish ötküzüp ötküzmesliki yaki ruxsetsiz namayishqa qatnashquchilarning sani, dölet ichidiki weqelerning yönilishini belgileydu. xelqara sehnide  gherb rusiyege yéngi émbargolarni yürgüzüshi mumkin.