insaniyetning eng esheddi düshmini

türkiye awazi radiyosi xewiri: barliq insanlarning tunji atisi adem eleyhissalam

allah taala adem eleyhissalamni yaritishtin iligiri perishtilerge: «men yer yüzide xelipe (yeni orunbasar) yaritimen» dédi.

 perishtiler: «yer yüzide buzuqchiliq qilidighan, qan tökidighan (shexsni) xelipe qilamsen? halbuki, biz séni pak we muqeddes dep medhiyileymiz» dédi.

 allah taala: «men heqiqeten siler bilmeydighan ishlarni bilimen. men (chekse jiringlaydighan) quruq laydin ademni yaritimen. men uni toluq yaritip, süretke kirgüzüp, (ezaliri toluq we mukemmel insan halitige keltürgen) we uninggha jan kirgüzgen chéghimda, siler uninggha sejde qilinglar» dédi.

 allah taala quruq laydin adem atini yaritip, uninggha öz rohidin püwlidi (yeni jan kirgüzdi) hemde adem eleyhissalamgha pütün sheyilerning namlirini ögetti, andin ularni perishtilerge körsitip: «(xelipe bolushqa ademge qarighanda biz heqliq deydighan qarshinglarda) rastchil bolsanglar, bu sheyilerning namlirini manga éytip béringlar» dédi.

 perishtiler: «séni (pütün kemchiliklerdin) pak dep tonuymiz. biz sen bildürgendin bashqini bilmeymiz, heqiqeten sen hemmini bilgüchidursen, hékmet bilen ish qilghuchidursen» dédi.

 allah taala: «i adem! ulargha bu nersilerning namlirini éytip bergin» dédi. adem ata ulargha bu nersilerning namlirini éytip berdi, allah taala: «men silerge asmanlardiki we zémindiki gheyblerni, ashkara we yoshurun ishinglarni bilip turimen, démigenmidim» dédi.

 allah taala perishtilerge: «ademge sejde qilinglar» dédi. perishtilerning hemmisi adem eleyhissalamgha sejde qildi. peqet iblisla sejde qilishtin bash tartti, u tekebburluq qilip, kapirlardin bolup ketti.

allah taala(iblisqa): «séni sejde qilishqa buyrughan chéghimda némishqa sejde qilmiding?» dédi.

iblis: «quruq laydin yaritilghan insan méning sejde qilishimgha layiq emes, men uningdin artuq. chünki sen méni ottin, uni laydin yaratting» dédi.

allah taala (iblisqa) éytti: «sen bu yerdin (yeni jennettin) chüshüp ket, bu yerde özüngni chong tutushunggha bolmaydu. yoqal, sen qoghlandi boldung, sen heqiqeten peskeshlerdinsen.»

  iblis: «perwerdigarim! manga xalayiqlar tirildürülidighan kün (yeni qiyamet küni)giche möhlet bergin (méni hayat qaldurghin)» dédi.

allah taala: «sanga heqiqeten melum waqitqiche möhlet bérilidu, sanga qiyamet künigiche lenet bolsun» dédi.

 iblis éytti: «perwerdigarim! sen méni gumrah qighanliqing üchün, yer yüzide adem balilirigha (gunahlarni) chirayliq körsitimen, ularning hemmisini elwette azdurimen. séning méni azdurghanliqing üchün adem we uning ewladigha weswese qilish meqsitide choqum séning toghra yolung üstide olturimen, andin ulargha aldidin, arqisidin, ongdin, soldin hujum qilimen, ularning köpchilikining (némitingge) shükür qilghuchilar emeslikini körisen».

allah taala éytti: «jennettin eyiblengen we (rehmitimdin) mehrum qilinghan halda chiq, ularning ichidin sanga egeshkenlerni qoshup, hemminglar bilen jehennemni toldurimen.»

allah taala hewwa anini yaritip, uni adem atigha jüp qilip berdi, ularni rahet-paraghet makani bolghan jennetke kirgüzdi. andin allah taala ulargha: «i adem! sen ayaling bilen ikkinglar jennette turunglar, jennetning méwiliridin xalighininglarche yenglar, bu derexke yéqinlashmanglar, (uninggha yéqinlashsanglar) zalimlardin bolup qalisiler» dédi.

biraq, sheytan ularning yépiqliq ewretlirini échiwétish üchün, ulargha weswese qildi. ularni azdurup, ziyankeshlik qilish üchün ulargha: «siler bu derexning méwisini yep béqinglar, ‹perwerdigaringlarning silerni bu derexning méwisini yéyishtin meni qilghanliqi silerning perishte bolup ketmeslikinglar yaki (jennette) menggü turup qalmasliqinglar üchündur, i adem! (men sanga yégen adem) ölmeydighan derexni we zawal tapmas padishahliqni körsitip qoyaymu?›» dédi, hetta ularni özige ishendürüsh üchün, ulargha: «men choqum silerge sadiqmen» dep qesem ichip berdi.

axiri sheytan aldamchiliq usulliri arqiliq ularni azdurup, cheklengen derexning méwisini ulargha yigüzdi, netijide ularni turuwatqan jennettin chiqardi (yeni yuqiri mertiwidin töwen mertiwige) chüshürdi. derexning méwisini yégendin kéyinla ularning ewretliri échilip qaldi, ular jennettiki derexlerning yapraqliri bilen ewretlirini yépishqa kirishti.

 adem bilen hewwa ana sheytanning azdurushi bilen allah taalaning agahlandurushini untup, cheklengen derexning méwisini yep allah taalaning ghezipige yoluqti. allah taala (ulargha kayip): «men silerge bu derexning méwisini yéyishni meni qilmighanmidim? shübhisizki, sheytan silerge heqiqeten ashkara düshmendur, démigenmidim?» dep nida qildi.

 ular: «perwerdigarimiz! biz özimizge özimiz zulum qilduq, eger sen bizge meghpiret qilmisang, bizge rehim qilmisang, biz choqum ziyan tartquchilardin bolimiz» dédi.

 allah taala éytti: «siler bir ـ biringlargha (yeni sheytan insangha, insan sheytangha) düshmen bolghan we bir ـ béringlar bilen öchekeshken halda (jennettin yer yüzige) chüshünglar, yer yüzide waqitliq (ejilinglar toshquche) yerlishinglar we (németlerdin) behrimen bolup, uningdin paydilinnglar.»

shundaq qilip adem ata bilen hewwa ana zémingha chüshürüldi. allah taalaning emrige xilapliq qilip, cheklengen derexning méwisini yigenliki üchün, jennetin mehrum bolush jazasigha uchridi. zémingha sheytanmu ular bilen bille chüshti. shuningdin itibaren insaniyetning zémindiki japa-musheqqetlik hayati bashlandi.

 adem ata bilen hewwa ana zémingha chüshürwitilgendin kéyin, xataliqi üchün qattiq pushayman qildi. qilmishigha ökünüp zar-zar yighlidi. gunahi üchün allah taalagha tewbe qildi. kéche-kündüz allah taaladin gunahini epu qilishini tilidi.

chünki, insan üchün allah taalaning rehmitidin mehrom bolup, uning jazasigha uchrash we uning meghpiritige irishelmesliktinmu éghir ziyan we bextsizlik bolmaytti.

«adem (eleyhissalam) perwerdigaridin birqanche söz telim aldi (yeni gunahining kechürülüshi üchün oquydighan dua uninggha ilham arqiliq bildürüldi), allah taala uning tewbisini qobul qildi.»

allah taala insanlarni sheytanning aldam xaltisigha chüshüp kétishtin saqlinishqa, atisi ademdin ibret élip, her waqit sezgür we hushyar bolushqa buyridi.

allah taala mundaq dédi: «i adem baliliri! sheytan silerning ata ـ ananglarni (azdurup) jennettin chiqiriwetkendek, silernimu azdurmisun, sheytan ularning ewretlirini özlirige körsitish üchün kiyimlirini salghuzuwetken idi (yeni ularning yalingach bolup qélishigha sheytan sewebchi bolghan idi). sheytan we uning qol astidikiliri silerni köreleydu, siler ularni körelmeysiler, shübhisizki, biz sheytanlarni iman éytmaydighanlarning dosti qilduq.»

 hezriti adem ata zéminda yashap 1000 yil ömür kördi. u jennettin zémingha chüshürwitilgende, hindistandiki bir taghqa chüshken bolup, wapat bolghanda ashu taghning yénigha depne qilindi.

adem ata allah taala öz qoli bilen tupraqtin yaritip, uninggha öz rohidin püwligen, barliq perishtilerni uninggha sejde qilishqa buyrighan ulugh we eziz insan idi.

sheytanning ademge sejde qilmasliqi sewebidin adem bilen sheytan otturisida peyda bolghan düshmenlik we adawet tünji qedemdila ashkarilandi, yeni adem ata sheytanning azdurushi bilen allah taalaning emrige xilapliq qilip, nazu-németlik jennettin japa-musheqqetlik zémingha chüshürüwitildi.

bu ontulmas tarixiy weqe bizge shuni uqturiduki,  sheytan bilen insan otturisidiki adawet we düshmenlik intayin qattiq we küchlüktur, shunga ular otturisidiki köreshmu intayin keskin we rehimsizdur. kimiki sheytandin yaxshiliq ümid qilip, ghepletke chökse, adem atigha oxshash jennettin mehrum bolup, uningdinmu better yaman aqiwetke qalidu.