қуран кәримдә земинда һайатлиқниң башлиниши
каинаттики җими гүзәлликләрни бизгә тәқдим қилған улуғ рәббимизгә һәмишә һәмдусаналарни ейтишимизға, шүкүр қилишимизға тоғра келиду.
түркийә авази радийоси хәвири: бурунниң бурунисида, наһайити қәдимки заманларда земинму, асманму, қуйашму, айму йоқ икән, һәр тәрәп зулмәтлик қараңғулуқ билән қапланған икән.
аллаһ бу зулмәтлик қараңғулуққа хатимә беришни вә гүзәлликләр билән толған бир дунйа йаритишни ирадә қилди. аллаһниң «вуҗудқа кәл» дейиши билән асман - земин вуҗудқа кәлди. бизгә иллиқлиқ вә нур әвәтип әтрапимизни йорутидиған парлақ қуйаш, тәбәссум билән күлидиған ай вә көз қисип чақнайдиған милйардларчә йултуз пәйда болди. арқидин земин вә чәксиз кәткән окйанлар вә деңизлар йаритилди.
буларниң һәммиси аллаһниң пәқәт «вуҗудқа кәл» дейиши биләнла мәйданға кәлди. аллаһ земнни икки күндә йаритип, үстигә нурғун тағларни орнатти.
икки күндә алтә қәвәтлик асманни йаратти. әң астинқи қәвәткә йултузларни вә ақидиған йултузларни орунлаштурди. аллаһ дунйани йаритип, уни қуйашниң әтрапида айландурди. нәтиҗидә күнләр, кечиләр вә пәсилләр мәйданға кәлди. аллаһ каинатни миңларчә йултуз билән безиди, йүзләрчә пилантлар билән тошқузди. буларниң һәммиси шунчилик тез сүрәттә айлансиму, һәргизму бир - бири билән соқулуп кәтмәйду.
аллаһ шундақ есил вә чирайлиқ гүл - чечәкләрни йаратти. чоң - кичик, аз - көп, көрүнидиған - көрүнмәйдиған, қаттиқ - йумшақ болуп каинаттики җими мәвҗудатларни аллаһ йаратти. кичиккинә қурт - қоңғузлар вә земинда өмиләйдиған чөмүлиләр, гүл - чечәкләрдин татлиқ ширниләрни йиғидиған һәсәл һәрилирини йаратти. аллаһ аплисин, гилас, алма, үзүм, өрүк, шаптул вә банан қатарлиқ мевиләрни йаратти. бундақ татлиқ мевиләр зади қәйәрдин кәлди? әлвәттә, аллаһ йаратти.
аллаһ һайванларни йаратти. чоп чоң пиллар, семиз су калилири, һилигәр түлкиләр, вәһший йолваслар, узун зирапиләр, йумшақ түклүк тошқанлар, күчлүк атлар, калилар, қойлар.... буларниң һәммисини һәр нәрсигә қадир аллаһ йаратти.
асманда қанатлирини қеқип пәрваз қилип учудиған гүзәл қушлар, йешил шатутилар, ақ рәңлик өрдәкләр, бизни бамдат намизиға чақиридиған авази йаңрақ хоразлар, наштилиқимизға тухум чиқирип беридиған тохулар... хошал - хорам учушуп йүргән қушқачлар, миңларчә рәңлик түклири билән уссул ойнайдиған тозлар, белиқ тутидиған турнилар...
зади бу қушларни ким йаратти? әлвәттә җими мәхлуқатларни йаратқан аллаһ йаратти. аллаһ чәксиз окйанларни вә земинни сулири билән қаплап туридиған деңизларни йаратти. улардин чоңқур көлләр вә узун дәрйаларни вуҗудқа чиқарди. аллаһ деңизда ғайәт зор мәхлуқатларни йаратти. чоң - кичик барлиқ белиқлар, тағдәк китлар, музлар арисида йашайдиған ақ - қара рәңлик пингувенлар, семиз татлиқ белиқлар, йеқимлиқ авазда нахша ейтидиған белиқларни вә чоң чишлири болған рәһимсиз акулиларни йаратти.
аллаһ қисқуч пақиларни, чоң деңиз йиланлирини, қулулиләрни, деңиздики өсүмлүк вә һайванларни йаратти. аллаһ бу мәхлуқларниң һайатлиқини давмлаштуруши үчүн йамғурни вә қуйаш нурини пәйда қилди. салқин шамал йаритип су вә йамғур билән толған кезәр булутларни бизгә әвәтти.
ундақта, каинаттики җими гүзәлликләрни бизгә тәқдим қилған рәббимизгә һәмдусаналарни ейтишимизға, шүкүр қилишимизға тоғра келиду:
әй пүткүл мәхлуқлатларни биз үчүн йаратқан чәксиз мәрһәмәтлик қудрәтлик аллаһ! саңа миң мәртивә шүкүрләр болсун. мушундақ мислисиз гүзәлликләр билән толған дунйани йаратқанлиқиң үчүн саңа һәмдусаналар ейтимиз!
