shi jinpingning rusiye ziyariti we ukraina mesilisidiki mujimelliki dawamlashmaqta

türkiye awazi radyosi xewiri: tünügün (21-mart) xitay reisi shi bilen rusiye pirézidénti wladimir putin otturisidiki söhbettin kéyin, ikki döletning istratégiyelik hemkarliqi toghrisida birleshme bayanat élan qilindi.

«yéngi dewrdiki uniwérsal istratégiyelik hemkarliq we maslashturushni chongqurlashturush, ukraina kirizisini diyalog arqiliq hel qilish» mawzuluq bayanatta, terepler mesilini hel qilishning eng yaxshi usulining diyalog ikenlikini tekitlep, jiddiychilikni ashuridighan we toqunushni uzartip, kirizisning kontroldin chiqip kétishige seweb bolidighan qedemlerdin saqlinish kérekliki bildürüldi.

shi bilen putinning birleshme bayanatida, amérika we gherb döletlirining kirizisqa tutqan pozitsiyesi yépiq halda tenqid qilinip: «terepler her qandaq dölet yaki döletler guruhining bashqa döletlerning qanunluq bixeterlik menpeetige ziyan sélip, herbiy, siyasiy we bashqa sahelerde üstünlükni qolgha keltürüshige qarshi turidu» déyildi.

bayanatta, rusiye terepning tinchliq söhbitige baldurraq qaytish wedisige emel qilidighanliqi tekitlendi we xitayning ukraina kirizisini siyasiy we diplomatik yol bilen hel qilishta ijabiy rol oynash iradisi, bu jehettiki teklip-pikirlirini medhiye bilen qarshi alidighanliqi bildürüldi.

yene bir tereptin, rusiye pirézidénti wladimir putin xitabname imzalanghandin kéyin ötküzülgen birleshme axbarat élan qilish yighinida, tinchliq söhbitining dawamlishishi toghrisida éniq pozitsiye bildürdi.

putin xitay otturigha qoyghan tinchliq pilanining nurghun maddilirining rusiyening pozitsiyesige uyghun bolghanliqini bildürüp: «bu tekliplerni gherb bilen kiyéw teyyar bolghanda mesilini tinch hel qilishning asasi qilishqa bolidu, dep oylaymiz. emma, hazirgha qeder biz ularning teyyar ikenlikini körelmeywatimiz» dédi.

amérikaning yighingha munasiwetlik bayanatida bolsa, rehberlerning ukraina toghrisidiki tekliplirining urushning pat yéqinda axirlishishigha qarita  ümid bérelmigenliki bildürüldi.

aqsaray dölet bixeterlik kéngishining istratégiyelik alaqe maslashturghuchisi jon kirbi tereplerning b d t nizamnamisining meqsiti we pirinsipigha emel qilish kéreklikini teshebbus qilghanliqini, buning b d t ning yene bir ezasi bolghan ukraina zéminidin rusiyening chékinip chiqishi kéreklikini körsitip béridighanliqini tekitlep: «xitay ijabiy rol oynashni xalaydighan bolsa, choqum rusiyege ukrainadin chékinishi toghrisida bésim ishlitishi kérek» dédi.