doklat: kilimat özgirishi keng kölemlik kolléktip köchüshlerni keltürüp chiqirishi mumkin

türkiye awazi radiyosi xewiri: dunya bankisi kilimat özgirishning jenubiy asiya, latin amérikasi we sehrayi kebirning jenubigha jaylashqan afriqa  döletliridiki köchmenlerge körsitidighan tesirini tehlil qildi we 2018- yili tunji qétim élan qilghan «chongqurluq dolquni» namliq doklatini shimaliy afriqa, sherqiy asiya we tinch okyan rayonliri, sherqiy yawropa we ottura asiyani öz ichige alidighan shekilde yéngilidi.

doklatta körsitilishiche, kilimat özgirishi mezkur alte rayonda künséri küchlük köchüsh dolqunigha seweb bolushqa bashlighan.

doklatta, kilimat özgirishning su bayliqigha, yéza igilik ishlepchiqirish küchi we déngiz yüzining örlishige bolghan tesirining kündin - künge éshiwatqanliqi, bu ehwalning bezi rayonlardiki yashashchanliqini töwenlitiwetkenlikige isharet qilindi.

kilimat özgirishining namrat we ajiz rayonlargha eng éghir zerbe bérip, qolgha keltürülgen tereqqiyat hasilatlirigha xewp yetküzidighanliqigha isharet qilinghan doklatta ilgiri sürülüshiche, kilimat özgirishi 2050-yilgha barghanda mezkur alte rayonda yashaydighan 216 milyondin artuq ademni ichki köchüshke mejburlishi mumkin iken.

bu san rayonlarning oxshash mezgildiki mölcherlengen nopusining % 3ge toghra kélidiken.

sehrayi kebirning jenubidiki afriqa elliride 85 milyon 700 ming kilimat köchminining peyda bolushining mumkinliki, bu sanning rayon omumiy nopusining %4.2 ni teshkil qilidighanliqi otturigha qoyulghan doklatta, sehrayi kebirning jenubidiki afriqaning qurghaq rayonliri we déngiz qirghaqlirining nöwettiki kilimat özgirishning tesirige uchrighan eng nazuk jay ikenliki qeyt qilindi.

doklatta, sherqiy asiya we tinch okyan rayonida 48 milyon 400 ming (% 2.5), jenubiy asiyada 40 milyon 500 ming (% 1.8), shimaliy afriqada 19 milyon 300 ming (% 9), latin amérikasida 17 milyon 100 ming, (% 2.6) we sherqiy yawropa we ottura asiyada 5.1 milyon (% 2.3) kishining kilimat özgirishi sewebidin ichki köchüshke mejbur bolush mumkinliki ilgiri sürüldi.

nopusigha nisbeten eng yuqiri ichki köchüshning meydangha kélish éhtimalliqi bolghan shimaliy afriqa rayonida bolsa, su kemchilliki we déngiz yüzining örlishining bu rayonlar we nil déltisi rayonida yashaydighan kishilerge tesir körsitishi mumkin.

doklatta: «kilimat özgirishi ijtimaiy – iqtisadiy halet we turmush sharaitini kishilerni qiyinchiliq ichide köchüshke mejburlaydighan shekilde özgertishi mumkin. eger buninggha qarshi pilan tüzülmise, hem köchüp ketken hem köchmen qobul qilghan rayonlar zor bésimgha duch kélidu. ichki – tashqi köchüsh sewebidin 2030-yillarda qiziq rayonlar shekillinidu we bu rayonlar 2050-yilghiche uda köpiyidu» dep agahlanduruldi.