baydin: putingha munasiwetlirimizni yaxshilashta téximu algha ilgiriliyeleydighanliqimizni éyttim
amérika qoshma ishtatliri pirézidénti jo baydin rusiye pirézidénti wiladimir putingha ikki dölet otturisidiki munasiwetlerni yaxshilashta téximu algha ilgiriliyeleydighanliqlirini éytqanliqini bildürdi.
türkiye awazi radiyosi xewiri: baydin, rusiyege qarita élan qilinghan yéngi émbargolar heqqide aqsarayta bergen bayanatida, rusiye pirézidénti wiladimir putin bilen, 13 – aprél küni «semimiy we hörmet» muhiti astida téléfonda körüshgenlikini eskertip, «putinning we méning, munasiwetlirimizni bashqurushta mesuliyitimiz intayin éghir, men bu mesuliyetke jiddiy qaraymen, putinmu shundaq qaraydu, dep oymaymen» dédi.
saylam basquchida, rusiyening saylamlargha qarita mudaxililirige jawab qayturulidighanliqining eskertilgenlikini qeyt qilghan baydin, «bir chet el küchining, dölet ichidiki diplomatik basquchqa mudaxile qilip, jinayetsiz qélishigha yol qoyalmaymiz» dédi.
amérika qoshma ishtatlirining resmiy organlirigha qilinghan we perde arqisida rusiyening barliqi ilgiri sürülgen « Solarwinds » namliq tor hujumliri toghriliqmu toxtalghan baydin, putin bilen yanwar éyida ötküzgen téléfon söhbitide, bu hujumlargha inkas qayturulidighanliqini éytqanliqini tekitlep mundaq dédi: «bu heptiki téléfon söhbitimizde, putingha, bu hujumlargha tengpungluq nisbitide inkas qayturidighanliqimizni, chünki ruslarning saylamlargha mudaxile qilghanliqliri we < Solarwinds > namliq tor hujumlirining perde arqisida ruslarning barliqini éniqlap chiqqanliqimizni éyttim.»
rusiyege qarita yéngi émbargolar toghriliqmu toxtalghan baydin, mundaq dep körsetti: «téléfon söhbitimizde, putingha, ochuq – ashkara halda munasiwetlirimizni yaxshilashta téximu algha ilgiriliyeleydighanliqimizni, emma bundaq qilishning ornigha küch tengpungluqi nisbitide heriket qilish yolini tallighanliqimni éyttim. amérika qoshma ishtatliri rusiye bilen bolghan sürkilishni téximu ewj alduruwétish we toqunushlarni tekrar bashlitishning koyida emes. biz muqim wealdin perez qilishqa bolidighan munasiwetni xalaymiz. emma rusiye démokratiyemizge mudaxile qilishni dawamlashtursa, jawab qayturush üchün téximu köp qedem tashlashqimu teyyarmen.»
amérika qoshma ishtatliri bilen rusiyening yer shari xaraktérlik mesililerni birlikte hel qilallaydighanliqini tekitligen baydin, mundaq dédi: «putin bilen élip barghan téléfon söhbitimizde, rusiyening ukraina chégrasi we ishghal astidiki qirimgha qisimlarni orunlashturushidin endishilik ikenlikimizni otturigha qoydum, ukrainaning igilik hoquqi we zémin pütünlükini qollaydighanliqimizni tekrarlidim, putinni, herqandaq shekildiki herbiy heriketlerdin yiraq turush we sürkilishni azaytishning waqti yétip kelgenliki toghruluq agahlandurdum.»
kélishmesliklerning diyalog we diplomatik basquch yolliri arqiliq hel qilinishi lazimliqini éytqan baydin, «amérika qoshma ishtatliri bu basquchni ijabiy shekilde dawamlashturushqa teyyar, eger rusiye amérika qoshma ishtatlirining menpeetlirini depsende qilsa, bizmu tégishlik jawab qayturimiz.»
