تۆرکیه‌ده بۇسغون استراتژیسی نأحیللی بۇلمالی

آنکارا ییلدیریم بیازیت بیلیم یوردونینگ سیاسی عیلیملار فاکولته‌تی نینگ باشلیغی پروفسور قدرت بلبل ینگ یازغیسینی اۇقایارسینگیز

1250938
تۆرکیه‌ده بۇسغون استراتژیسی نأحیللی بۇلمالی

گپله‌شیگیمیزینگ گچن سانیندا تۆرکیأنینگ تاریح بۇییی گؤچج قابول ادن و اوغرادان یورتلاردان بیریدیگینی، آناتولی نینگ بۇسغون بؤلگه سیدیگینی، شو گۆنکی گۆنده ده تۆرکیأنینگ اؤرأن اولی گؤچ تۇلقونلارینا دوچار بۇلیاندیغینی بیان ادیپدیک. کؤپلِنچ داشاری یورتلارداقی رایاتلاریمیزینگ و قارینداشلاریمیزینگ یاشایان یرلریندن گؤچمأگه مجبور ادیلندیکلرینی و کأبیر امپریالیست یورتلارینگ اساسان دا قۇومداشلاریمیزدان اؤز امپریال ماقصاتلارینا لاییقلیقدا پیدالانما ایسله گلرینه اۆنسی چکیپ شۇل گؤچ باسیشلاری سبأپلی کأبیر جمغیتچیلیک قورامالاری تاراپیندان تۆرکیأ گؤچمه‌گینگ قۇلداناندیغینی بیان ادیپدیک.

مسئله بۇیونچا سئنی اۆنسۆنگیزه یتیریأریس.

گپله شیگیمیزی آلینیپ باریلمالی بۇسغون استراتژیسی بۇیونچا اساسی دۇغروچیل تکلیپلر بیلن دۇوام اتدیرمه ک ایسله یأریس.

آنکارا ییلدیریم بیازیت بیلیم یوردونینگ سیاسی عیلیملار فاکولته‌تی نینگ باشلیغی پروفسور قدرت بلبل ینگ یازغیسینی اۇقایارسینگیز

استراتژی بۇیونچا کأبیر تکلیپلر

یاشایان یرلرینی تِرک اتمه‌زلیک: ایه بۇلان تاریحی تجریبأمیز بیزه انسانلاریمیزینگ یاشایان یرلرینی ترک اتمه‌زلیگی اۆچین أهلی شرطلردن پیدالانمالیدیغینی گؤرکِزیأر. چۆنکی ترک ادیلن بؤلگه ده انسانلاریمیزینگ هم، تۆرکیأنینگ هم توتومی قۇوشایار. آداملارینگ قایتماغی سبأپلی قایمادیقلار هم گۆیچدن قاچیار. بو بالکان یورتلاریندا آچ آچان گؤرۆلن تجریبه. هاوا، شرطلر اؤرأن آغیردی. بلکم چیداماق مۆمکین دألدی، اِمما انسانلاریمیزی بالکان یورتلاریندا قالماغا راضی ادیپ بیلن بۇلسادیق، شو گۆنکی گۆنده بالکان یورتلارینداقی شرطلر باشغاچا بۇلاردی. بلکم شۇل سبأپلی بالکان یورتلاریندا کأبیر عالیملار گؤچمه‌گینگ حرامدیغی بارادا فتوا بریپدیرلر.

یرینده گۆیچلِندیرمه‌ک: تۆرکیه گۆیچلی تاریحی و مدنی قاتناشیقلاری بۇلان یرلردأکی آداملارینی نأچه قین هم بۇلسا، ایلکینجی نۇباتدا یرلرینده قالدیرماغی ایلرده توتومالی. شۆۇنونگ اۆچین تۆرکیأنینگ دگیشلی ادارالاری شۇل بؤلگه لر بیلن باغلی جمغیتچیلیک قورامالاری شۇل یرلرده قالان آداملارینگ یرینده گۆیچلندیریلمه گی اۆچین سیاسات آلیپ بارمالی، استراتژیلر طایارلامالی، ایش آلیپ بارمالی. یاشالیان بؤلگه لرده ایقدیصادیه تدن مدنیته، سیاساتدان اسپورتا، کؤپ اوغورلی قاتناشیق هؤوِسلندیریلمه لی. داشاری یورتلاردا تۆرکیه بیلن قاتناشیقدا بۇلان انسانلاریمیزینگ یاشایان یوردونا کؤپ اوغورلی قاتناشیق اتمه گی و قۇشانت قۇشماغی، اؤزلرینه ده یاشایان یوردوندا، تۆرکیأ هم پیدالاری بۇلار.

گۆن باتاردا یاشایان انسانلاریمیزی یرینده گۆیچلِندیرمه ک اینگ اساسی باشلانغیچ، یاشایان یوردونینگ رایاتلیغینی آلماغی بۇلسا گره ک. اِمما رایاتلاریمیزیزینگ اساسی بؤله گی شۇل باشلانغیجی اتمه کدن چکینیأندیگینی یا دا رایاتلیغی اؤرأن گیچ آلیاندیغینی بیلیأریس. داشاری یورتلارداقی تۆرکلر و قارینداش حالقلار اداراسی نینگ باشلیغیقام، اوروپا یورتلارینا قوران ساپارلاریمدان بیرینده انسانلاریمیزینگ گۆررۆنگ برنلری باشدان گچیریأن دویغولارینی بیان اتمه گی تایدان منده اولی تأثیر قالدیریپدی. اۇزالقی باش وزیرلریمیزدن پروفسور نجم الدین اربکان ۱۹۸۰-نجی ییللاردا قوران ساپارلاریندان بیرینده اۇلارا رایاتلیق آلماقلارینی تکلیپ ادیپدی. شۇل ماصلاحاتینگ اۇنلارچا ییل سۇنگ نأحیللی یرلیکلیدیگینی بیان ادن رایاتیمیز: "اِمما شۇل حۇرماتلی اربکان ینگ سؤزی بیزه دینیمیزی اۆیتگه‌دینگ دیه ن یالی آغیر دِگیپدی" دییپدی.

دِگیشلی دؤولتلر بیلن یاقین حیذماتداشلیق اتمه‌ک: اۇزاللار بالکان یورتلاری بیلن حأضیرکی دؤوۆرده بۇلسا کریمه و اویغور مسئله سی سبأپلی انسانلاریمیزینگ یاشایان یورتلاریندا قینچیلیق چکمه گی طبیغی یاغدای. چۆنکی قۇومداشلاریمیز شۇل یرلرده قینچیلیق چِکیأرکأ، قینامالارا سزه ور ادیلیأرکأ گؤرمه‌دیکسیریپ بیلمه ریس. بولاری بیان اتمه کدن هم چتده دورماریس. شۇنونگ بیلن بیله لیکده شۇل یورتلار بیلن قاتناشیقلاریمیزینگ حاص دا دارتغینلاشماغی اساسان شۇل یورتلاردا یاشایان قۇومداشلاریمیزا زیان یتیریأر. قاتناشیقلارینگ حاص دا دارتغینلاشماغی بلکی قۇومداشلاریمیزینگ اۆستی بیلن امپریالیست ماقصاتلارینا یتمه ک ایسله یأن یورتلار اۆچین بأحبیتلی بۇلار. شۇل سبأپلی هم قۇومداشلاریمیز و گۆن باتار یورتلاریندا یاشایان رایاتلاریمیز تایدان اۇلاری یرینده گۆیچلِندیرمه ک اۆچین یاشایان دؤولتلری بیلن یۇقاری درجه ده حیذماتداشلیق ادیلمه لی. سیاسی، مدنی، جمغیتچیلیک، ایقدیصادی و بیله کی اوغورلاردا قۇشانت قۇشماقلاری نینگ یۇللاری گؤزلِه‌نمه‌لی.

مارژینیال حرکتلره قارشی چأره: هم رایاتلاریمیزینگ یاشایان گۆن باتار یورتلارینداقی هم ده قۇومداشلاریمیزینگ یاشایان یورتلارینداقی کأبیر رسمیلر، اساسان سیاساتچیلار اۇل یرلردأکی انسانلاریمیزینگ کأبیرلری نینگ مارژینال، آشا تۇپارلارینگ تأثیرینده قالیاندیغینی، ترورچیلیق حرکتلره قۇلولیاندیغینی بیان ادیأرلر. شۇل گۆنأکأرلمه لر، یرلیکسیز بۇلوپ بیلر. دگیشلی یورتلار استراتژیلرینه لاییقلیقدا شیله گۆنأکأرلمه لری ادیپ بیلرلر. اِمما آداملارینگ دوچار بۇلیان قینچیلیقلاری سبأپلی مارژینال تۇپارلارینگ گیرمه أحتیماللیغی المیداما باردیر. شۇل سبأپلی شیله حۇوپلارا قارشی دؤولت ادارالاریمیز و دگیشلی جمغیتچیلیک قورامالاریمیز یرلیکلی چأره لر گؤرمه لی.

سۇنگقی چأره تۆرکیه: یۆزه چیقان هر بیر مسئله ده شۇل واغتدا تۆرکیأ گؤچمه ک دۆشۆنجه سی اینگ سۇنگقی چؤزگۆت بۇلمالی. سۇنگقی چأرأ یۆز توتماق اۆچین یۇقاردا بیان ادیلن یا دا ادیلمه دیک أهلی چیقالغالار سلجریلمه لی. اۇل طبیغی یاغدایدا اؤرأن استراتژیک، چیلشیریملی سیاسات و ایرگینسیز زحمت ایسله یأر. یاشایلیان بؤلگأنی ترک اتمه گینگ شخصی و جمغیتچیلیک قیمماتی گؤز اؤنگۆنده توتولاندا کؤپلِنچ حالاتدا انسانلاریمیزی یرینده قالدیرماغینگ یۇلونی تاپماق مۆمکیندیر.

سۇنگقی ایکی گِپله‌شیگیمیزده اۆیتگِوسیز یالی گؤرۆنیأن گؤچلر بارادا دوروپ گچدیک. شۇل استراتژی نینگ بِللی بیر درجه ده سوریه دن، ایران دان، عیراق دان، مصردان، لبنان و اۇوغانیستان دان گلیأن واغتلایین یا دا تۆرکیه دن اۆست‌آشیر گچیأن بۇسغونلارا هم دگیشلیدیگینی یاتلاتساق یالنگیشماریس. اِمما ایکی شرطده ده اگر یاشاییشا حۇوپ آبانیان بۇلسا، تۆرکیه هیچ هاچان گۆن باتار یا دا اوروپا یورتلاری یالی چمه لِشمه‌ز. اؤزۆندن پنا سۇرانلاری اؤلۆمه مجبور اتمز. گۆن باتاردان و اۇنونگ مدنیتیندن تاپاووتلیلیقدا تۆرکیه بۆتین تاریحی بۇیونچا اؤزۆندن باش‌پِنا سۇران بیچأره لر اۆچین قیمماتلی نأچه دۆشیأندیگینه قارامازدان اومیدینگ، آدامکأرچیلیگینگ سۇنگقی قاپیسی، وجدان ینگ سسی، آزاتلیغینگ آدی بۇلدی. شو گۆنکی گۆنده اوروپا بیله له شیگینه آغضا یورتلار گچمیشده باشغالاری دۆشۆنمه دیک بۇلسالار هم تاریح بۇیی تۆرکیأنینگ آنگلادیان معنیسی و تاپاوودی شوندان عیبارات بۇلدی.

آنکارا ییلدیریم بیازیت بیلیم یوردونینگ سیاسی عیلیملار فاکولته‌تی نینگ باشلیغی پروفسور قدرت بلبل ینگ یازغیسینی اۇقادینگیز



دِگیشلی حابارلار