4-nji Yssyk Köl Forumy

Hepdelik tapgyrlaýyn gepleşigimiziň nobatdaky sanynda 4-nji Yssyk Köl Forumy hakynda durup geçmek isleýäris.

Dünýä meşhur ýazyjy Çingiz Aýtmatowyň 12-nji dekabrdaky doglan güni mynasybetli Gyrgyz Respublikasynyň paýtagty Bişkek şäherinde üstümizdäki aýyň 11-de “Döwlet we jemgyýet adamsy Çingiz Aýtmatow” temaly 4-nji Yssyk Köl Forumynyň birinji mejlisi geçirildi. Türkiýe Respublikasynyň Medeniýet we syýahatçylyk ministrliginiň hemaýat bermeginde guralan forum Prezident R.T.Erdoganyň wideo ýüzlenmesi bilen başlady. Prezident Erdogan ýüzlenmesinde Çingiz Aýtmatowyň Gyrgyz Respublikasyny, gyrgyzlary we gyrgyz medeniýetini bütin dünýä tanadandygyny nygtady.

Gündogar bilen günbataryň arasynda Anadoly medeniýet taslamalary Platformalary we Halkara Çingiz Aýtmatow Yssyk Köl Forumy jemgyýetiniň hyzmatdaşlyk etmeginde geçirilen forumyň açylyşyna Gyrgyz Respublikasynyň Daşary işler ministri, Türkiýäniň we Gyrgyz Respublikasynyň Medeniýet ministrleriniň orunbasarlary, Magaryf gaznasynyň başlygy, ilçiler, halk deputatlary,rektorlar, häkimler, Aýtmatowyň maşgala agzalary, edebiýatçylar, ylym, sungat, syýasat we media ulgamynyň wekilleri gatnaşdylar. Forumda söz sözlänler meşhur ýazyjyny ähli taraplaýyn gürrüň berdiler.

Birinji mejlisin soňunda Yssyk Köl Forumynyň adynyň “Halkara Çingiz Aýtmatow Yssyk Köl Forumy” hökmünde üýtgedilmegi hakynda karar kabul edildi. Forumyň 2-nji we 3-nji mejlisleri 2021-nji ýylyň iýun aýynyň 9-10-y aralygynda Ankarada geçiriler.

Bişkek şäherinde geçirilen forumda Çingiz Aýtmatowyň eserleriniň esasan Türkiýede neşir edilýändigi we okalýandygy beýan edildi. Ozallar Germaniýa birinji orunda durýardy. Çingiz Aýtmatowyň eserlerini Türkiýede 20-den gowrak neşirýat çap etdi. Türkiýede Çingiz Aýtmatow we onuň eserleri hakynda ýazylan magistrlik işiniň sany 40-dan gowrak. Kastamonu uniwersitetiniň düzüminde ýazyjynyň adyny göterýän ylmy-barlag merkezi iş alyp barýar. Ankara we Ýozgat şäherlerinde ýazyjynyň býusty, Stambulda bolsa heýkeli oturdyldy. Türkiýäniň 7 şäherinde Çingiz Aýtmatowyň adyny göterýän seýilgähler bar. Türki dünýäniň umumy gymmatlygy bolan Çingiz Aýtmatowa Türkiýe Respublikasynyň sarpa goýup, ony hatyralamagy iňnän möhüm. 2021-nji ýylda Ankarada geçiriljek Yssyk Köl Forumynyň ýokary derejede guraljakdygyny aýdyp bileris.

Çingiz Aýtmatowyň adamzadyň umumy gymmatlygydygyna ýylsaýyn has anyk göz ýetirilýär. Üstümizdäki aýyň 8-10-y aralygynda Moskwada we Bişkekde Çingiz Aýtmatow we 21-nji Asyryň Ýaşlary atly giň gerimli forum hem geçirildi. 12-nji dekabrda bosla Çingiz Aýtmatowyň doglan güni Gyrgyz Respublikasynda we dünýäniň onlarça ýurdunda dürli çäreler bilen bellenilip geçildi. Türkiýäniň ençeme şäherlerinde hatyralama çäreleri guraldy. Çingiz Aýtmatowyň doglan güni bolan 12-nji dekabr Gyrgyz Respublikasynda Edebiýat güni hökmünde-de bellenilip geçilýär.

1986-njy ýylyn oktýabr aýynda guralan 1-nji Yssyk Köl forumy aýry-aýry bloga öwrülen gündogar bilen günbatary jebisleşdirdi. Mundan soň geçiriljek Yssyk Köl forumlary hem adamzadyň esasy meseleleri bilen bagly garaýyşlaryn azat-erkin beýan edilmegine şert döredýän platforma bolmaga dowam eder.