۴۸ ایل اؤنجه تۆرکیهنین قیبریس عملیاتی، باریشی نئجه تامین ائتدی؟
"قوزئی قیبریس تۆرک جمهوریتینین آنا وطنیمیزین دستگی ایله سونسوزا قدر یاشایاجاغینا اینانجیمیز تامدیر"
حربی عملیات، قیبریسلی تۆرکلرین قانینی آخیدان یونانیستان دستکلی سویقیریمچی میلیسلری پوسکورتدو.
قوزئی قیبریس تۆرک جمهوریتی هر ایل ۲۰ جولایی باریش و اؤزگورلوک گونو اولاراق قوتلاییر.
تۆرکیهنین ۱۹۷۴ده آدانی ووران شدتدن قیبریسلی تۆرکلری قوروماق اوچون گئنیش بیر عسگری موداخیله اولان قیبریس باریش عملیاتینی باشلاتدیغی گون.
چرشنبه گونو، قیبریسلی تۆرکلری توپلو قیرغیندان قورتاران و آدانین ایکی توپلوملو مستقیللیگینی قورویاراق قیبریسین یونانیستانا باغلانماسینی اؤنلهیهن عملیاتین ۴۸.جی ایلدؤنومو.
قیبریس جمهوریتی، ۱۶ آگوست ۱۹۶۰دا ایکی برابر توپلوم تملینده قورولدو.
هم تۆرکیه هم ده قیبریسلی تۆرکلر جمهوریتی ایلک گوندن ممنونیتله قارشیلادیلار، آنجاق قیبریس روم جمهورباشقانی باش اسقف ماکاریوس جمهوریتین انوسیس (یونانیستان ایله بیرلشمه) ایستیقامتینده سادهجه بیر آددیم اولدوغونو سؤیلهیینجه ایشلر ترس گئتدی.
قیبریسلی روملار، ۲۱ دسامبر ۱۹۶۳ده قیبریسلی تۆرکلری اورتادان قالدیرماغی و بوتون آدانین ایدارهسینی ۴۸ ساعات ایچینده اله گئچرمهیی آماجلایان آکریتاس پلانینی باشلاتدیلار، آنجاق قیبریسلی تۆرکلر ظلمه مقاومت گؤستردی.
ضامن اؤلکه اولان تۆرکیه، بیرلشمیش میللتلری و اولوسلارآراسی توپلومو ۱ ایل بویونجا حرکته گئچمهیه چاغیردی، آنجاق نتیجه آلابیلمهدی. قیبریسلی روملار، ۱۵ جولای ۱۹۷۴ده "ایکینجی سویقیریمی گئرچکلشدیرمهیی اماجلایان" ایفستوس پلانینی باشلاتدیلار.
۱۵ جولای ۱۹۷۴ده یونان عسگری هیئتی بیر چئوریلیشین آردیندان ماکاریوسو وظیفهدن آلدی و تۆرکیه، یونانیستان و اینگیلتره ایله موذاکیرهلره باشلادی.
موذاکیرهلرین نتیجه وئرمهمهسی اوزرینه تۆرکیه، ۲۰ جولای باشیندا آدایا آیاق باسدی و آنایاسال نظامین یئنیدن قورولماسی چاغریسی ائتدی.
۱۹۷۴ قیبریس باریش عملیاتی غازیسی ییلماز بورا، آنادولو آژانسینا وئردیگی آچیقلامادا، "عملیات ائدیلمهسیدی قیبریسلی تۆرکلر قتل ائدیلهجک ایدی" دئدی.
"قوزئی قیبریس تۆرک جمهوریتینین آنا وطنیمیزین دستگی ایله سونسوزا قدر یاشایاجاغینا اینانجیمیز تامدیر".
قیرخ ایل سونرا قوزئی قیبریس تۆرک جمهوریتی لیدئرلیگی، اولوسلارآراسی توپلومون قصداً دؤولتلرینی تانیمادیغینی و قدرلرینی نامعلوم توتدوغونو فرق ائتدی. قوزئی قیبریس تۆرک جمهوریتی خاریجی ایشلر باخانی تحسین ارتوغرولاوغلو ترت وورلدا وئردیگی مصاحبهده، قوزئی قیبریس تۆرک جمهوریتیین تک دؤولتلی حله اینانمادیغینی چونکو قیبریسلی روملارین، قیبریسلی تۆرکلرله ائشید اورتاق اولاراق داورانمادیغینی سؤیلهدی.
ارتوغرولاوغلو، "اورتاقلیق سئچهنهگینی سینادیق. ایشه یارامادی. نیه چونکو قیبریسلی روملار، قیبریسلی تۆرکلرین اونلارلا برابر اولدوغو فیکیرینی قبول ائدهبیلمهدیلر" دئدی.
"اورتاقلیق تملینده جمهوریت فورمولو سیناندی و باشاریسیز اولدو چونکو دیگر اورتاق بونون ایشه یاراماسینی ایستهمهدی"
آنکارا، قیبریسلی تۆرکلرین گوونلیگینی تامین ائتمک اوچون آداداکی عسگری وارلیغینی داوام ائتدیریر.
قوزئی قیبریس تۆرک جمهوریتی خاریجی ایشلر باخانینا گؤره دیگر اولوسلارآراسی قورولوشلار کیمی بیرلشمیش میللتلر ده حلین دئییل پروبلئمین بیر پارچاسی اولماغی سئچدی. چونکو بیرلشمیش میللتلر، تۆرکیهنین ۱۹۷۴ده ائتدیگی عملیاتی چاتیشمانین قایناغی اولاراق گؤرهرک، قیبریس پروبلئمینه یانلیش تشخیص قویدو.
باخانا گؤره هر کس ۱۹۷۴.جو ایلده بیر "تۆرک عسگری عملیاتینین" گئرچکلشدیگی قونوسوندا هم فیکیر اولسا دا، اولوسلارآراسی توپلوم بو عملیاتین، قیبریسلی روملارین قیبریسلی تۆرکلرین سیاسی حاقلارینی پوزماسی سببیله باشلادیغی گئرچگینی گؤرمزلیکدن گلیر.
ارتوغرولاوغلو ترت وورلدا، "تۆرکیه اصلا، هئچ بیر زامان بو آدانین بیر یونان آداسی اولماسینا ایجازه وئرمهیهجک،" دئیرکن، آدانین اوچ عصردن اوزون مدت بویونجا عثمانلی حاکمیتینده قالدیغینا ایشاره ائتدی:
"بیز بو آدایا آیدان گلمهدیک. آتالاریمیز بورا آنادولودان گلدی. بیز قیبریس آداسیندا یاشایان تۆرکلریک. قیبریسلی دئیه بیر میللت یوخ. یا قیبریسلی روم یا دا قیبریسلی تۆرک وار، یا دا آزلیق میللتلریندن اولان ارمنی و یا مارونی توپلولوغو وار".
"دیشاری چیخماغا قورخوردوق"
۱۹۴۷ قیبریس باریش عملیاتینین غازیلریندن اولان عمر اؤزییلدیریم بو عملیات اولینده چوخ پیس شرطلرده یاشادیقلارینی سؤیلهدی.
اؤزییلدیریم آنادولو آژانسینا؛ "روملار ۱۹۶۳ و ۱۹۷۴ ایللری آراسیندا کندیمیزدن اینسانلاری آپاراراق هامیسینی اؤلدوردو. دیشاری چیخماغا قورخوردوق. عملیاتدان اؤنجه بیرلشمیش میللتلر باریشی قوروما گوجو عسگرلرینه سلاحلاریمیزی تسلیم ائتدیک و بیرلشمیش میللتلر باریشی قوروما گوجو ده بیزیم سلاحلاریمیزی یونان پلیسینه وئردی" دئدی.
اؤزییلدیریم آیریجا سؤز قونوسو آدانین گوونلیگی اولدوغوندا، بیرلشمیش میللتلر باریشی قوروما گوجو و آمریکا بیرلشمیش دؤولتلرینه گوونمهدیگینی ده سؤزلرینه علاوه ائتدی.
"من یالنیز تۆرک سلاحلی گوجلرینه گوونرهم. تۆرک عسگرلری آدادا قالمالی، اگر آیریلسالار او زامان بیتریک".
قیبریس پروبلئمی، بو استراتژیک دوغو آغ دنیز آداسیندا یاشایان ایکی فرقلی دینی و ائتنیک توپلولوق اولان قیبریسلی تۆرکلر و روملار آراسیندا اوزون سۆرهلی بیر سیاسی چاتیشمادیر.
قیبریسلی تۆرکلر، دارتیشمالی آدانین ایستاتوسویلا باغلی اونلارجا ایل داوام ائدن سیاسی چیخماز سونراسیندا، آرتیق تک دؤولتلی حله اینانمیرلار. تک دؤولتلی حل یولو، اولوسلارآراسی توپلومون، قیبریس جمهوریتینین ایکی توپلومون و ایکی بؤلگهنین بیرلشمهسی ایله اولوشاجاق شکیلده قورولدوغو ۱۹۶۰.جی ایلدهن بو یانا دیکته ائتدیگی سیاسی بیر فورمول اولاراق بیلینیر.
بیر باشقا قیبریس عملیاتی غازیسی بسیم فاروق جان آنادولو آژانسینا وئردیگی مصاحیبهده، "قیبریسده فدرال بیر حل یولونو دستکلهمیرم. ایکی توپلوم بیرلیکده یاشاسا بو بیر فاجعه اولار" دئدی.
"قیبریسلی تۆرکلرین و روملارین بیرلیکده یاشاماسی مومکون دئییل. بیز ده قوزئیده یاشاییریق و هئچ بیر پروبلئم یوخ ایدی".