دین و توپلوم(13)
دگرلی اوخورلار!
شدت؛ فردین جانینا، مالینا، دینینه، ناموسونا و توپلوم دوزنینه قصد ائدن، قابا قوتی و سرت‌لیگی ایچرن سالدیری‌لاردیر. بونون یانیندا فرده و توپلوما فیزیکی و روحی آجی وئرمک، قورخوتماق، ییلدیرماق، اذیت و ایشگنجه نیتیله ائدیلن داغیدیجی، یوخ ائدیجی سالدیرقان داورانیش‌لار دا شدت اولا‌راق تانیملانماقدا‌دیر. بونا گؤره کنترول‌سوز، آشیری، بیردن بیره و بعضا آماجسیز اولا‌راق شخص‌لره یا دا چئشیدلی نسنه‌لره فیزیکی ضرر وئرمه‌یی ایچرن داورانیش‌لارین بوتونو شدت قابسامینا داخیل‌دیر.
اینسان‌لیق تاریخی‌نین ان اسکی پروبلئم‌لرین‌دن بیری شدت پروبلئمی‌دیر. قورولوشو، شکیل‌لری و تمل قایناقلاری باخیمین‌دان چوخ یؤنلو بیر اولقودور. شدت، چوخ زامان قارشی‌لیق‌لی آنلاییشا آرخا‌لارینی دؤنن اینسان‌لارین پروبلئم‌لرینی قیسا، کسدیرمه یوللا چؤزولمه گیریشیملری‌نین محصولو اولا‌راق قارشیمیزا چیخار. نتیجه‌لری اعتباریله بیر باشقا پروبلئمین باشلاماسینا سبب اولار. بو سبب‌دن هر شدت حرکتی بیر باشقا شدت حرکتی‌نین خبرچی‌سی‌دیر. بو شدت باشقا شدته قایناق اولوشدورور.
شدتین بیر چوخ چئشیدین‌دن سؤز ائتمک مومکون‌دور. بعضا شدت ائیلم‌لری بیر شکیلده اؤزونو موطلق بیر متنه دایاندیریر. بو متنین قایناغی؛ دینی بیر اینانیش، بیر کولت/تاپینما، بیر آیین و یا بیر قوتسال کیتاب اولا‌بیلجیی کیمی، سیاسی و یا ایدئولوژیک بیر بیلدیرگه، بیر سؤیلم، بیر مانیفستو یا دا شدتی حاقلی‌لاشدیران هر هانسی بیر قانید اولابیلر. چونکو شدته باش‌وورانلار، شدت احتیوا ائدن داورانیش‌لارینی مشروع‌لاشدیراجاق بیر دایاناغا احتیاج دویارلار. بو نقطه‌ده، فرده بو مشروع زمینی تامین ائدن بیر متن/دایاناق اولوشدورما گیریشیملری قاچینیلماز اولا‌راق اورتایا چیخار. بو متنین اولوشماسیندا ایسه چئشیدلی سوسیو-اکونومیک، تاریخی و یا مدنی گرکچه‌لرله دینی آرگومئنت‌لر/دلیللر دؤوره‌یه گیرر. بئله‌لیکله شدته مشروعیت قازاندیران بو متن، شدته باش‌وورانین ذهنینده، ائدیلن ائیلمی شدت حرکتی اولماق‌دان چیخارار . بو مرحله‌دن سونرا ائتدیگی ایشی حاق‌لی و گرک‌لی بیر ائیلم قونومونا چیخاردار.
....
شدت و دین ایلیشکی‌سی همیشه جدی بیر پروبلئم اولا‌راق قارشیمیزدا. سون زامان‌لاردا ایسلام دینی شدتله بیرلیکده آنیلماغا باشلامیش‌دیر. اؤزللیکله باتی مئدیاسیندا ایسلام دینی شدتله بیرلیکده آنیلان بیر دین حالینا گلمیش‌دیر . مئدیا و بعضی چئوره‌لر طرفیندن یئریدیلن بو کامپانیا او قدر ایره‌لی اؤلچولره چاتمیش‌دیر کی، دونیادا یاشانان آیری آیری شدت حادثه‌لری، یالنیز اؤز باغلامیندا دگرلندیریلمه‌سی لازیم اولان حادثه‌لر اولماق‌دان چیخمیش؛ قرآن، حضرت محمد و ایسلامین اؤزو شدتله اؤزدشلشدیریلمه‌یه چالیشیلمیش‌دیر.
ایسلاملا ایلگیلی بو یایقین کامپانیا‌لارین شبهه‌سیز تک سببی، بعضی مسلمان قروپ یا دا فردلرین باش‌ووردوقلاری شدت چاغیریشدیران ائیلملردیر. چونکو بورادا دینه باغلی اولان‌لاردان قایناق‌لانان شدتین بیر چوخ ندنیندن سؤز ائدیله‌بیلر. بون‌لارین باشیندا ایسلام دونیاسیندا یاشانان سیاسی و اقتصادی پروبلئم‌لر گلمکده‌دیر. مثلا، ایسلام دونیاسیندا هر زامان استثمار و ایشغال فعالیت‌لرینه قارشی وئریلن باغیمسیزلیق مباریزه‌لری ایسلام دونیاسیندا گؤرولن بیر چوخ شدت حرکتی‌نین تمل باشلانقیجی اولموش‌دور. اؤزللیکله بعضی بؤلگه‌لرده خاریجی ایشغال‌لار آلتیندا اولان مسلمان خالق‌لار، اؤزلرینه قارشی یئریدیلن شدت ائیلم‌لرینه سالدیری‌لارا شدتله قارشی‌لیق وئرمکده، بونونلا ایشغالا قارشی شدتله مباریزه ائتمه‌یی سئچمکده‌دیرلر.
دیندارلار طرفیندن باش‌وورولان شدتین بیر باشقا سببی ایسه فرق‌لی اینانج صاحب‌لرینه قارشی اؤن‌یارقیلی یاناشیملار. بونون نومونه‌لرینی اورتا چاغ باتی دونیاسیندا یهودی - خریستیان ایلیشکی‌لرینده چوخجا گؤرمک مومکون‌دور.
دینی اینانج‌لارین شدته قایناق اولا‌راق ایستیفاده ائدیلمه‌سینده ان دقت چئکیجی اولان شئی، شدته باش ووران‌لارین دینی متن‌لرله شدت حرکت‌لری آراسیندا قوردوق‌لاری ایلیشکی‌دیر. هارداسا بوتون دینی متن‌لرده شدتله ایلگیلیی اولابیله‌جک چئشیدلی ایفاده‌لره راست گلینیر . قرآندا دا یئر یئر بعضی شدت چاغریشدیران ایفاده‌لر وار. الله یولوندا ائدیله‌جک اولان ساواشین اؤنمی وورغولانیر. بئله ایفاده‌لر، شدت حادثه‌لرینده بایراقلاشدیریلمیشدیر. حالبوکی قرآن باشدا اولماق اوزره باشقا قوتسال متن‌لر، اینسان‌لارا سایقیدان و خوش‌گؤرو سئوگی‌سین‌دن بحث ائتمکده‌دیر‌لر. اینسانین اؤلدورولمه‌سی دئییل، قازانیلماسی و یا یاشادیلماسی اؤن پلاندا توتولموش‌دور. قراندا فیتنه‌یه، قاریشیقلیغا، ظلمه و حاقسیزلیغا قارشی چیخیلماقدا. اینسان‌لارا یاخشی‌لیغی امر ائتمک پیس‌لیک قونوسوندا ایسه اونلاری اویارمالاری مؤمن‌لرین اساس اؤزللیک‌لری آراسیندا گؤستریلمکده‌دیر.
اصلینده جیهاد، الله یولوندا یئریدیلن هر جور فعالیت و حرکتین آدی‌دیر. اونون ان یوکسک مرتبه‌سی، اینسانین اؤنجه اؤز منلیگین‌دکی پیس دوشونجه‌لره قارشی وئردیگی مباریزه‌دیر. داها سونراکی مرحله‌ده ایسه بوتون دونیا سیستم‌لرینده اولدوغو کیمی ایسلامین دؤولتی دیش گوج‌لره قارشی ساوونمادا یئریتدیگی گیریشیملرین آدی اولموش‌دور. نئجه کی "جیهاد" سؤزونون قارشی‌لیغی "ساواش" دئییل. الله یولوندا ساواشماق دا بیر نؤوع جیهاد اولماقلا بیرلیکده؛ جیهاد سؤزو، الله‌ین دینینی هر طرفه چات‌دیرماق اوچون ائدیلن هر جور فعالیت و حرکتین آدی‌دیر.
قران ایفاده‌سینه گؤره یالنیز شدت احتیوا ائدن حادثه‌لره گیریشمک دئییل، داهاسی اونلاردان اوزاق دورماق لازیم‌دیر. کؤمک ائدیله‌جک شئی‌لر ده یاخشی‌لیق و تقوا خصوصوندا اولا‌جاق. ائدیله‌جک ایش گوناه و سالدیرقانلیق جینسین‌دن ایسه بو جور کؤمک کسین قاداغان ائدیلمیش‌دیر. ساواش آنلاریندا بئله قادین‌لارا، الی سلاح توتمایان قوجا‌لارا، سیغینما حاقی ایسته‌ین‌لره، دین آدام‌لارینا، جیزیه وئرمیی قبول ائدن کیتاب اهلی و مجوسی‌لره سالدیرماماق، باشقا بیر ایفاده ایله جبهه آرخاسین‌داکی سیویل خالقا توخونماماق، گرک‌سیز یئره آغاج‌لاری یاخماماق، حیوان‌لاری اؤلدورمه‌مک ایسلام دینی‌نین قوروما آلتینا آلدیغی ایلکه‌لردن‌دیر . بئله بیر دینی شدت حادثه‌لری ایله اؤزدشلشدیرمک یانلیش بیر یاناشیم اولا‌جاق .
ایلگیلی‌لی خبرلر
بو‌لاری بیلیرسینیزمی؟ (13)
تورکیه‌نین ایلک قاپا‌لی موبادیله مرکزی‌نین ایستانبول‌داکی کاپالیچارشی اولدوغونو بیلیردینیزمی؟