Çavuşoğlu Berlinnı ğadel bulırğa çaqırdı

Törkiyä Germaniyäneñ ğadel buluın teli. Tışqı êşlär ministrı Mäwlet Çavuşoğlu  alman wazıyfadaşı belän söyläşülärdä Berlindağı yaña xökümätne Änkara belän Afina arasında aradaşçılıq itkändä riyasızlığın yuğaltmawı kiräklege turında kisätte.

Mäwlet Çavuşoğlu - Törkiyä tışqı êşlär ministrı:

• Germaniyä Törkiyä belän Greśiyä arasındağı utrawlar mäs'äläsendä ber yaqqa östenlek birä. Bäxäsle mäs'älälärdä, propagandağa ışanıp, ber yaqnı saylaw döres tügel. Bez Germaniyäne härwaqıt maqtadıq, çönki moña qadär gel ğadel aradaşçı ide.

Çavuşoğlu bu belderülärne, xezmättäşe Annalena Berboknıñ Änkaradağı oçraşulardan alda Afinağa säfärendä Greśiyägä tulı yaqlaw kürsätüennän soñ, yasadı. Berbok Greśiyäneñ Êgeydäge konfliktlı utrawlar belän bäyle xalıqara kileşülärne bozuına qarşı çığu urınına, Törkiyägä yasağan berençe räsmi säfären barmaq selketep başqarunı östen kürde. Bu Çavuşoğlunıñ Germaniyäneñ ikeyözlelegen tänqıyt'läwenä säbäpçe buldı.

Mäwlet Çavuşoğlu - Törkiyä tışqı êşlär ministrı:

-Greśiyäneñ 14 yıl ütämi torğan Awrupa keşe xoquqları mäxkämäse qararı turında söyläşsä, aña xörmätem artar ide. Çönki Greśiyä anda yäşäwçe törek azçılığı xaqındağı qararlarnı 14 yıl ütämi.

Çavuşoğlu beldergänçä, monnan tış, Awrupa keşe xoquqları mäxkämäse Greśiyäneñ migrantlarnı kire kitärgä mäcbür itüçe qanunsız tıqşınularda küp sanda keşeneñ xoquqın bozuı turında xökem qararı çığardı.

Awrupa migrant häm sörgen itelüçelär şurası fikerençä, Afina Mäxkämäneñ saqlıq çaraların sanğa suqmawın däwam itä. Awrupa keşe xoquqları mäxkämäse, monnan tış, Norvegiyägä bäyle dä bik küp imza quydı. Bu qararlar däwlätneñ balalarnı yaqlaw xezmätläreneñ êşçänlege belän bäyle. Älege oyışma iñ axırğısında Somalidan kilgän möselman ğailäneñ 16 yäş'lek ulın tartıp alıp xristian ğailägä birüe säbäple tänqıyt' utına totıldı.

Strasburgta urnaşqan mäxkämä 2016nçı yılda alman dairäläreneñ Awrupa keşe xoquqları mäxkämäse kileşüeneñ 3nçe maddäsen, yäğ'ni berkemneñ dä cäfalaw, keşeleksez yäisä kimsetüçe cäza yäisä ğamälgä duçar itelmäyäçäge turındağı maddäne, Bav'yeradağı ber mäxkümgä qarata bozuın belderde. Mäxkämä, törmä wäqalätleläreneñ älege keşeneñ däwalanu kürü telägen kire qağıp, citdi psixologik häm fizik gazaplanuğa säbäpçe buluı öçen, şiqayät'çe Vol'fgang Adam Wenner faydasına qarar çığardı. Bu däğ'wa Germaniyäne keşeleksez törmä şartlarına iyä buluı turındağı xökem çığarılğan illär isemlegenä kertte.

Awrıpa şurası citkergänçä, Awrupa qıytğasında rişwätçelek, rasaçılıq häm keşe urlaw şikelle citdi keşe xoquqların bozular äle dä êşlänä. Belgeçlär bu bozularnı tikşerep sankśiyä kertüdäge citeşsezleklärneñ xoquqnıñ östenlege nisbätennän tiskäre täêsir yasayaçağı turında kisätä. Keşe xoquqları konvenśiyäsen 1954nçe yılda imzalağan illärdän berse Törkiyä keşe xoquqların üsterü häm Awrupa qıymmätlären yaqlawda qararlı. Çavbuşoğlu Germaniyneñ üze ütämägän äxlaqıy standartlarnı başqalarğa tağuınıñ barı Germaniyäneñ ışanıçlılığın kimetäçäge mäs'äläsendä kisätü yasadı.