Misır ilbaşı Sisineñ Änkarağa säfäre

Misır ilbaşı Abdülfättah Sisi kritik waqıtta Änkarağa möhim säfär qıldı. Ärdoğannıñ Qahirägä säfärennän soñ yasalğan bu vizit bik möhim global’ häm regional’ täräqqiyät’lär küzätelgän çorğa turı kilde. Törkiyä häm Misır arasında mönäsäbätlärne cayğa salu öçen säyäsi iradä bulğanda yaqlar yuğaltu, ottıru küçärennän çığıp urtaq mänfäğat’lärgä häm  köç kürsätülärgä qarşı toruğa yünäldelär.

Säyäsi, iqtisadi häm soŝial’ tikşerenülär waqıfı SETAnıň tışqı säyäsät tikşerenüçese Can Acunnıñ bu temağa aňlatmasın tӓq’dim itӓbez.

Misır ilbaşı Abdülfättah Sisi Änkarağa möhim säfär qıldı. Kritik çorda tormışqa aşqan bu säfär Törkiyä ilbaşı Ärdoğannıñ 14 nçe fevral’dä Qahirägä vizitına cawap räweşendä buldı. Törkiyä 2013 nçe yılda Misırda bulğan tüntäreleşkä xaqlı bularaq kisken reakśiya belderde häm bu barışta ike yaqlı mönäsäbätlär zur zıyan kürde. Yaqlar ber-bersenä qarşı säyäsät alıp barğanda ike yaqlı yuğaltu, ottıru barışına da kerdelär. Läkin xäzer Törkiyä häm Misır bäyläneşle poziśiyälären yañadan qararğa tiyeş buldı.

İke il öçen dä zur köç kürsätülär küzätelgän waqıtta ike il mönäsäbätlären kire qaytaru, cayğa salu zarurlıqqa äylände. Misırnıñ iq’tisadi problemaları, Êfiopiyädäge Hadisä böyäse mäs’äläse kebek waqıyğalar buldı. İzrailneñ 7 nçe oktyabr’dän soñ Ğazzäne basıp aluı häm anda genośid başqara başqlawı ike il mönäsäbätlären cayğa salu öçen möhim êtärgeç buldı.

Törkiyä ozaq waqıt töbäk illäre belän mönäsäbätlärne normal’läşterü öçen säyäsi iradä kürsätte. Soğud Ğaräbstanı, Berläşkän Ğaräp Ämirlekläre häm Misır kebek illär bu yaña normal’läşü paradigması cähätennän ayırılıp toralar. Bu bäyläneştä 2021 nçe yıldan Törkiyä – Misır mönäsäbätlärendä yañadan torğızu küzätelde. Mönäsäbätlärne cayğa salu öçen texnik wäkilleklär tözelde häm söyläşülär başlandı. Problemalarnı öleşlärgä bülep çişügä yünältelgän bu êş stile uñışlı buldı.

2022 nçe yılda Qatarda uzğan FİFA Dön’ya kubogın açu tantanasında Räcäp Tayyip Ärdoğan belän Abdülfättah Sisi arasındağı qul birep küreşü futbol diplomatiyäse ide. 14 nçe fevral’dä Ärdoğannıñ Qahirägä säfäre mönäsäbätlärdä yaña borılış buldı häm küp kileşülär imzalandı. Xäzer Abdülfättah Sisineñ Änkarağa vizitı bu prośessnı tulılandırdı dip äytergä mömkin.

Sisineñ Änkarağa säfäre waqıtında Qahirädäge kebek küp ölkälärdä möhim kileşülärgä qul quyıldı. Yaqlar ber-bersenä iq’tisadi yaqtan bulışu teläklären kürsätälär, alar üzara säwdä külämen 15 milliard dollarğa qadär arttırırğa uylıylar. Saqlanu sänäğate häm ênergetika ölkäsendä citdi potenśial bar.

Xäzerge waqıttağı urtaq köç kürsätülärneñ berse - Ğazzädäge genośid häm İzrailneñ êkspansionistik säyäsäte. Ğazzädä daimi utnı tuqtatu täêmin itü, basıp alunı tuqtatu, İzrailneñ cinayät’läre öçen tüläwe, cawap birüe kebek mäs’älälärdä urtaq êşçänlek alıp barıla. Misır Törkiyäneñ Ğazzägä yärdäm kürsätüendä kritik ähämiyätkä iyä, bu mäğ’nädä mönäsäbätlärne cayğa salu Törkiyägä Ğazzägä ciñel genä ireşergä mömkinlek biräçäk. Şulay uq suğışnıñ böten töbäkkä cäyelü ixtimalı, AQŞnıñ töbäktä xärbi urnaşuınıñ artuı da ike il bergä qarağa tiyeşle mäs’älälär.

Avtor: Can Acun / Säyäsi, iqtisadi häm soŝial’ tikşerenülär waqıfı SETAnıň tışqı säyäsät tikşerenüçese