Nogayşa 102/2024: AVURUVLARDIÑ YAHŞI TİLİ - 2
Bu yuma em “AVURUVLARDIÑ YAHŞI TİLİ - 2” baresinde söz bardıramız... Bu hafta da “HASTALIKLARIN GÜZEL DİLİ - 2” hakkında sohbet edeceğiz...
Nogayşa 102/2024: AVURUVLARDIÑ YAHŞI TİLİ - 2
Ötken yuma avuruvdıñ, - Geçen hafta hastalığın,
Em bäri musibettiñ, - Ve bütün musibetlerin,
Müminlerge är yagıman - Müminlere her yönüyle
Rahmet bolganın aytqan edik. - Rahmet olduğunu ifade etmiştik.
Quday’dıñ sosınlarga, - Allah’ın onlara,
Bek köp hikmet salganını - Pek çok hikmet koyduğunu,
Atta bizge özinden - Hatta bize kendinden
Bîrer iqram bolganın, - Birer ikram olduğunu,
Alimlerden üyrenip - Alimlerden öğrenip
Sizge aqtargan edik... - Size aktarmış idik...
Endi sosı manelerden, - Şimdi o manalardan,
Ötken yuma söylenmegen - Geçen hafta söylenmeyen
Bîr kesekti em aytamız: - Bir kısmı daha ifade edeceğiz:
“Ey, avruganı sebep - “Ey, hastalığı sebebiyle
‘Ah!’ etip inlegen maraz! - ‘Ah!’ edip inleyen maraz!
Marazga tıstan qarap - Maraza dıştan bakıp
‘Ah!’ etip muñayma! - ‘Ah!’ edip bunalma!
Aqıyqatına qarap - Hakikatına bakıp
‘Oh!’ dep ayt, tınışlıq tap! - ‘Oh!’ de, huzur bul!
Eger avuruvdıñ manesi, - Eğer hastalığın manası,
Arüv bîr zat bolmasa, - İyi bir şey olmasa,
Köp maramatlı Yaratuvşı, - Çok merhametli Yaratıcı,
Eñ süygeni qullarına, - En sevdiği kullarına,
Marazlardı bermes edi! - Hastalıkları vermezdi!
Nav manediñ aqıyqatı, - Bu mananın hakikatı,
PeygambarımızMuhammed’diñ, - Peygamberimiz Muhammed’in,
Aleyhissalatü vesselam, - Aleyhissalatü vesselam,
Bîr sözinde bildirilgen: - Bir sözünde bildirilmiş:
‘Eñ ziyada musibetke, - ‘En ziyade musibete,
Qıyınlıqqa tüskenler, - Sıkıntıya düşenler,
İnsanlardıñ eñ arüvi, - İnsanların en iyisi,
Eñ oñınları bolgan...’ - En kamilleridir...’
Basta Hazret-i Eyyüb - Başta Hazret-i Eyyüb
Aleyhisselam’man barabar, - Aleyhisselam’la beraber,
Bek köp neşe Paygambar, - Pek çok nice Peygamber,
Bîr yaqtan evliyalar, - Bir taraftan evliyalar,
Bäri arüv iygi qullar, - Bütün güzel iyi kullar,
Tüskenleri marazlarga, - Maruz kaldıkları hastalıklara,
Bîrer taza ibadet, - Birer safi ibadet,
Em Rahman’dıñ özlerine - Hem Rahman’ın kendilerine
Ediyası dep qaraganlar... - Hediyesi olarak bakmışlar...
Avurgan allerine, - Hastalıklı hallerine,
Em baslarına kelgen - Hem başlarına gelen
Neşe türlü musibetke, - Nice türlü musibete,
Yaratuvşı Allah’qa - YaratıcıAllah’a
Alal almen qaytaberip - Samimi halle dönüp
Özeginden yalbaruvga - İçten gelerek yalvarmaya
Sebep bolganı üşün, - Sebep olduğu için,
Razılıqpan, sabırman - Rıza ile, sabırla
Qatlanganları qasında, - Katlanmaları yanında,
Ayriyeten süygenler... - Ayrıca sevmişler...
Em neşe savaplardıñ - Hem nice sevapların
Sebebleri bolganga, - Vesilesi olduğu için,
Allah’tıñ özlerine - Allah’ın kendilerine
Bergeni nimet bilip - Verdiği nimet bilip
Süyünüp şükür etkenler... - Sevinip şükür etmişler...
Maramatlı Rahim Haqq’tıñ - MerhametliRahim Hakk’ın
Rahmetinden qulga kelgen; - Rahmetinden kula gelen;
Bîr misalmen aytılsa, - Bir misalle söylense,
Dokturlardıñ marazlardı - Doktorların hastaları
Ameliyatınday körgenler... - Ameliyat etmesi gibi görmüşler...
‘So aqıyqat ne?’ dense, - ‘Şu hakikat ne?’ dense,
Doqturlar insanlardıñ - Doktorlar insanların
Bîr yeri köp avrısa, - Bir yeri çok ağrısa,
Basqa şara qalmasa, - Başka çare kalmasa,
Kesediler, bışadılar; - Kesiyorlar, biçiyorlar;
Tazalap em tüzeltip - Temizleyerek ve düzelterek
Qayta yabıp tigediler... - Yeniden örtüp dikiyorlar...
Dokturlardıñ yarganı, - Doktorların yardığı,
Tazalaganı yerler, - Temizlediği yerler,
Kesken vaqıt sanışıydı; - Kestikleri vakit sancıyor;
Tek, yara iygileşse, - Ancak yara iyileşse,
So qıyınlıqtıñ artından, - O zorluğun arkasından,
Arüv aller keledi. - Güzel haller geliyor.
Veliy degen mübarek, - Veli denilen mübarek,
Bek köp arüv ademler, - Pek çok güzel insanlar,
Musibet em marazlardı, - Musibet ve hastalıkları,
Soñı iygilikke bargan, - Sonı iyiliğe varan,
Aldı aşşı, artı yaqşı, - Önü acı, arkası güzel,
Bîrer nimet bilgenler... - Birer nimet bilmişler...
Sen ey marazı sebep - Sen ey hastalığı sebebiyle
Kürsinip turgan maraz! İç geçirip duran hasta!
Nav savleli insanlarga - Bu nurani insanlara
Qosulgandı tilesen - Katılmayı dilesen,
Sabırman köp şükür et! - Sabırla çok şükür et!
Eger şiqayet etsen, - Eğer şikayet etsen,
So mübarek insanlar, - O mübarek insanlar,
Seni işlerine almay, - Seni içlerine almayarak
Tısıyaqta taslıyaqlar! - Dışarda bırakacaklar!
Eger tısıyaqta qalsan, - Eğer dışarda kalsan,
Gapletke tüskenlerdiñ - Gaflete düşenlerin
Aralarında qalıp - Aralarında kalıp
Şuqurlarga tüsersin! - Çukurlara düşersin!
Qarangı yolga kirip - Karanlık yola girip
Barıyaq yerindi yoytarsın! - Varacak yerini kaybedersin!
Bazı avır marazlardıñ - Bazı ağır hastalıkların
Soñı eger ölüm bolsa, - Sonı eğer ölüm olsa,
Manevi şeyit bolup - Manevi şehit olup
Velilikke ozgargan... - Veliliğeeriştirir...
Misal bolsa; bala tabıp - Misal olsa; çocuk doğurup
Loqsa bolgan qatınlar, - Lohusa olan kadınlar,
Sanışıp avurganlar, - Sancılaşarak hastalık çekenler,
Qursaqları avurganga - Karın ağrıları sebebiyle
Keşingenler ozganlar, - Ölüp rahmete gidenler,
Em suvda bugulganlar, - Hem suda boğulanlar,
Tagı otta yanganlar, - Ve de ateşte yananlar,
Ya de taun dep bilingen - Ya da taun diye bilinen
Bîrbirine bılasıp, - Birbirine bulaşarak
Köplegen insanlardıñ - Birçok insanların
Ölümüne sebep bolgan - Ölümüne sebep olan
Marazlardan ölgenler, - Hastalıklardan ölenler,
Manevi şeyit bolup - Manevi şehit olup
Allah betten evliyalıq - Allah tarafından evliyalık
Makamına şıqqanlar... - Makamına çıkarlar...
Bîr yaqtan sosı maraz, - Bir taraftan şu hastalık,
Dünya süygi, bavını, - Dünya sevgisini, bağını,
Yengil etkeni sebep, - Hafiflettiği için,
Ölümdiñ suvıq betimen, - Ölümün soğuk yüzüyle,
Yüreklerdi küydürgen - Yürekleri yakan
Ayrılıqtın aşşılıgın - Ayrılığın acısını
Azaltkandıñ qasında, - Azaltmanın yanında,
Atta bazı ademlerge, - Hatta bazı kişilere,
Keşingendi süydürgen! - Ölümü sevdirmiş!
Nege dese avır maraz - Çünkü ağır hasta
Bolganlardıñ bazıları, - Olanların bazıları,
Dayanamay, tezok ölüp - Dayanamadıkları için, çabucak ölüp
Ketkendi tilegenler! - Gitmeyi istemişler!
Ölgenleri özlerine - Ölümleri kendilerine
Rahmet bolup qutulganlar! - Rahmet olup kurtulmuşlar!
Atta bazı ölgenlerdiñ - Hatta bazı ölenlerin
Artlarından insanlar: - Arkalarından insanlar:
‘Beşare, zavallı adem, - ‘Biçare zavallı adam,
Tartqanı nav qıyınlıqtan - Çektiği bu zorluktan
Qutuldu!’ dep aytqanlar... - Kurtuldu demişler...
Allah bari müminlerdi, - Allah bütün müminleri,
Är türlü marazlardan, - Her türlü marazlardan
Em savlay musibetten - Hem bütünüyle musibetlerden
Qorşalap nimetlendirsin! Koruyup nimetlendirsin!
Ali maraz, musibetler - Şu anda maraz, musibetler,
Üstlerinde bar bolsa - Üstlerinde var ise,
Özlerinden aketsin! - Kendilerinden gidersin!
Savlık iygilik berip - Sağlık afiyet verip
Är dayim süyündürsün! - Her daim sevinirsin!”
Savlıqpan qalıñız! - Sağlıcakla kalınız!
Dr. Yusuf ALTINIŞIK
Nogayşa 101/2024: AVURUVLARDIÑ YAHŞI TİLİ - 1
Nogayşa 100/2024: PAYGAMBAR MUHAMMED’DİÑ (AS) ELŞİLİGİ - 3
Nogayşa 99/2024: HAZRET-İ MUHAMMED’DİÑ (AS) ELŞİLİGİ - 2
Nogayşa 98/2024: HAZRET-İ MUHAMMED’DİÑ (AS) ELŞİLİGİ - 1
Nogayşa 97/2024: QABIL BOLGAN BȊR BASQA DUVA - 3
Nogayşa 94/2024: AJİ’DEKİ BAZI AQIYQATLAR
Nogayşa 93/2024: ANA ATA AQQI - 3