Nogayşa 52/2023: ALLAH’TIÑ YAHŞI ATLARI – QAYYUM (1)

Haq’tıñ yahşı atlarından   -  Hakk’ın güzel isimlerinden    

Bîrevi em Qayyum bolgan. - Birisi de Kayyum’dur.

Qayyum degen manesi:   -  Kayyum’un manası:

Rabb’imiz  Quday Allah,  -  Rabb’imiz Hak Allah,

Dayim bolgan, baqıy qalgan...  -  Devamlıdır ve baki kalıcıdır...

Nav qasiyeti qasında,  -  Bu özelliği yanında,

Är dayim ayaqta turgan.  - Daima ayaktadır.

Tirilikpen is körüp  -  Diri olarak iş görüp

Maqluqlarını tagı,  -  Yarattığı varlıklarını da,

Savlay ayaqta tutqan.  - Bütünüyle ayakta tutmaktadır.

Soñı bolmay baqıy bolup,  - Sonı olmayarak baki olup,

Är dayim islerini,  -  Daima işlerini,

Davam ettirip turgan. - Kesintisiz devam ettirmektedir.

Qısqa sözben aytılsa,  - Kısa sözle söylense,

Dayim, baqıy, qayim bolgan.  -  Daim, baki, kaimdir.

Qayyum atı baresinde  -  Kayyum ismi hakkında

Nav manege em qarasaq:   - Şu manaya da baksak:

Allah’tıñ bar bolganı,  -  Allah’ın var olması,

Özi zatından bolgan...  -  Kendi zatındandır...

Yaratılmay Rab Allah, - Rab Allah, yaratılmamış,

Är zattı ol yaratqan. -  Her şeyi o yaratmıştır.

Azel degen zamandan,   -  Ezel denilen zamandan,

Avveli yoq vaqıttan,  -  Evveli olmayan vakitten,

Abed degen keliyekke,   -  Ebed denilen geleceğe,

Soñı bolmas şaqqaşe,  -  Sonı olmayan zamana kadar,

Onuñ zatı bar bolgan. -  Onun zatı vardır, varlığı devam edicidir.

Bizlerdiñ bar bolganı,   -  Bizlerin var olması,

Özümüzden bolmagan.  - Kendimizden değildir.

Bîzdi bîrev yaratqan... -  Bizi birisi yaratmıştır...

Ömürlerimiz tagı,  -  Ömürlerimiz de,

Vaqıt kelse tavsilgen!  - Vakti saati gelse biter!

Bastan soñga är maqluq,   -  Baştan sona her varlık,

Bärisi, barlıgında,  -  Hepsi, varlığında,

Allah’qa muqtaj bolgan...  -  Allah’a muhtaçtır...

Qayyum atı sayasıman,  -  Kayyum ismi sayesinde,

Savlay ayaqta turgan...  -  Bütünü ayakta durmaktadır...

Qayyum bolgan Haq Allah, - Kayyum olan Hak Allah,

Yaratqanı maqluqlardan  -  Yarattığı mahluklardan

Qayyum bavını tartsa,  - Kayyum bağını çekse,

Bîr saniye ya taqiyqa,  -  Bir saniye ya dakika,

Äş bîrevi äş qalmay  -  Hiç biri kalmaksızın

Ayaqta qalalmagan!  - Ayakta kalamazlar!

Misal, yıldızlar aspanda,  -  Misal, yıldızlar gökyüzünde,

Qayyum atıman turgan.  -  Kayyum adıyla durmaktadır.

Kökte aylangan Ay’dıñ,  -  Gökte dönen Ay’ın,

Är kün tuvıp batqan Kün’diñ,  -  Her gün doğup batan Güneş’in,

İntizam em nizamları,  -  İntizam ve nizamları,

Qayyum atıman bolgan...  -  Kayyum adıyla sağlanır...

Sonsuz küşimen Allah,  -  Sonsuz gücüyle Allah,

Qayyum atı, sıpatıman,  -  Kayyum adı, sıfatyla,

Sosunlardıñ barisini,  -  Onların hepsini,

Astlarına direk salmay,  -  Altlarına direk koymadan,

Yogarlarda, bosluqta  -  Yukarlarda, boşlukta,

Barisini köterip   -  Hepsini kaldırıp

Tüsürmey ıslap turgan!  -  Düşürmeden tutmaktadır!

Qadir bolgan so Allah,  -  Kadir olan ol Allah,

Qayyum sıpat bolmasa,  -  Kayyum özellikli olmasa,

Nav atıman ol Qadir,  - Bu ismiyle ol Kadir,

Yogarlarda tutpasa,  -  Yukarlarda tutmasa,

Dünyamızdıñ qaş qatı   -  Dünyamızın kaç katı

Milyarlarlagan kürreler,  -  Milyarlarca küreler,

Soñsuz kökte, bosluqta, -  Sonsuz fezada, boşlukta,

Dagılıp em şaşılıp,   -  Dağılıp saçılarak,

Bîrbirimen şarpışıp  -  Birbiriyle çarpışıp

Bärisi yok bolgan!  -  Tamamı yok olurlar!

Sosı aller eslerge,  -  Bu durumlar akıllara,

Nav oylardı akelgen:  -  Şöylesi tefekkürleri getiriyor:

Misal bolsa avada,   -  Misal olarak havada,

Mıñlagan üyken saraydı,  -  Binlerce büyük sarayı,

Oyga tüspey turdurup  -  Aşağı düşürmeden tutup

Aylandırgan bîrevdiñ  -  Döndüren birisinin

Özindeki quvvatı,  -  Şahsındaki kuvveti,

Qayyum degen sıpatı; - Kayyum denilen sıfatı;

So avada saraylar,  -  O havada saraylar,

Nizam em sebatpan, -  Nizam ve sebatla,

Qay vaqıt turalsa, -  Ne vakte kadar durabilirse,

So kisidiñ küşiniñ -  O kişinin gücünün

Darecesi em anlaşılgan!  -  Derecesi de anlaşılır!

Aynı sosı misalday   -  Aynı bu misal gibi,

Calallı Qayyum Allah, -  Cellallı Kayyum Allah,

Aspanda yıldızlarga,  -  Gökyüzünde yıldızlara,

Tap manemen intizam, -  Tam manasıyla intizam,

Ziyadası ölşem bergen!    -  Ziyadesi ölçü vermiştir!

Qayyum degen sırmınan,  -  Kayyum denilen sırla,

Allerine davam bergen.   - Hallerine devamlılık vermiştir.

Bazısı dünyamızdan  -  Bazısı dünyamızdan

Mıñlagan qat üykenlikte,  -  Binlerce kat büyüklükte,

Bîr kesegi em so üykenlerden  -  Bir kısmı da o büyüklerden

Milyonlagan azamatlı,  -  Milyonlarca azametli,

Milyarlagan yuldızlardı,  -  Milyarlarca yıldızları,

Astlarında direk bolmay,   -  Altlarında direk olmadan,

Em bîr yerge tayandırmay,  -  Hem bir yere dayandırmadan,

Sonsuz küşimen Quday, -  Sonsuz gücüyle Allah,

Är bîrevi türlü türlü   - Her biri, türlü türlü

Üykenlikte bolgan alde  -  Büyüklükte olmalarına rağmen,

Bîr bosluqta aylandırgan! -  Bir boşlukta gezdiriyor!

Ziyadası barisine,   -  Dahası hepsine,

Neşe vazipeler berip,   -  Nice vazifeler verip,

Em bîr orduga oqşatıp,   -  Hem bir orduya benzetip,

Savlay emirlerine  -  Hepsini emirlerine

Tap itaat ettirgen!  -  Tam olarak itaat ettiriyor!

Endi oylap özimizge   -  Şimdi tefekkkür ederek kendimize

Qaray berip pay bişsek,  -  Bakıp pay biçsek, kendimizle kıyaslasak,

Sosı bilim küşpinen,  -  Şu bilim ve güçle,

Avada qaş uşaqtı,  -  Havada kaç uçağı,

Qaş kün, ya de qaş saat,  - Kaç gün, ya da kaç saat,

Qay vaqıt so insanlar,  -  Ne kadar vakit şu insanlar,

Turdurup ıslayalgan. -  Durdurup tutabilirler.

Sözdiñ özi em üşünü;   -  Sözün özü, hem gerçeği;

Yerde ayaqta turgan,-  Yerde ayakta duran,

Em kökte gıdırgan,  -  Hem gökte gezen,

Yaratılgan ne bolsa,  -  Yaratılan ne varsa,

Barisi nav aqkıyqattı,  -  Hepsi şu hakikatı,

Alemlerge estirgen:  -  Alemlere işittiriyor:

Yaratuvşı Allah’tıñ -  Yaratıcı Allah’ın

Quvvatı soñsuz bolgan... -  Gücü sonsuzdur...

Tagı Qayyum bolup özi  -  Ve de kendisi Kayyum olup

Sıpatları, atlarıman,   -  Sıfatları, isimleriyle,

Azelden abedkeşe,  -  Ezelden ebede kadar,

Dayim em baqıy bolgan... - Devamlı ve bakidir...

Savlıqpan qalıñız! - Sağlıcakla kalınız!

Dr. Yusuf ALTINIŞIK

Nogayşa 51/2023: ALLAH’TIÑ YAHŞI ATLARI - FERD | TRT Tatarça

 

Nogayşa 50/2023: BİR TAZALAGAN BAR! (2) | TRT Tatarça