Nogayşa 32/2023: ORAZA (4) - Qıyşıq Nepis Tuvralgan
Bu yuma em “ORAZA (4) - Qıyşıq Nepis Tuvralgan” baresinde habarlasamız. Bu hafta da “Oruç (4) – Eğri Nefis Düzeliyor” konusunda sohbet edeceğiz.
Nogayşa 32/2023: ORAZA (4) - Qıyşıq Nepis Tuvralgan
Mübarek Ramazan’da - Mübarek Ramazan’da
Tutulgan orazadıñ - Tutulan orucun
Bek köp hikmeti bolgan... - Pek çok hikmeti vardır...
Burungı yumalarda, - Önceki haftalarda,
Bazısını aytqan edik; - Bir kısmını ifade etmiştik.
Ol hikmetlerden bîrevini - O hikmetlerden birisini
Quday nasip berse bizge, - Allah bize nasip etse,
Sosı yumada aytamız... - Bu hafta arz edeceğiz...
Allah’qa soñsuz şükür, - Allah’a sonsuz şükür,
Müslimanlar köbinşe - Müslümanlar bir çoğumuz,
Orazamızdı tutamız. - Orucumuzu tutuyoruz.
Orazaga salıngan - Oruca konulmuş
Manelerdi, sırlardı, - Manaları, sırları,
Bek üyken, mübarek - Pek büyük, mübarek
Alimlerdiñ tilinden - Alimlerin dilinden
Barabarşa üyrenemiz: - Beraberce öğreniyoruz:
“Orazadıñ bîr hikmeti, - Orucun bir hikmeti,
Nepislerge qaraydı, - Nefislere bakıyor.
Yaman bolgan tabiyatlar, - Çirkinleşmiş huylar tabiatlar,
Asi kelgen insanlar, - Asileşen insanlar,
Orazaman yolga kirip, - Oruçla yola girip,
Yahşı bîrer insan bolup - Güzel birer insan olarak
Terbiyasın tabadı... - Ahlaklarını düzeltiyorlar...
Söz tıñlamas nepisler, - Söz dinlemeyen nefisler,
Moyun iyip söz tıñlaydı... - Boyun eğip söz dinliyor...
Basına buyruq aller, - Başına buyruk haller,
Orazaman yoq boladı! - Oruçla yok oluyor!
İygilikke uzaq qalıp - İyiliğe uzak kalıp
Yolın yoytqan neşe adem, - Yolunu kaybeden nice kişi,
Orazada yol tabadı... - Oruçla yol buluyor...
Nege dese, nepisler, - Çünkü nefisler,
Soñsuz aciz em yarlı, - Sonsuz aciz em fakir,
Tagı muqtaj bolganını, - Hem de muhtaç olduğunu,
Köbi vakıt köralmaydı! - Çoğu vakit göremiyor!
Bîr yaqtan, neşe küşsiz - Bir taraftan, ne kadar güçsüz
Bolganını oylamaydı! - Olduğunu düşünmüyor!
Em är yagınıñ savlay - Hem her tarafının bütünüyle
Qusur tolı bolganını, - Kusur dolu olduğunu,
Gapletpinen mıtadı... - Gafletle unutuyor...
Ayriyeten nav dünyada, - Ayrıca bu dünyada,
Äş ummagan vaqıtta, - Hiç umulmadık vakitte,
Bîr musibettin basına - Bir musibetin başına
Keliyegini mıtadı... - Gelebileceğini unutuyor.
Em kevdesi qaydey eken, - Hem vücudu nasılmış,
Ne tas, ne temir ekenin; - Ne taş ne de demirmiş;
Tezoq dagılıp ketiyek - Çabuk dağılıp gidecek
Etpen süyek bolganın, - Etle kemik olduğunu
Köbinşe oylamaydı... - Çoğunlukla düşünemiyor...
Em özinin tenini, - Hem kendi vücudunu,
Polat temirden bilip - Polat demirden zannedip,
Sankim ölümsüz bolup - Sanki ölümsüzmüş gibi,
Nav dünyada abedi - Bu dünyada ebedi
Qalıyagını sanadı... - Kalacağını sanıyor...
Ol sebepten dünyaga, - Bu sebeple dünyaya,
Barı müşelerimen - Bütün azalarıyla
Yapısıp quşaqlaydı... - Sarılıp onu kucaklıyor...
Tolu hırspan, quvatpan - Tam bir hırsla ve kuvvetlice
Dünyaga tama etip, - Dünyaya tama edip
Bek berkitip baylanadı... - Pek kuvvetle bağlanıyor...
Yüregimen süygimen - Yürekten, içten sevgiyle
Dünyaga özin taslaydı... - Dünyaya kendisini teslim ediyor...
Yaşavınıñ soñına, - Hayatının sonuna
Bîr kün kelip barıyagını, - Bir gün gelip erişeceğini,
Ahiret’ti, ölümdi, - Ahireti, ölümü,
İşten kelip oylamaydı... - İçten gelerek düşünmüyor...
Tatim bolgan ne bolsa, - Lezzetli olan ne varsa,
Bürtököy paydalarga - Küçücük menfaatlere
Özin savlay baylaydı... - Kendisini bütünüyle bağlıyor...
Bîr yaqtan em sosı nepis, - Bir taraftan hem şu nefis,
Ana qursagından baslap - Ana karnından başlayıp
Bala eken, yas ekende, - Çocuk iken ve genç olduğunda,
Ta qartaygan vaqıtqaşa - Ta yaşlılığa erişinceye kadar,
Özini ayapturgan; - Kendisini acıyarak koruyan;
Soga kerek ne bolsa, - Ona gerekli olan ne varsa,
Bîr qarşılıq tilemey, - Bir karşılık istemeden
Ömür boyı beripturgan - Ömür boyu vermeye devam eden
Maramatlı Rabb’ini, - Merhametli Rabb’ini,
İnkar kelip mıtadı... - Nankörlükle unutuyor...
Yamanlasqan tabiyatıman - Çirkinleşen ahlakıyla
Avdarılıp keteturgan, - Yuvarlanıp giden,
Gapletpinen uyqlap qalgan, - Gafletle uyuyup kalan
Yolı qıyşık sosı nepis, - Yolu eğri şu nefis,
Nav orazaman uyanadı... - Bu oruçla uyanıyor...
Ramazan’da tutulgan – Ramazan’da tutulan
Parız bolgan oraza, - Farz olan oruç,
Özin mıtqan är kimdiñ, - Kendisini unutan herkesin,
Barı inat nepistiñ, - Bütün inat nefislerin,
Qul bolganın esine - Kul olduğunu aklına
Akeledi saladı. - Getirip bırakıyor.
Aş qalgan qursagıman - Aş kalan karnıyla
Muqtajlıgın oylaydı. - Muhtaçlığını düşünüyor.
Arıq, şürük bolganını, - Zayıf, çürük olduğunu,
Qatın qatın añlaydı... - Kat kat anlıyor...
Em özini ömür boyu, - Hem kendini ömür boyu,
Är öyünde toyurgan - Her öyünde doyuran
Rabb’ısına ne derece - Rabb’ine ne derece,
Dayim muqtaj bolganını, - Daima muhtaç olduğunu,
Arüv etip añlaydı! - İyice anlıyor!
Gaplet qalpti bızbasa, - Gaflet kalbi bozmasa,
Rahmet qaznası bolgan - Rahmet hazinesi olan
Quday’dıñ qapısını, - Allah’ın kapısını
İşten kelip şalmaga, - İçten gelip çalmaya
Azir bolup turadı... - Hazır olup bekliyor...
Gururlu, kibirli, - Gururlu, kibirli,
Gubarıp turgan aldi - Kabarıp duran hali
Taslaganga sosı nepis, - Bıraktığı için şu nefis,
Soñda qullıgını bilip, - Sonunda kullığını bilip
Quday’ınıñ esigine, - Rabb’inin eşiğine
Mañlayını saladı... - Alnını koyuyor.
Savlıqpan qalıñız! - Sağlıcakla kalınız!
Dr. Yusuf ALTINIŞIK
E-mail: altinisikyusuf@gmail.com
