Dön’yada yäşäwçelärneñ yartısı simez bulaçaq

Dön’yada yäşäwçelärneñ yartısı 2035kä qadär simez bulaçaq.

Bötendön’ya simezlek belän köräş federaśiyäse çara kürelmägän oçraqta 2035nçe yılğa qadär dön’yada yäşäwçelärneñ yartısınnan kübrägeneñ simez yäisä kirägennän artıq taza bula alaçağın açıqladı.

Sälamätlekne bozaçaq däräcädä organizmda maynıñ cıyıluı bulğan simezlek xastalığı bügenge köndä iñ zur sälamätlek problemalarınnan berse bulıp tora.

Bötendön’ya sälamätlek saqlaw oyışmasına kürä bar dön’yada 1 milliardtan artıq keşe simez yäisä taza. Bolardan 650 millionı – baliğ keşelär, 340 millionı – yäş’lär, 39 millionı – balalar. Här 7 ir-attan berse häm här 5 xatın-qızdan berse simezlek belän köräşä.

Simez keşelär sanı könnän-kön arta bara. Bötendön’ya simezlek belän köräş federaśiyäse xisabı simezlek belän köräşüçelär sanınıñ 2035tä 4 milliardtan artaçağın kürsätä.

AQŞ, Qıtay, Braziliya, Hindıstan häm Rusiyädä kürelgän simezlek oçraqları dön’yadağı barlıq oçraqlarnıñ yaqınça 3tän ber öleşen täşkil itä.

Yöräk, böyer, bawır häm reproduktiv organnarğa täêsir itüçe artıq maylar diabet, yöräk-qan tamırları awıruları, yuğarı qan basımı, paraliç häm törle yaman şeş törlärenä säbäpçe bula.

Xatın-qızlar arasında simezlek küläme iñ yuğarı bulğan il - Tonga

Simezlek xatın-qızlar arasında kübräk küzätelä.

Xatın-qızlarda simezlek küläme iñ yuğarı bulğan il 82,8% belän Kön’yaq Tın okeandağı utraw ile – Tonga.

Şulay uq Kuveyt, Misır häm Liviya belän Könçığış Urta diñgezdä xatın-qızlarda simezlek iñ küp kürelgän illär bularaq alğı planğa çığa.

Awrupada isä Rumıniya, Greŝiya, Latviya häm Portugaliya xatın-qızlar arasında bu küläm yuğarı bulğan illär bularaq iğtibarnı cälep itä.

Türkiyädä isä tazalıq yäisä simezlek belän köräşüçe xatın-qızlar küläme – 30,3%.

Äz üskän illärdä simezlek külämendä tiz artış küzätelä

Uzğan yıllarda barı tik yuğarı keremle illärdä kürelgän sälamätlek probleması bulğan simezlek bügenge köndä tübän häm urta keremle illärdä dä arta.

Kiläse yıllarda simezlektä kisken artışlar barlıqqa kiläçäk illärneñ 10ısınnan 9ınıñ Aziya häm Afrikada urın alğan, äz üskän illär bulaçağı farazlana.

Xalıqara cämäğat’çelek tiz artışqa qarşı bu illärneñ xastalıq belän köräştä citärsez buluına iğtibarnı cälep itä.

Bötendön’ya simezlek belän köräş federaśiyäse tarafınnan açıqlanğan xisapka kürä simezlekneñ üzqıymmäte 2035 yılğa qadär 4 trillion dollardan artıq bulaçağı uylanıla.

Çığanaq - TRT Haber