Nogayşa 24/2022: YAMAN EM YAHŞI BOLGAN!

Maramatlı Quday’dıñ  -  Merhametli olan Allah’ın

Eki türlü isi bar...  - İki türlü işi var...

Bîr yagında azamat,  -  Bir tarafında ululuk,

Bîr yagında rahmet bolgan!  - Bir tarafında rahmet bulunmaktadır.

Basqa sözben aytılsa,  - Başka bir ifadeyle söylense, 

Allah’tıñ isleriniñ   - Allah’ın işlerinin

Bîr keseginde calal bar;  - Bir kısmında celal var;

Bîr keseğinde camal bolgan...  - Bir kısmında cemal var...

Calal degen ullılıq,    - Celal denilen büyüklük, yücelik,

Camalyahşılıq bolgan...  – Cemal de güzelliktir...

Misal bolsa calalga,  -  Celale misal verilecek olursa,   

Biyik biyik, tavlar bar!  - Yüksek yüksek dağlar var!

Qarap tursa er adem,     - Her insan bakıp dursa,

Seyretip hayran bolar!  -  Seyredip hayran olur!

Yahşı körsek camaldan,   -  Güzel gördüklerimiz cemalden, 

Qorqqanımız calaldan.  -  Korktuğumuz celalden.

Süygenimiz är bir zat,  -  Sevdiğimiz her bir şey,

Yarasıq neler bolsa,   -  Güzel olan neler varsa,

Bizge cemaldan kelgen...  - Bize cemalden gelmiştir...

Qıyınlıqqa tüskenimiz,  -  Zorluklara düşmemiz,  

Baresi calal bolgan.  -  Hepsi celaldir.

Qısta bolgan qıyınlıq,  - Kıştaki zorluklar,   

Allah’tıñ  calalından...   -  Allah’ın celalinden...

Bahardaqı yahşılıq,  -  Bahardaki güzellik, 

Camalından Quday’dıñ...  - Hüda’nın cemalindendir...

Yıllılıqta camal bar;  - Ilıklıkta cemal var;  

Suvıqlıqta calal bar.  -  Soğuklukta celal var.

Bar bolganlar camaldan;  -  Var olanlar cemalden;

Yok etilgen calaldan!  -  Yok edilen celalden!

Yañı tuvgan camaldan;  - Yeni doğan cemalden;

Ölgen bolsa calaldan!  -  Ölmüş olsa celalden!

Rızıqlar camal bolgan;   - Rızıklar cemaldir;

Aşıqqanım calal bolgan.  -  Acıkmak celaldir.

Süyüngenim camaldan;  - Sevinmem cemalden;    

Aşuvlanuv calaldan.  -  Kızmak celaldendir.

Boranlar calal bolgan;  - Boranlar celaldir;   

Serin yel camal bolgan.  - Serin rüzgar cemaldir.

Yer senkildev calal bolgan;   - Deprem celaldir;

Sekin qalsa camal bolgan.  - Sakinlik cemaldir.

Avırganım calal bolgan;   - Hastalanmam celaldir;

Arüv bolsam camal bolgan.  – İyileşmem cemaldir.

Endi ince bîr mane,  -  Şimdi burada ince bir mana,    

Calal bolganlar soñda,  -  Celal olanlar sonunda,

Köbinşe camal bolgan:  -  Çoğunlukla cemal olur:

Yavgan qar suvıq, tetsiz;  -  Yağan kar, soğuk, tatsızdır;

Tek, soñı rahmet bolgan...  - Ancak sonu rahmettir...

Qardıñ neşe paydası,  - Kar’ın nice faydası,

Baremizşe malim bolgan.  - Hepimizce malumdur.

Qıs bolmay bahar bolmas;  -  Kış olmadan bahar olmaz;  

Astında bahar turgan!  -  Altında bahar bekliyor!

Tegenekler eş süyülmes,  -  Dikenler his sevilmez,   

Tek, sosı tegenekler, - Ancak o dikenler, 

Neşe yahşı küllerdi;   - Nice güzel gülleri;

Bazı em tereklerdi,  - Bazan da ağaçları,

Saqlavga kerek bolgan!  - Korumak için gereklidir!

Torgay degen kişkey qusqa  -  Serçe denilen küçük kuşa,

Atmaca musallat bolgan...  -  Atmaca musallat olmuştur...

Torgay so düşpanı sebep  -  Serçe o düşmanı sebebiyle 

Basqalardan em qutulgan,  - Başkalardan da kurtulmaktadır.

Nege dese qaşqandı,  -  Çünkü kaçmayı,

Atmacaman üyrengen.  - Atmacayla öğrenmiştir.

Soguslarga, pitnelerge,  - Savaşlara, fitnelere,  

Bizge yaman kelgen isge,  -  Bize çirkin gelen işlere,

Üşün betten qarasaq,  -  Hakikat yönüyle baksak, 

Neşe hikmet bolgan sebep,   - Nice hikmetler olduğu için,

Sosınlardıñ baresi,  -  Onların hepsi,     

Är bîrevi, yahşı bolgan!  -  Her biri, güzeldir!

So misallerden añlaganım;     -  Bu misallerden anladığım;

Quday’dıñ bär etkeni,  -  Hüda’nın var kıldığı, yarattığı,

Yahşı bolgan, arüv bolgan...  -  Güzeldir, iyidir...

 Tıstan yaman körinse em,   -  Dışardan kötü görünse de,

Aslı, songı yahşı bolgan...    -  Aslı, sonı güzeldir...

Yamanlıq degen zat,  -   Çirkinlik denilen şey,

Köbinşe basta bolgan. -  Çoğunlukta başta olur. 

Yamanlıqlar,  sonında,   -  Kötülükler, sonunda,

Äş qalmay yahşı bolgan!  - Tamamen güzel olur!

 Sosunlardıñ baresini -  Onların hepsini  

Quday yaratqan üşün, - Allah yarattığı için,

 Baresi em yahşı bolgan!..   - Tamamı da güzeldir!..

Qur’an’daqı bîr ayette,   -  Kur’an’daki bir ayette,

Allah’ımız insanlarga: -  Allah’ımız insanlara:

“Yaratqanım ne bolsa,   -  “Yarattığım ne varsa,

Baresi yahşı bolgan!”  -  Hepsi güzeldir!”

Dep biz qullarga buyurgan... -  Diye biz kullarına buyurur...

Demek, bazı tuvradan,   -  Demek, bazı doğrudan,

Bazı da songıman   -  Bazı da sonuyla

Yahşı bolganı sebep,  - Güzel olduğu için,

Quday’ımız bizlerge,  -  Allah’ımız bizlere,

Ol ayetti buyurgan  -  O ayeti buyurmuştur.

Demek är zat ne bolsa    -  Demek her ne olursa olsun,

Qayır bolgan, yahşı bolgan;  - Hayırdır, güzeldir;

Ya tuvradan, ya songında...  -  Ya doğrudan, ya sonunda...

Yer senkildev tagı,  - Deprem de,  

Quday isi bolgan sebep,   - Allah’ın işi olduğu için,

Nav qanunman baylangan  -  Bu kanunla bağlıdır.

Burunguda aytılganday;  -   Önceden söylendiği gibi;

Ölgenler şeyit bolgan  -  Ölenler şehittir.

Malları em sadaqa...    -  Malları da sadaka...

Sav qalganlar bolsa,    -  Sağ kalanlar ise,

İşlerinde, togımlarday    -  İçlerindeki tohumlar gibi

Saqlı qalgan, yarasıq  -  Saklı kalan, güzel

Duygular uyanganga,     -  Duygular uyandığı için,

Neşe arüv islerge,   -  Nice güzel işlere,

Yöneyip barege  -  Yönelerek herkese

Paydalı insan bolup  -  Faydalı insan olup

Ahiretleri em qutulgan -  Ahiretleri de kurtulur.

Savlıqpan qalıñız!  Sağlıcakla kalınız!

Dr. Yusuf ALTINIŞIK

E-mail: altinisikyusuf@gmail.com

Nogayşa 23/2022: BASIMIZGA NE KELSE, QAYIR BOLGAN, RAHMET BOLGAN! | TRT Tatarça

 

Nogayşa 22/2022: ÜYKEN MUCİZE QUR’AN | TRT Tatarça