Nogayşa 22/2022: ÜYKEN MUCİZE QUR’AN

Paygambarımız Muhammed’ke, - Peygamberimiz Muhammed’e

Aleyhissalatü vesselam – aleyhissalatü vesselam

Yiberilgen nav Quran, - Gönderilen bu Kur’an,

Tuvradan şüphe bolmay  - Doğrudan, hiç şüphe olmadan

Allah’tıñ sözi bolgan.  -  Allah’ın sözüdür.

Nav barede aytılgan  -  Bu konuda söylenen

Yüzlegen şaat bolgan.  - Yüzlerce delil vardır.

Birinşi bîr belgi, -   Birinci bir delil,

Nav aqıyqat bolgan:  - Şu hakikattır:

Quran, qaydey özindeki   -  Kur’an nasıl kendindeki

Neşe mucizelerimen    - Nice mucizeleriyle

Paygambarımız Muhammed    - Peygamberimiz Muhammed     

Aleyhissalatü vesselam’dıñ    - Aleyhisselatü vesselam’ın

Mucizesi bolgan bolsa,      - Mucizesi ise,

Aynı sonday Hazret-i     - Aynı şekilde, Hazret-i

Muhammed aleyhisselam,    - Muhammmed aleyhisselam,

Barı mucizelerimen    - Bütün mucizeleriyle

Quran’dıñ mucizesi bolgan.   - Kur’an’ın mucizesidir.

Quran’dıñ Allah sözi   - Kur’an’ın Allah sözi

Bolganına tuğradan  - Olduğuna doğrudan

Ullı, üyken şaat bolgan...  - Yüce, büyük delil olmuştur...

Qur’an’dıñ Allah sözi   - Kur’an’ın Allah sözü

Bolganına belgiler,   - Olduğuna işaretler,

Sanga kelmey köp bolgan.   - Sayıya gelmeyecek kadar çoktur.

Sosınlardan bîr kesegi,    - Onların bir kısmı,

Nav haqiyqatlar bolgan:  - Şu hakikatlardır.

Qur’an kelgen vaqıtta,   - Kur’an’ın geldiği vakitte,

Mekke degen qalada,   - Mekke denilen şehirde,

Üyken bazar bolar edi.  - Büyük panayır kurulurdu.

Yahşı yatlav aytqanlardı,  - Güzel şiir söyleyenleri,

Är yaqtan kelgen halq   - Her taraftan gelen ahali,

Maraq etip tıñlar edi.  - Merakla dinlerdi.

Yatlavlardıñ en ärüvi,  - Şiirlerin en güzeli,

Käbe’diñ duvarına,  - Kabe’nin duvarına

Sıylap iliner edi... -  Saygıyla asılırdı.

Tarihlerdiñ aytqanı,   - Tarihlerin söylediği,

So yeti yahşı yatlav   - Kabe’ye asılan bu yedi şiir,

Muallaqatı Seb’a dep   - Muallakat-ı Seb’a- Yedi Askı- diye

Atanıp biliner edi.   - Adlandırılıp bilinir idi.

Lebid degen bîr yatlavşı,   - Lebid denilen bir şair,

Yahşı yatlav aytqan üşün,  - Güzel şiir söylediği için,

Bek abıraylı bolgan edi.  - Pek meşhur olmuştu.

Sonuñ yatlavı tagı,  - Onun şiiri de

Käbe’de ilivli edi.   - Kabede asılı idi.

Lebid’din öpöz qızı,  -  Lebid’in öz kızı,

Qur’an’dı esitken soñ,  -  Qur’an’ı dinleyince

Tezoq Käbe’ge barıp  - Hemen Kabe’ye gidip

Atasının yatlavını -  Babasının şiirini

Tartıp tömenge salgan...  - Çekip aşağıya almıştı...

 “Ayetlerdiñ qasında,   -  “Ayetlerin yanında,

Nav yatlavdıñ qıymatı,   - Bu şiirlerin kıymeti

Äş qalmagan!” dep aytan.   -  Hiç kalmadı.” demişti.

Em bîr kün badevi  -    Hem bir gün bedevi

Araplardan bîr adem, -  Araplardan bir adam,

Qur’an’dıñ bîr ayetini,  - Kur’an’ın bir ayetini

Esitkeni bîr vakit  - İşittiği vakit,

Bîrden secdege bargan!  - Birden secdeye gitmişti!

So ademge soraganlar;  - O adama sordular,

“Sen müslüman bolduñ ma?” - “ Sen müslüman mı oldun?”

Ol adem yavap bergen:   -  O adam cevap vermiş:

“Men müslüman bolmadım,  - “Ben müslüman olmadım,

Nav sözdiñ  yahşılıgına   - Şu sözün güzelliğine

Sıylap secdege bardım”  -  Saygı gösterip secdeye vardım.”

Dep Qur’anayetini,   -   Diye Kur’an ayetine, 

So derece ullılagan.   - Bu derece saygı göstermişti.

Nav barede bîr basqa,  - Bu konuda bir başka,

Berk, yahşı bîr belgi em  - Kuvvetli, güzel bir delil de

Nav aqıyqat bolgan: -  Şu hakikattır:

Rabb’imizden so alemge - Rabb’imizden şu aleme

Yiberilgen munavı Qur’an,  - Gönderilen bu Kur’an  

Tap yirmi üş sene   - Tam yirmi üç sene

Onı inkär etkenlerge: -  Onu inkar edenlere,

“Eger qolınızdan kelse, -  “Eğer elinizden gelirse,

 Nav Quran’day bîr kitap,  - Bu Kur’an gibi bir kitap,

 Hadi siz de aytınız!”   -  Haydi siz de söyleyin”!

Dep meydan oqıgan!   - Diye meydan okumuştu!

So qavimdiñ köbi em  - O kavmin çoğu da

Yatlavşı bolgan alde  - Şiir söyleyebildiği halde,

Yavap beralmay qalgan!  - Cevap veremeden kaldılar!

Quran’daqı ayetlerde:   -  Kur’an’daki ayetlerde:

“Quran’dı Muhammed’dey   - “Kur’an’ı Muhammed gibi

Aleyhissalatü vesselam,  - Aleyhissalatü vesselam,

Oqur yazar bolmagan  - Okur yazar olmayan

Bîreviniz aytsın hadi!  - Biriniz söylesin haydi!

Süytüp etalmassañız,  - Öyle yapamassanız,

Sizge taga yengil bolsun,  - Size daha kolay olsun;

Ümmi bolmay alim bolsun!  - Ümmi olmasın, bilgili olsun!

Kene aytalmasanız,  -  Yine de söyleyemeseniz,

Äciz bolup qalsanız,  - Yapmaktan aciz kalsanız,

Bîr tek adem bolmasın,  - Bir tek kişi olmasın,

Barı alim yatlavşılar,  - Bütün bilgili şairler,

Yıyılsıp barabarşa,  - Beraber, bir araya gelsinler,

Bîrbîrine kömek bersin!  - Birbirlerine yardım etsinler!

Bılay em bolmasa,  - Böyle de olmasa,

Avvel ötken kitaplardan,  - Önceki yazılan kitaplardan

Akeliniz, aytıñız!   -  Getiriniz, onlardan yararlanarak söyleyiniz!

Bilgeniniz kîm bolsa,  - Bildiğiniz kim varsa,

Basqalardı şaqırıñız! - Başkalarını da çağırın!

So Qur’an’ga usagan   -  Şu Kur’an’a benzeyen

Yahşı bîr söz aytıñız!   - Güzel bir söz söyleyiniz!

Hadi bu da bolmasa,   - Haydi bu da olmasa,

Qur’an qadar bolmasın,  - Kur’an kadar olmasın,

Yalgızca on surege,   -  Yalnızca on sureye

Usagan söz aytıñız!   - Benzeyen bir söz söyleyiniz!

Em aytuvıñız hikäye,    -  Hem söyledikleriniz hikaye,

Ertek, epsane bolsun... - Masal, efsane olsun...

Em öziniz uydurup    -  Veya kendiniz uydurup

Ötürük söz aytıñız!  - Yalan söz söyleyiniz!

Kene äciz qalsañız,  - Yine de aciz kalırsanız,

Uzun sure bolmasın,  -  Uzun sure olmasın,

Qısqasından aytıñız!  -  Kısa olsa da söyleyin!

Kene äciz qaldıñız!  - Yine aciz kaldınız!

Endi mında tıñlanız!  - Öyleyse şimdi dinleyin!

Dininiz em yanınız,   -  Dininiz ve canınız,

Ayeliniz, malınız,   - Yakınlarınız, malınız,

Düniyada, Ahirette   - Dünyada ve Ahirette

Tavlükede, biliñiz...  - Tehlikede, haberiniz olsun!

Yogardagı aytılgandan  -  Yukardaki söylenenlerden

Tek bîrevini em bolsa,  -  Tek birisini de olsa,

Etalgaydı so qavim,  - O kavim yapabilseydi,

Qur’an özi davasından   - Kur’an kendi davasından

Tezok tartılar edi!   - Hemen vazgeçecek idi!

Ol qavim yavap bermey  - O kavim cevap veremeyince

Söz yerine qılışqa - Söz yerine kılıca

Qollarını uzatqan! - Ellerini uzattılar.

Yengil yoldı taslap   -  Kolay yolu bırakıp

Sogısqa qol atqan... - Savaşa el attılar...

Nav aytılgan manelermen -  Bu söylenen manalarla

Mine sosı aqıyqat,  - İşte şu hakikat,

Sonda aşıq bilingen:  - Sonunda açık ortaya çıkıyor.

Dünyadıñ sonı kelgeşe  - Dünyanın sonu gelinceye kadar,

Qur’an’day bîr kitap  -  Kur’an gibi bir kitap

Kelmiyek äş bîr zaman...  - Hiçbir zaman gelmeyecek.

Nege dese so Quran,  - Çünkü bu Kur’an,

İnsan sözi bolmagan.   -  İnsan sözi değildir.

Rabb’ımızdan bizlerge   -  Rabb’imizden bizlere

Yiberilgen mucize,   - Gönderilen mucize,

Tagı üyken rahmet bolgan... - Ve de büyük rahmettir.

Savlıqpan qalıñız!  - Sağlıcakla kalınız!

Dr. Yusuf ALTINIŞIK

Nogayşa 21/2022: QUDAY’GA AŞILGAN TEREZELER (7) | TRT Tatarça

 

Nogayşa 20/2022: ÜYKEN BAZAR ÜŞ AYLAR | TRT Tatarça