Tozlanğan yäşelçälärneñ faydası

“Sälamät bulıyq” tapşıru tezmäbezdä bu yulı tozlanğan yäşelçälärneñ sälamätlekkä faydası turında süz baraçaq.

1. Tozlanğan yäşelçälär tulayım immun sistemasın saqlıy häm nığıta. Êçäkleklär dä yaxşı êşli. Gäwdäneñ awırularğa qarşı toruçanlığı arta. İmmunitet sisteması êçäklek sälamätlege belän bäyle. Çönki sälamät êçäkleklär immun sisteması küzänäklärenä köç birep organizmnı nığıta. Tozlanğan yäşelçälär êçendäge cepsellär häm probiotiklar êçäklek sälamätlegenä uñay täêsir itä. Bu isä suıq tiyü häm gripp şikelle fasıl xastalıqların ciñelçä ütkärep cibärergä bulışa.  
2. Tozlanğan yäşelçälär B törkeme vitaminnarın tulılandıra. Älege vitamin nerv sistemasın saqlaw häm xäterne yaxşırtuğä yärdäm itä, depressiyädän qotqaru wazıyfasın başqara. Monnan tış, uglevod häm may almaşında ähämiyätle rol’ uynıy.  
3. Tozlanğan yäşelçälärneñ söyäk sälamätlegenä dä yoğıntısı bar. K2 vitaminın êçäklekläge bakteriyälär sintezlıy.  Tozlanğan yäşelçälär üzendäge yaxşı bakteriyälär yärdämendä floranıñ torğızıluına öleş kertä häm K2 vitaminınıñ sintezın arttıra ala. Bigräk tä tozlanğan käbestä bu nisbättän faydalı.   K2 vitaminı  söyäk häm teşlärdä kal’śiy cıyılunı arttıra, tulayım älege tuqımalarnı nığıta.  Şul uq waqıtta, kal’śiynıñ tamırlar êçendä cıyıluın buldırmıy häm näticädä yöräk-qan tamırları sälamätlegen saqlıy.  
4. Zur külämdä cepsellärgä iyä buluı üzençälege arqasında rizıq belän bergä aşalğan tozlanğan yäşelçälär aşqazanınıñ tiz arada buşaluına irek birmi, insulin sekreśiyäsen totrıqlıy häm qandağı şikärne tağın da kontrolle räweştä tulılandıra.
5. Tozlanğan yäşelçälär söyäklärneñ kal’śiy üzläşterüen täêmin itä häm saqlıy. Ber ük waqıtta kal’śiy däräcäsen balanslıy.
6. Sälamät keşelärneñ tozlı yäşelçälär aşawı yöräk-qan tamırı çirlärennän saqlıy. Älege rizıqta bik küp faydalı bakteriyä bar. Alar êçäklek florasın tärtipkä sala. Êçäklek florasındağı bakteriyälärneñ küplege häm törlelege yöräk-qan tamırı çirlärennän saqlıy. Monnan tış yuğarı antioksidant üzençälege häm vitamin-mineralları belän qan tamırlarınıñ sawlığına öleş kertä. Tik bu sälamät keşelär öçen genä. Awıruığız bulmasa, atnada 2-3 kön ber uç tiräse tozlanğan yäşelçä aşarğa mömkin.
7. Êç qatunı buldırmıy qala ala. Tozlawda qullanıla torğan yäşelçä häm cimeşlär yuğarı külämdä cepsellärgä iyä. Bu, inde äytelgänçä, êçäklektä faydalı bakteriyälärne arttıra. Êç qatunı buldırmaw öçen salatlarığızğa beraz tozlanğan yäşelçä quşığız.
8. Tozlanğan yäşelçälär metabolizmnı tizländerüçe täêsire, êç qatunı buldırmawı häm az kaloriyäle buluı arqasında diyeta totuçılarğa yabığırğa da yärdäm itä. Monnan tış, ozaq waqıt tuq totıp ta älege prośessqa yärdäm itä.
9. Yaman şeştän saqlıy ala. Tozlawda qullanılğan yäşelçä häm cimeşlärneñ kübese vitamin, mineral häm antioksidantqa bay. Bu sälamätlekkä yaxşı täêsir itä. Şul isäptän, tozlanğan yäşelçälärdäge antioksidantlar yaman şeştän saqlarğa mömkin.  
10. Tozlanğan yäşelçä suı közän cıyırunı kimetä. Fizik künegülär waqıtında tir belän bergä bik küp minerallar çığa. Tozlanğan yäşelçä häm anıñ suın qullanu älege minerallarnı, organizmdağı sunı tulılandırunıñ tiz yulı.
11. Êçäklek florasınıñ bozıluın borçılu häm depressiyä şikelle xalätlär belän bäylilär.  Şuña kürä tozlanğan yäşelçälär aşaw keşeneñ ruxi xälenä dä uñay täêsir itä.

Tik şunısına da iğ’tibar itärgä kiräk:

• Ägär şikär awırtuı häm yuğarı qan basımığız bulsa, tozlanğan yäşelçälär aşawdan tıyılıp torığız, ul sezneñ xälegezne naçaraytırğa mömkin. Şikär diabetı diagnozı bulğannarğa anı bötenläy awızğa da almasqa kiräk.
• Tozlanğan yäşelçälärdä yuğarı külämdä natriy bar. Şuña kürä böyer häm aşqazanı awırularına da anı bik az aşarğa yäisä bötenläy qullanmasqa kiräk.
• Tozlanğan yäşelçälär aşağanda organizmda şeşü bulmasın öçen küp itep su êçärgä kiräk.

Yäşelçälärne niçek tozlarğa?

Tozlanğan yäşelçälär qışqı läzzät sanala. Käbestä, qıyar, quzaqlı fasol’, kişer, baklajan, çäçäkle käbestä, borıç, pomidor häm, xätta, kawın şikelle bik küp yäşelçä häm cimeşne tozlap quyıp aşarğa bula. Ber genä tördäge tügel, küptörle yäşelçälärne şulay aşaw antioksidantnıñ da törlelegen arttıra. Barı serkä häm toz belän äzerlängän, konservantlar qullanılmağan, öydä pıyala sawıtlarda tiyeşle şartlarda saqlanğan rizıqlar ğına faydalı.  

Tabib Mäxmät Uçar