Nogayşa 02/2022: TEREKLER EM ÖSİMLİKTİÑ AYTQANI

Barı terek em ösimlik,

Baresi barabarşa 

Köp azamatlı em bezekli

Yamagat bolup turgan.

Barı, tögerek bolup 

Ullı RahmanAllah’tı,

Alleriniñ tillerimen

Barabarşa anganlar. 

Quday’dıñ bîrligine,

Savlay şükür qılganlar.

Terekler em ösimlik, 

Qaysı taypası bolsa,   

Barabarşa ‘la ilahe

İllallah’ dep aytqan.   

Nege desen meyvalı    

Barı terek ösimliktiñ,

Ölşemminen aşılgan

Yarasıq yapraqları, 

Em bezekli şeşekleri, 

Yaqşı gözel intizamlı

Meyvasınıñ baresi,   

Är bîrevi til bolgan.  

Bîr yarasıq söz bolgan.

Köp manemen ayrı ayrı 

Barabarşa Quday’dı  

Tespik etip, ullılap 

Özine şayitlik etken...  

Aşık keppen barabarşa   

Haq Allah’tı körsetken.  

So terek em ösimlikler,

Yaprak, meyva, şeşekeymen

Tamırlar em  tallarıman, 

La ilahe illallah dep 

Allah’tı añıp turgan...

Haq’tıñ barlıq, bîrligine     

Neşe şayitler bolgan...

Nav işaret, şayitlik,  

Är yaqlardı qaplagan    

Üş aqıyqat bolup  

Barı közge köringen:   

Bîrinşi Bîr Aqıyqat:

Sosı terek ösimliktiñ

Köp maramatlı bîreviniñ   

Nimet, iqram, ihsanı,        

Em minnetimen bolganı,

Aşıq keppen bilingen.

Ayriyeten baresine   

Barabarşa qaransa,   

Rab’tan nimet bolganı,  

Kün şavqınday körilgen...

Sosınlardıñ qolıman     

Bizge kelgen nimetlerdiñ,

Em bizlerdi, em onlardı,  

Yaratqan bîr Allah’tıñ    

İqramları bolganı,   

Äşkere bolup bilingen. 

Ekinşi Bîr Aqıyqat: 

Sosı terek em ösimlik, 

‘Özü özüne boldı’ dep   

Tesadüpke havalege,  

Äş imkänı bolmagan.  

Bizge nimet maqsatıman  

Hikmetpen yaratılganları, 

Nav sebepten bilingen:

Nege dese är bîreviniñ 

Ayrı ayrı qarıspay  

Belli maqsat hikmetpen   

Bizge maramat üşün  

Bezenip süslengeni,  

Tagı är bîreviniñ  

Yarasıq suvretlengeni,

Kündüzdüñ yarıgınday

Köp aşıq maneli,  

Üyken aqıyqat bolup  

Baremizge körilgen.

Nav manedi az taga  

Oylayberip eslesek,

Bîr gözel saniyattı,  

Közümüzben körgende   

Eslerimiz deraqap    

Yasavşısın qaragan. 

Közimizdiñ aldında    

Munşa saniyat eserlerdiñ

Yasavşısın eslemesek  

Neşe üyken yañlış bolgan!

Demek barı terekler,  

Tagı savlay ösimlik,  

Ayrı ayrı allerimen

Saniyatlı keplerimen,

Yarasıq süslerimen,

Bezevli suvretlermen

Bîr Yaratuvşı Allah’qa      

İşaretler etkenler.   

Üşünşi Bîr Aqıyqat:

Sosı terek ösimliktiñ 

Yüzmiñ türlü ayrı keppen 

Köringen suvretleri,

Köp muntazam em ölşemli  

Bezekli süslü almen   

Yarasıq vaziyetleri,

Qaytip ösip yaratılgan     

Dep oylap qarasaq:

Şekirdekler, denelerden     

Yasalganın köremiz...    

Barı yansız allerimen,  

Bîrbîreviniñ aynısı,  

Yade az parqı bolgan  

Qarısıq şekirdeklerden    

Ya denelerden yaratılganın

Baremiz körüpturamız.

Mine sosı tereklerdiñ,   

Tagı em ösimliktiñ 

Yüzmiñlerşe türlü türlü,  

Ayrımlı em intizamlı, 

Ayrı ayrı keplerimen,  

Taypa taypa, bölük bölük    

Ölşemli, tagı yanlı   

Hikmetli em yañlışsız,  

Noqsansız allerimen    

Baresinin suvretiniñ  

So şekirdek denelerden    

Şıqqanı, aşılganı,  

Ne derece bîr üyken   

Aqıyqat bolaberip  

Künden taga parlaq bolup

Közler aldında turgan.

Är baharda şeşekeyler,  

Meyvalar em yapraqlardıñ,

Baresi barabarşa,   

Sanları neşe bolsa,    

Haq Allah’tı körsetken

Aşıq misaller bolgan...

Mine sosı şayitler   

Neşe barı betlerimen  

Em qaş mane, aqıyqatpan

Yaratuvşı Quday’dı   

Haq Allah’tı bildirgen.    

Sankim tavday tereklerdiñ,     

Ya bürtököy şeşeklerdiñ,

Baresiniñ kişkenekey 

Togım yade şekirdekten  

Öseberip şıqqanları,

Tap bîr mucize bolgan.   

So mucizelerdiñ iyyesi,    

Ne topraq ne de hava, 

Ne de aqqan su bolgan!     

Barı terek ösimlik,    

Nav allerimen barabarşa  

Allah Haq dep baqırgan...   

Mine sosı aqıyqatqa,    

İşten yürekten kelip   

‘Elhamdülillahi ala

Nimetil iyman’ desek;    

Manesimen aytılsa  

‘İyman nimetine soñsız    

Hamdler, şükürler bolsun!’

Dep aytqanımız bizge,     

Haq bolgan, borş bolgan... 

Savlıqpan qalıñız!

Dr. Yusuf ALTINIŞIK

Nogayşa 245: Qur’an deñizinden bȋr kesek aqıyqat (6) | TRT Tatarça

 

Nogayşa 01/2022: MAQAM-I MAHMUD EM PAYGAMBAR’GA SALAVAT | TRT Tatarça