TÜRKPAnıñ 10nçı Ğomum şurası uzdı

“Awraziya qaytawazı” tapşıruınıñ çirattağı çığarılışında Qazaqstanda oyıştırılğan TÜRKPA Ğomüm Şurasın tuqtalırbız.

27-28nçe sentäbr’ könnärendä Törki teldä söyläşüçe illär parlamentariy assambleyase TÜRKPA 10nçı Ğomum Şurası Qazaqstannıñ Törkistan şähärendä uzdı. Törki dön’yanıñ ruxi başqalası itep iğlan itelgän Törkistan şähärendä ütkärelgän cıyılışta Azärbaycan, Qazaqstan, Qırğızstan häm Törkiyä Mäcles başlıqları, Üzbäkstan häm Vengriya parlament başlığı yärdämçeläre, Xalıqara Törki Şura, Xalıqara Törki Akademiya häm TÜRKSOY Xalıqara törki mädäniyät oyışması kebek oyışma wäkilläre qatnaştı.

TÜRKPA Ğomum şurası açılışında Qazaqstannıñ qoruçı däwlät başlığı Nursoltan Nazarbayev häm xäzerge ilbaşı Kasım Comart Tokayev yasağan yullamalar uqıldı. Qazaqstan ilbaşı Tokayev Ğomum şurağa cibärgän yullamasında Xalıqara biologik iminlek agentlığın qorırğa täqdim itte. Cıyılışta qatnaşuçılar Tokayevnıñ täqdimen xuplap, cıyılış beldergesendä bu täqdimgä urın birdelär.

Cıyılışta oyışmağa äğza däwlätlär arasındağı mönäsäbätlär häm parlamentlarara xezmättäşlek, töbäk iminlege kebek mäs’älälär quzğatıldı. Oyışmanıñ çirattağı räislege Azärbaycannan Qazaqstanğa küçte.

Üzäk ofisı Baqıda urnaşqan TÜRKPA Törki Cömhüriyätlär ayıruça Törki Cömhüriyätlärneñ parlamentları arasındağı xezmättäşlekne üsterü öçen tırışlıq quya. 10nçı Ğomum şurada oyışmanıñ ğomum särqätibe häm anıñ yärdämçeläre bilgelände. TÜRKPAnıñ yaña ğomum särqätibe bularaq täcribäle diplomat Mäxmät Süreyya Êr saylandı. Yaña ğomum särqätip monnan alda TİKA Törki xezmättäşlek häm koordinaŝiya agentlığı räislegendä başlıq yärdämçese häm Törkiyäneñ Taşkenttağı ilçese wazıyfaların başqardı.

Qazaqstannıñ Parlament başlığı Nurlan Nigmatullin cıyılışta çığış yasap, “Törki qaraş 2040” strategik dokumentın xuplayaçaq ürnäk qanunnarnı çığaru zarurlığın belderde. Nigmatullin kiber iminlek ölkäsendä çığarılaçaq qanunnıñ moña ürnäk bula alaçağına iğtibar cälep itte.

Cıyılış azağında TÜRKPA 10nçı Ğomum şurasınıñ Törkistan beldergesenä qul quyıldı. Kiläse cıyılış 2022nçe yılda Bişkektä uzaçaq.

Törkiyä Böyek Millät Mäclese başlığı  Mostafa Şentop cıyılış aldınnan Nursoltan şähärendä Qazaqstan ilbaşı Kasım Comart Tokayev, Qazaqstannıñ qoruçı başlığı Nursoltan Nazarbayev, Qazaqsannıñ Mäcles häm Senat başlıqları belän küreşep söyläşte. Xalıqara Xuca Äxmät Yäsäwi Qazaq-Törek Universitetına barğan Mostafa Şentop Xalıqara Törki Akademiya çarasında qatnaştı.

Törkiyä 30 yıl buyı törki dön’yanıñ bötenläşüe öçen tırışlıqların däwam itterä. Törki dön’yasın berläteräçäk çaralar häm oyışmalarğa aktiv räweştä xuplawçı Törkiyä TÜRKPAnıñ xalıqara oyışmağa äylänüendä aktiv rol’ uynadı.

2008nçe yılda qorılğan TÜRKPA xalıqara ölkädä törki cömhüriyätlärneñ tanıluın arttıru, qalğan xalıqara oyışmalar, parlamentlar belän xezmättäşlekne üsterü kebek mäs’älälärdä lider rol’ başqara.

Törki cömhüriyätlärneñ xalıqara ölkädä urtaq şiğar’ qullanuı, urtaq êş başqaruı öçen kübräk urtaq qanun täqdimnären qabul itüläre, bu mäs’älälärdä kileşüläre zarur. Monda isä TÜRKPAğa zur wazıyfalar töşä. TÜRKPA xalıqara ölkädä törki dön’yanı wäkillek itä.

Avtor – Abdrasul İsakov