Äni söten arttıruçı rizıqlar

“Sälamät bulıyq” isemle tapşıru tezmäbezneñ çirattağı çığarılışın täqdim itäbez. Bügenge tapşıruıbızda sezgä äni söten arttıruçı tabiğıy üsemleklär turında añlatıp kitärbez.

İmezgän waqıtta äni keşelär bik sizger häm stresslı bula. Bu çorda alarğa söt kiterüçe rizıqlar belän tuqlanırğa kiräk.

Galaktogog – söt arttıruçı dimäk. Söt arttıruçılar yägni galaktogoglar dip äni söteneñ bülenep çığuın häm miqdarınıñ artuın täêmin itüçe üsemlek, azıq-tölek häm darularğa äytälär. Bu matdälärneñ ber öleşe söt yasawçı gormonnı arttırıp, täêsir kürsätsä dä, kübeseneñ täêsir itü mexanizmı belenmi. Êlek êlektän ük tradiŝion häm cirle şaqtıy azıq-tölek bu maqsat belän qullanılğan.

Bügenge köndä dä şaqtıy äni keşe söt arttıruçılarnı qullana. Läkin normal’ şartlarda bäbiyen imezüçe küpçelek äni keşeneñ söte bula häm galaktogoglarğa ixtıyacı yuq. Söt miqdarın arttıruçılar kemnär tarafınnan qullanıla soñ? Söte äz bulğan äñi keşelär, waqıtınnan alda tuğan bäbile yäisä küp bäbiye bulğan äni keşelär, söte betkän äni keşelär.

Söt arttıruçılarnı qullanğançı hiçşiksez tabib belän kiñäşergä kiräk. Çönki alar berüze genä söt miqdarın arttırmıy.

Äni söten arttıruçı tabiğıy rizıqlar tübändägelär:

Aq vinograd

Anı könenä ike tapqır aşarğa kiräk.

Ukrop

İrtän häm kiçen aç qarınğa ukrop aşaw söt miqdarın arttıra.

İncir

Yaña ölgergän yäisä kipterelgän incir bu mäs’älädä bik faydalı. Kipterelgän incirnı suda qaynatıp, suın da êçärgä bula. 8-10 incirnı yartı litr suda 10 minut qaynatırğa kiräk. İncir suın irtän häm kiç belän êçü zarur.

İncir belän kişer

Bu quşılmanıñ da reŝeptın birep uzıyq. Yartı litr qaynap torğan suğa 8-10 incirnı ikegä bülep salabız. Äkren utta häm qapqaç astında 5 minut qaynatabız. Annarı ber kişer turap salabız häm tağın 3 minut qaynatabız. Uttan alıp, suıtabız. İncir häm kişerne sözäbez. 21 kön buyı irtän häm töştän soñ berär stakan êçärgä kiräk.

Yaña ölgergän tut ciläge dä sötne arttıra.

Suda qaynatılğan kipterelgän tut ciläge

Tut qaynatması

Sanap uzılğan reŝeptlarnı çiratlap yasarğa kiñäş itelä. Mäsälän ber atna buyı vinograd aşağannan soñ ber atna ukrop yäisä incir belän tuqlanırğa bula. Şulay uq awırğa uzğan xatın-qızlar häm imezüçe äni keşelär gormonlı ciläk-cimeş häm gibridlı yäşelçälärdän yıraq torırğa tiyeş.

Bolardan tış änis, xörmä, sel’derey, sel’derey yafraqları, qabaq, ciläk, salat, sumak, fenxel’, kress-salat, kunjut, döge, urman çikläwege, mindal’, ästerxan çikläwege, söläyman balığı, taxini – vinograd kaynatması, fasol’, nogıt, yomırqa, su, yäşel yafraqlı yäşelçälär da kiñäş itelä.

Bu rizıqlarnıñ täêisre häm iminlege belän bäyle citärle êşçänlek bulmawına qaramastan äni keşelär alarğa östenlek birä. İmezüçe xatın-qızlarnıñ telägän tabiğıy produktlarnı qullanğançı tabibı belän kiñäşüe zarur.

Avtor – tabib Mäxmät Uçar