Barış Manço: ”Säyäxät itep küp uqığan küp beler"

Төрeк сәяxәтчeләрe күзлeгeннән 36 / Törek säyäxätçeläre küzlegennän 36

1681579
Barış Manço: ”Säyäxät itep küp uqığan küp beler"

Böyek talant iyäse Barış Manço häm anıñ säyäxätläre belän bäyle qısqaça küzätü  

Yazmabıznı “Tatar-inform” mäğ’lümat agentlığınıñ Törkiyädäge xäbärçese, jurnalist Ruşaniyä Altaynıñ xezmätlärenä, internet çeltäre xäbärlärenä, ”Wikipedia” mäğ’lümatlärenä nigezlänep äzerlädek.

  “Andıy keşelär bu fani dönyağa ber kilälär dä, aldağı buınnar öçen bötenläygä qalalar”. Bu süzlär – törek xalqınıñ dönyaça kürenekle kiñqırlı şäxese Barış Manço turında. Äye şul, ul üzeneñ kiñqırlı xezmätläre aşa  dönya xalqı arasında icatın buy citmäslek böyeklekkä kütärde. Qısqası, küpqırlı, tiñe bulmağan talant iyäse bulğan oluğ şäxes ul - Barış Manço.

   Törekçädän “Barış” tınıçlıq digänne añlata. Barış Mançonı belüçelär anıñ qaysı ilga genä barmasın, andağı xalıqlar belän tiz häm osta itep urtaq tel tabuın bilgeläp ütälär. Başqa millätlärgä xörmätçän mönäsäbäte, yumor xise, belemle häm zıyalılığı belän ul üzen dönyanıñ teläsä nindi tamaşaçısına qabul ittergän. Şuña kürä aña qayber däwlätlär tarafınnan “Tınıçlıq ilçese” iseme birelgän dä inde.

  Törek rok muzıkasına nigez saluçılarnıñ berse bulğan Barış Mançonıñ başqaru stile dä, säxnädä üz-üzen totışı da, kigän kiyemnäre dä üzgä, sixri, tılsımlı kürenä. Anıñ kiyenü räweşe, kiyemnärendäge quyı tös palitrası häm yaltırawıqlı metallar belän bizälü ısulı da ayırılıp tora ide. İren qırıyınnan asılınıp töşkän mıyıq häm dä ozın çäçläre belän qayçaq dala buylap yawğa çabuçı borınğı törki suğışçını xäterlätä ul, ä qaywaqıt asıl xanzadä yäki üz çorınıñ zıyalı äfändese tösmerläre çağıla añarda. Üzeneñ mäşhür yözekläre, küñel açulı cırları belän dä ul üzençälekle. Häm, ğomumän, Mançonıñ imidjın bügen berkem dä qabatlıy almıy, xätta aña oxşarğa tırışırğa cör’yät itüçe dä yuq kebek.

   500 meñ kilometrdan artıq yul ütep, dönyaküläm säyäxätçelär kärwanına quşılğan törek sänğate säyäxätçese Barış Mançodan: “Säyäxät itkän küp belerme? Küp uqığan küp belerme?” - dip sorağannar. Döresen genä äytkändä, härkem bu sorawğa üzençä cawap birä. Çiksez bäxäslär tudırğan, bälki dä, säğat’lär buyı da êçennän çığa almaslıq bu sorawğa, küpne kürgän, küpne belgän, küp säyäxät itkän Barış Manço: ”Säyäxät itep küp uqığan küp beler,”- dip qızıqlı itep cawap birgän. Çönki ul bik küp säyäxät itkän häm tabiğat’täge, dönyadağı küp törle ğacäyep küreneşlärne üz küzläre belän kürgän häm dä küp uqığan, tuqtawsız êzlängän.

  “Tuğan teleñ üzeñ öçen, ä çit tellär köneñ öçen” digän äytem bar tatar xalqında. Älbättä, här keşe öçen, üz xalqınıñ telen belü mäcbüri. Tuğan tel - ul sineñ äti-äniyeñ, äbi-babaylarıñnıñ tele. Ul siña xalqıñnıñ mädäniyäten, yola häm ğoref-ğadätlären añlarğa yärdäm itä. Hiçşiksez, dönyaküläm aralaşuda qullanıla torğan, başqa-çit tellärne belü dä ğayät’ möhim. Sänğat’ ölkäsenä, mädäniyät qıymmätlärenä zur iğ’tibar birgän Barış Manço tel ölkäsenä dä zur ähämiyät birä. Çönki ul böten cihannı gizep, dönya xalıqları belän aralaşır öçen tel belüne iñ yaxşı aralaşu qoralı itep kürä. İngliz häm franŝuz tellärendä irken aralaşqan Barış Manço säyäxät itkän illäreneñ tellären dä öyränergä tırışqan. Hiç’yuğı,  ipi-tozlıq bulsa da süzlär öyrängän, alar belän urtaq tel tabıp, dönyanı üz isemeneñ mäğ’näse bulğan “barışqa-tınıçlıqqa” öndägän. Konŝertlarında säyäxättä bulğan ilneñ cırların başqarğan, tamaşaçılarına da törek cırların öyrätkän. Bolarnı ul bik ğadi yul belän, uynap-kölep, şayarıp êşlägän. Anı härqayda yaratıp, üz itep ozatıp qalğannar. Bigräk tä, yaponnar üz itkännär anı. Barış Mançonıñ konŝertlarında xätta Yaponiyä prinŝı da anıñ tamaşaçıları arasında urın alğan. Ul bu ilgä berniçä märtäbä çaqıru da ala. Soñğısında Barış Manço Yaponiyäneñ Soka universitetında konŝert birä. Bu konŝertı waqıtında älege uqu yortınıñ rektorı häm dä Soka fondı prezidentı belän bergä, qulğa-qul totınışıp, Mançonıñ “Qara sağış” digän cırın başqaruları böten dönya xäbär kanallarında urın ala.

  Törle mädäniyätlär telen öyränügä ähämiyät birgän  Barış Manço tuğan tele törek telenä dä zur ähämiyät birä. Üzeneñ çiksez säyäxätläre belän Afrikanıñ iñ yarlı töbäklärennän alıp Awrupanıñ iñ bay noqtalarına qadär küp töbäklär häm mädäniyätlär belän tanışqan häm dä tanıştırğan Barış Manço härwaqıt Törkiyä sänğate tarixınıñ nigez taşı bulıp istä qala.

Törle çığanaqlardan tuplap äzerläwçe Kädriyä Mäyvacı

Çığanaqlar:

1) https://tatar-inform.tatar>archive

Ruşaniyä Altay:”Tatarstannı Törkiyägä televideniye arqılı berençe bulıp tanıtqan törek cırçısı Barış Mançonıñ ülemenä 12 yıl”.”Tatar-İnform.tatar”. 03.02.2011

2) https://www.ensonhaber.com>...

“Barış Manço’nun ilginç kıyafetleri.En Son Haber”.01.02.2018

3) https://blıg.flypgs.com>dunyayai-g...

“Dünyayı Gezen Türkler:Müzik Gezgini Barış Manço”-Pegasus Blog.04.09.2018

4) https://www.hurriyet.com.tr>tu...

“Barış Manço’nun gezdiği ülkeler”-Hürriyet. 02.02.2018

 
 


Bäyläneşle xäbärlär