Dronnar suğışı

Könüzäk mäs'älälär - 75/2021

1651333
Dronnar suğışı

Törkiyä belän Pol’şa arasında 24 danä Bayraktar TB2 qorallı keşesez hawa apparatı satu turındağı kileşü iğ’tibarnı qabat Törkiyägä cälep itte. Monnan alda Katar, Liviya, Ukraina häm Azärbaycanğa cibärelgän bu dronnar täwge tapqır NATO häm Awrupa Berlege äğ’zası bulğan däwlätkä êksportlanaçaq. Törkiyäneñ keşesez hawa apparatları belän xalıqara qızıqsınunıñ artuı häm Pol’şanıñ da bu platformanı saylawı artında qayber säbäplär bar.

Berençedän, Törkiyä saqlanu sänäğate produktların çın suğış moxitendä êffektiv qullanu häm alarnıñ uñışlı näticäläre älege êşlänmälärneñ xalıqara bazarda köndäşlekkä sälätle qoral sistemalarına äwerelüenä mömkinlek birde. Bu nisbättän Törkiyäneñ keşesez hawa apparatları äydäp bara. Süriyä, Liviyä häm Tawlı Qarabax şikelle törle bäreleş moxitlärendä Bayraktar TB2 sistemaları kürsätkän yuğarı uñış xalıqara qızıqsınunıñ üsüen täêmin itte. Rusiyäneñ yuğarı mömkinleklärgä iyä dip isäplänelgän hawa saqlanu sistemalarınıñ Bayraktar TB2 qarşında köçsez buluı qorallı köçlär doktrinaları turında yaña bäxäslär kiterep çığardı.

Törkiyäneñ keşesez hawa apparatları platformalarınıñ täcribäse alarnıñ barı küzätü, küzläw häm mäğ’lümat tuplaw wazıyfasında ğına tügel, ber ük waqıtta hawa häm raketa saqlanu sistemaların bastıru häm doşmannıñ köbäle texnikasın täêsirsez xälgä kiterüdä dä uñışlı bula aluın kürsätte.

Törkiyä saqlanu sänäğate êşlänmälären xalıqara bazarda köndäşçel xälgä kitergän tağın ber ähämiyätle aspekt isä – êkonomiyäle çişeleşlär täq’dim itüe. NATO äğ’zası däwlätlärdä Amerikanıñ dron sistemaları xakimlek itä. Ämma alarnıñ AQŞnıñ üzeneñ qullanuı öçen dä qıybatqa töşüe bilgele.

İkençe yaqtan, Amerika qanunnarı nigezendä mondıy platformalarnı êksportlawdağı citdi kontrol’ häm kirtälär bulu sa satıp aluçı illärne çitkä tibärä. Moña cawap itep törek apparatları tağın da oçsızğaraq töşä häm sığılmalı satıp alu forsatları täq’dim itelä.

Törkiyä belän Pol’şa arasında tözelgän kileşü barı qoral satuğa ğına qaytıp qalmıyça qayber geosäyäsi näticälärgä dä kiterergä mömkin. Berençedän, Pol’şa NATO äğ’zası däwlät, dimäk kileşü Törkiyä – NATO mönäsäbätlären üsterä häm ittifaqnıñ êçendä xezmättäşlek ruxın arttıra.   

İkençedän, Pol’şanıñ da, Ukraina şikelle, iñ zur yanaw bularaq Rusiyäne kürüe bu satışnı mäğ’näle qılğan tağın ber säbäb bulıp tora.  TB2ne Ukrainadan soñ Pol’şağa satu isä Rusiyäneñ säyäsätlärenä qarşı konkret adım. Bu cähättän Törkiyäneñ Rusiyägä kürşe berlektäş däwlätläreneñ kübäyüe häm mömkinlekläreneñ arttırıluı Rusiyäneñ xäräkät mäydanınıñ ulqadär ük kiñ bulmawın kürsätäçäk. Mäskäw bu mäs’älädä Törkiyägä qarata tänqıyt’ beldersä dä, Änkaranıñ bu tänqıyt’ne kürmämeşkä salışuı da iğ’tibarğa layıq aspekt.

 

Murat Yäşeltaş

SETA agentlığınıñ iminlek tikşerenüläre bülege mödire, yazuçı, professor 

 



Bäyläneşle xäbärlär