Törkiyäneñ Rusiyä säyäsäte

Rusiyä geografik wazğıyäte öçen, xärbi häm iqtisadi köç yağınnan da Törkiyä cähatennän härwaqıt möhim il buldı. Yaqın tarixqa küz salsaq, Törkiyäneñ könbatış blogında urın aluı häm Rusiyäneñ töbäkkä qarata salqın suğış tigezlämäsendä bulğan säyäsäte bäyläneşendä köndäşlek häm köräş totışı turında süz bara. Läkin ayıruça Aq Partiya xaqimiyäte häm 15 iyul’ könge tüntäreleş kereşüennän soñ bäyläneşle säyäsätneñ üzgärüe kürenä. Törkiyä Rusiyä belän bulğan mönäsäbäten könbatış blogına häm üsep kilüçe Qıtayğa qarşı tigezlek êlementı bularaq qora.

15 iyul’dä barlıqqa kilgän tüntäreleş kereşüe Änkaranıñ tışqı säyäsät totışların qabat küzdän kiçerügä dä kiterde. Çınında soñğı berniçä yılğa küz salğanda İzrailğa qarata totış, Gäzi waqıyğaları, FETÖ terror oyışmasına kürsätelgän çittän yärdäm häm Süriyägä qarata säyäsät Törkiyäneñ könbatış dön’yası belän mönäsäbätenä tiskäre täêsir itte. Monda êkopolitik häm xärbi mägnädä üskän, tağın da bäysez, üz mänfäğat’lären berençe urınğa quyuçı, däğwalı Törkiyäneñ könbatış dön’yası tarafınnan qabul itelmäwe kürenä.

Bu bäyläneştä mönäsäbätlär kiyerenke xälgä kilgän waqıtta FETÖ terror oyışmasınıñ tüntäreleş kereşüenä turıdan yäisä çittän kürsätelgän yärdämnär Törkiyäneñ tışqı säyäsättä tigezlek êzläwenä kiterde häm soñınnan Qıtay belän bergä Rusiyä dä möhim il bularaq Törkiyäneñ mönäsäbätlär çeltärendä urın ala başladı. Süriyädä Astana barışı bäyläneşendä däwam itüçe partnyerlık, Liviya häm qalğan bäreleş töbäklärendä alıp barıluçı söyläşülärdän tış saqlanu sänägäte häm atom-töş ênergetikada däwam itüçe mönäsäbätlär möhim başçalar buldı. İke il yaña qorğan mönäsäbät nigezendä AQŞnıñ nobran, ber yaqlı çikläw säyäsäten qullanıp, barlıqqa kilgän xäräkät törenä qarata urtaq cawap ta bulıp tora.

Hiçşiksez, ike il arasında älegä berlektäşlek mönäsäbäte yäisä strategik partnyerlık turında süz barmıy. Süriyä häm Liviyada turı kilmäwçe mänfäğat’lär bar. Rusiyäneñ “Körd mäs’äläse”nä qaraşı Änkara citäkçelegendä citdi borçular uyata. Läkin barlıq bolarğa qaramastan könbatış dön’yasınnan kilüçe yanaw ike ilne bergä xäräkät itärgä mäcbür qaldıra. Törkiyä cähatennän Rusiyä häm Qıtay belän qorılğan yaña mönäsäbät çeltäre Törkiyäneñ könbatış-könçığış tigezlegen urnaştırıp, üz mänfäğat’lärenä yünälüçe tigezlek êzlänüe bularaq kürelergä tiyeş.

Can Acun

SETA säyäsät, iq’tisad häm cämğiyät tikşerenüläre waqıfınıň tışqı säyäsät tikşerenüçese