4nçe Bötendönya küçmä uyınnarı

Bıyıl Törkiyäneň Bursa vilayätendä ütkäreläçäk 4nçe Bötendönya küçmä uyınnarınıň Törkiyägä tabışları 

3nçe Bötendönya küçmä uyınnarı 2018nçe yılnıň 2nçe-8nçe sentyabr’ könnärendä Qırğızstanda oyıştırılğan ide. 2020nçe yılnıň 17nçe ğinwar’ könne Qırğızstan mädäniyät, informaśiya häm turizm ministrı Azamat Camankulov monnan soňğı uyınnarnıň İzniktä uzdırılaçağın belderde. Bu cähättän Bötendönya küçmä uyınnarınıň Törkiyägä närsä kiteräçägen qarap uzıyq.

Törkiyä cähätennän 4nçe Bötendönya küçmä uyınnarı nıň berdän kübräk anıq alğarışı bar. İň êlek Törkiyä cämäğätçelege häm xalqı bu yaňa uyın törlären tanığan häm üzläştergän bulaçaq. Anadolu xalqınıň bu uyınnarnı üz itüe başqa törki cömhüriyät xalıqları belän yaqınayuına öleş kertäçäk.

Bötendönya küçmä uyınnarı törki xalıqlarğa üzlären dönyağa tanıtuı öçen yaxşı forsat täq’dim itä. Soňğı uyınnarda 3 meňnän kübräk sportçı qatnaşqan, sportnıň 37 tarmağında bäygelär- yarışmalar oyıştırılğan ide. Çirattağı uyınnarda kim digändä biş meň uyınçınıň qatnaşuı planlaştırıla.

Ğaräp häm Afrika geografiyasındağı küçmä uyınnarnıň Törkiyädä ütkäreläçäk uyınnarğa kertelüe Törkiyäneň faydasına. Törkiyä öy xucası bularaq xäzergä çaqlı uyınnarda qatnaşmağan qayçandır küçmä tormış yäşägän xalıqlarnı häm däwlätlärne Bötendönya küçmä uyınnarına çaqırıp, xalıqara mäydandağı torışın tağın da nığıta ala, şuşı däwlätlär belän yaňa urtaq êlemtälären urnaştıra ala.

Bötendönya küçmä uyınnarı qışqı häm cäyge olimpiada uyınnarına al’ternativa buldıra alaçaq potenśialğa iyä. Olimpiada utına al’ternativa bularaq boz suınnan “köökör”neň täq’dim itelüe dä klimat üzgäreşläre problemasına duçar bulğan dönyağa yaňa original fiker birä. Dön’yanıň törle urınnarında sünmägän utnı, bälki, Törkiyäneň äydäp baruçanlığındağı şuşı yaňa formattağı salqın boz suı belän sünderäçäk, tınıçlıqnı, qardäşlekne häm mirasnı yäşätergä tırışaçaq.

Törkiyä 4nçe Bötendönya küçmä uyınnarında qatnaşaçaq illärneň liderların uyınnarnıň açılışına çaqırtıp, räsmi bulmağan BMO cıyılışın oyıştıra ala häm şuşı räweşle xäzerge dönya tärtibennän qanäğät bulmağan illärneň problemaların yaňadan üzgä ber platforma aşa quzğata alır.

Soňğı uyınnarğa 60-70 meň turistnıň kilüen isäpläsäk, geografik torışı yağınnan Törkiyä şuşı uyınnarğa kim digändä yöz meň çit il turistın cälep itä ala. Küçmä uyınnar turizmğa yaňa ülçäw qazandıra ala.

Bu çaralar Törki Kiňäşmäneň wazğiyäteneň köçäyüenä dä xezmät itärgä tiyeş: Törki Kiňäşmä yärdämendä törki cömhüriyätlär tawışların dönyağa tağın da gör itep citkerä alsın. İstanbuldağı Törki Kiňäşmä ofisı 2020nçe yılda uzaçaq Bötendönya küçmä uyınnarı öçen üzixtıyarıy yäki waqıtlıça êşläwçe xezmätkär sanın arttırıp, êşçänleklären küp yaqlı itep alıp bara başlarğa tiyeş.

Bötendönya küçmä uyınnarı barı tik sport çaraları belän genä üzen çiklämiçä, mädäniyät, sänğät ölkäsendä törle çaralarnı da uzdıra. Törkiyä 4nçe Bötendönya küçmä uyınnarı qısalarında mädäniyät, sänğät ölkäsendä uzdırılaçaq urtaq çaralarnıň instituśionalizaśiyäsenä öleş kertä ala.

Törek tarix oyışması yäki başqa bäyläneşle oyışma Törki akademiya belän urtaqlaşıp, 4nçe Bötendönya küçmä uyınnarı qısalarında zur konferenśiya häm qorıltay oyıştırıla alına. Küçmä śivilizaśiyäsendäge törkilärneň torışı häm küçmä tormış fälsäfäseneň keşelekkä qazandırğannarı häm kiläçäkkä qarata faydaları belän bäyle bularaq dönyanıň aldınğı ğalimnäre, fiker iyäläre cıyılışıp, Törkiyä öçen vizion täq’dim itä ala.

Soňğı uyınnar dönyanıň 60 ilendä turıdan-turı kürsätelde häm 56 ildän 604 jurnalist uyınnarnı küzätte. Monnan soňğı uyınnarnıň ber yözdän kübräk ildä kürsätelüe häm ber yözdän kübräk il jurnalistlarınıň uyınnarnı küzätüe täêmin itelä alına. Bu räweşle Bötendönya küçmä uyınnarı böten mäğ’näse belän dönyaküläm uyınğa äylänäçäk häm Bötendönya küçmä uyınnarın şuşı däräcägä kütärüçe Törkiyä bulaçaq.

Törkiyäneň urtaq törki mirasnı iň yaxşı räweştä saqlap qaluı häm dönyağa tanıtuı törki cömhüriyätlär häm cämğiyätlär belän mönäsäbätlären dä tizländeräçäk, Anadolu – törki xalıqlar öçen üzenä cälep itüçe üzäk bulırğa däwam itäçäk.

Avtorlar: Abdrasul İsakov häm Güldana Murzakulova