Qara cimeşle-itle ragu

Törkiyä cömhüriyätennän alda kilgän Ğosmanlı patşalığı 14nçe ğasırdan 20nçe yöz’yılğa qadär xökem sörgän dön’yadağı az sanlı imperatorlıqlarnıñ berse. Ul 17nçe ğasırda iñ kiñ çiklärenä ireşep öç qıytğağa cäyelä. İmperatorlıqnıñ aş-suları da, üze şikelle, şäp häm iksez-çiksez. Mäsälan, Fatix Soltan Mäxmät tarafınnan tözetterelgän Topkapı sarayınıñ aş bülmäse 5 meñ kvadrat metrdan zur häm 8 ayırım bülemnän tora. Bu şaqqatqıç zurlıqtağı aş bülmäsendä imperatorlıqnıñ här poçmağınnan kilgän azıq-tölekne qullanıp mennärçä tördäge rizıq xäzerlänä. Bügen bez dä sezneñ belän alarnıñ bersen öyränäçäkbez. Xäzer bik yasalmasa da,  Ğosmanlı çorında itlärneñ ciläk-cimeş belän peşerelüe yış qullanılğan ısul bula. Bügenge rizığıbız da ul könnärdän kilä. “Qara cimeşle-itle ragu”. Xäzerlänüe bik caylı buluına qaramastan peşkäç aşap tuymaslıq rizıq.    

Ğosmanlı aş-sularınnan sanaluçı “Qara cimeşle-itle ragu”nıñ xäzerläneşen añlatqançı, harwaqıttağıça, nilär qullanılaçağın sanap çığıyq:

4 danä bärän baltırı ite

7 danä waq suğan

10 danä qara cimeş (töşe çığarılğan)

1 tarmaq bäbriyä (rozmarin)

1 tayaqçıq darçin

4 teş sarımsaq

1 telem alma

Xäzer qara cimeşle-itle ragunı äzerläw çiratı citte.

Başta kästrül’gä sıyıq may yäisä atlanmay salıp, ani utqa quyabız. İtlärneñ östenä toz häm qara borıç sibäbez. May qızğaç, it kisäklären kastrül’gä salıp ike yağın da 5är minut qızdırabız. Soñınnan it yanına waq suğan, sarımsaq, alma, bäbriyä yafraqları, qara cimeş häm darçinnı östibez. Östenä ber aş qaşığı su salabız. Utnı qısıp quyabız häm kästrül’neñ östen qaplap urtaça säğat’ yarım peşeräbez. Açqalap suın qararğa onıtmağız. Betkän bulsa tağın berniçä aş qaşığı su östibez.

Peşkännän son itlärne tälinkägä quyabız. Östen bäbriyä häm peşkän qara cimeş belän bizäp tabınğa çığarabız. Aşlarığız tämle bulsın!