Diyarbakır

Diyarbakır - Törkiyäneñ kön’yaq-könçığış Anadolu töbägendä urnaşqan şähär.Tarix däwamında bik küp śivilizaśiyälär yäşägän biredä. Monıñ säbäbe – möhim geografik urını. Bu śivilizaśiyälärneñ êzlären bügenge uramnar, mäçetlär, çirkäwlär, küperlärdä dä kürergä mömkin. Ul şähärneñ hawasına,suına señgän.

33 törle mädäniyat üz êzen qaldırğan Diyarbakırda. Tarix däwamında gel möhim säwdä üzäge, mädäniyat küpere bulğan. Yefäk yulı östendä urnaşqanğa kürä bik küp yulawçılar yortları , bersennän berse matur küperlär salınğan biredä. Diyarbakır nığıtması häm Hävsäl baqçaları – şähärneñ bik möhm tarixi häm mädäni baylıqları.

Diyarbakır nığıtması xäzerge waqıtqa qadär yäşägän barlıq śivilizaśiyälärneñ êzlären çağıldıra. Töbäktäge mädäniyatlarnıñ häm däwerneñ ixtıyacları nigezendä şäkellängän nığıtmanıñ 7000 yıllıq tarixı bar.

5 çaqrım yarım ozınlığındağı divarlarnıñ qapqalarında,iske yazularında , bizäklärendä distälärçä śivilizaśiyäneñ êzen bik açıq kürergä bula. İke rät bulıp 4 qapqa belän êşlängän divarlar Qıtay divarınnan soñ dönyadağı iñ ozın divarlar bularaq belenä.

Hävsäl baqçaları Diyarbakır divarları belän Diclä yılğası arasında urnaşqan. Meñnärçä yıl igen mäydanı itep qullanıla. Bu uñdırışlı tufraqlarda aşlıq ,mäşhür Diyarbakır qarbızı belän bergä törle - törle ciläk-cimeş häm yäşelçä dä ölgerä.

Hävsäl baqçaları kön’yaq-könçığış Anadolu töbägeneñ iñ zur qoş cännäte. Biredä 180 nän kübräk tördäge qoş belän belän bergä tölke, kama,taş susarı,tiyen häm kerpe kebek şaqtıy xaywan da yäşi. Töbäk küz qamaştıruçı manzarası belän iğ’tibarnı cälep itä.

Bu iskitkeç divarlar häm baqçalar tabiği bötenlek täşkil itkängä kürä Törkiyäneñ bötendönya isemlegendäge 14 nçe mirasın barlıqqa kiterde. Alar 2015 nçe yılda YUNESKOnıñ Bötendönya mirası isemlegenä kertelde.

Diyarbakırğa kiläsez ikän mäşhür nığıtma häm Hävsäl baqçaları belän bergä tarixi Sipahiler bazarın, Hasan Paşa yulawçılar yortın, Ulu mäçeten, Mär’yäm Ana çirkäwen , kärwansaraynı , êlekke Diyarbakır yortların barıp qararğa kiñäş itäbez.

Cirle rizıqlardan talqan, tartqan it häm tämlätkeçlär quşıp äzerlängän nardan aşın, bäti ite, qabaq häm baklajannan peşerelgän meftunäne,käcä qabırğasınnan äzerlängän qabırğa tulmasın tatıp qararğa onıtmağız.