Bu könne närsälär bulğan? 29.01.2019

 29 nçı ğıynwar tarixqa nindi waqıyğalar belän kerep qalğan soñ?

1886 nçı yılnıñ 29 nçı ğıynwarında alman injener-mexanigı häm motor konstruktorı Karl Benz benzin belän êşläwçe berençe avtomobil’neñ patentın ala. Benz 1885 nçe yılda satu maqsatı belän  benzin belän êşläwçe dönyanıñ täwge avtomobile “Motorwagen”ne êşläp çığarğan bula. Öç köpçäkle avtomobil’neñ motorı artqı yaqta näq’ yulçı urınnarınıñ astında urnaşqan.

1916 nçı yılda bu könne Berençe bötendönya suğışı waqıtında Germaniya üz dirijabl’lären berençe tapqır ber suğışta Parijnı bombalaw öçen qullana. Bügenge köndä kübräk reklama maqsatında qullanıluçı dirijabl’lärneñ berençe uñışlı oçışı 1852 nçe yılda franśuz injener Anri Jiffar tarafınnan tormışqa aşırıla. Dirijabl’lär suğış waqıtında Parij belän bergä Londonnı da bombalıy. Ozaq waqıt yulçı taşu maqsatı belän qullanılğan dirijabl’lärne oçqıçlar kamilläşü näticäsendä 1950 nçe yıllarğa qadär citeşterü tuqtala.

1934 nçe yılnıñ 29 nçı ğıynwarında xalıqara festival’dä qatnaşqan berençe törek fil’me bulğan “Noğıt borçağı satuçı Horhor ağa” fil’men töşerü tämamlana. Anıñ rejissyerı Muhsin Ärtuğrul bula.Sśenariyen dönyaküläm tanılğan törek şağıyre Nazım Hikmät yaza. Fil’m şul uq yılnı 2 nçe Veneśiya fil’m festivalendä Maqtaw diplomına layıq bula.

1978 nçe yılda bu könne Şveśiya ozon qatlamına zarar birü säbäbe belän aêrozol’ siptertkeçlär qullanunı tıya. Şveśiya dönyada mondıy tıyu kertkän täwge il bula.