Nogayşa 74/2024: ALLAH ÄR ZATTI BİLGEN!

Haq’dıñ ilmi baresinde  -  Hakk’ın ilmi konusunda

Yazılgan neşe maneden,  -  Yazılan nice manalardan,

Bîr kesek em aytamız:  -  Bir kısım daha ifade edeceğiz:

Tolu maqluqqa tiygen,  -  Bütün varlıklara dokunan,

Bärisine tiyisli  -  Herbirine uygun

Rahmetten bîr iygilik,  - Rahmetten bir iyilik,

Sosı rahmet işinde, -  O rahmet içinde,

Keñ ilimdi körsetken...  -  Geniş ilmi gösterir...

Mine bîr misal endi:  - İşte şimdi bir misal:

Quday’ımız Rabb’ımızdıñ  -  İlah’ımız, Rabb’imizin

Yañı tuvgan sabilerdi,   -  Yeni doğan çocukları,

Tap yaravuşlı bîr sütpen,  -  Tam yarayışlı bir sütle,

Bärisini toyurganı; -  Tamamını doyurması;

Sabi ballar qasında,  -  Küçük çocuklar yanında,

Em yanvarlardıñ ballarına,  -  Hem hayvanların yavrularına,

Vahşi yanvar analardan,  -  Vahşi hayvan annelerden,

Süt şıgarıp işirgeni;   -  Süt çıkarıp içirmesi;

Maramatsız yanvarlardı,  -  Acımasız canavarları,

Aciz ballar qızmetine,  - Aciz yavruların hizmetine,

Tap itaatpan bergeni, -  Tam itaatla vermesi,

Sav rahmettiñ qasında,  -  Bütünüyle rahmet yanında,

Soñsız  ilimmen bolgan...  -  Sonsuz ilimle olur...

Onşa baladı mıtbay,  -  Onca yavruyu unutmadan,

Är bîrevini bîr bîrtanıp,   -  Her birini bir birtanıyıp,

Sosınlarga bîr bîr acıp,  -  Onlara bir bir acıyıp,

Äş bîrevini taslamay,  -  Hiç birisini bırakmadan,

Rabb’imiz’diñ, maramatpan  -  Rabb’imizin, merhametiyle

Ärüv etip toyurganı,  -  Güzelce doyurması,

Anşa ilimmen bolgan...  -  Ancak ilimle olur...

Nav dünyada, ösimlikke,  - Bu dünyada bitkilere,

Tavdıñ bası, yerdin astı,   -  Dağın başı, yerin altı,

Qayerlerde bolsa bolsun,  -  Nerelerde olursa olsunlar,

Suvlarını yetkergeni;  -  Sularını yetiştirmesi;

Sosınlardı bîr bîrtanıp,  -  Onları bir bir tanıyıp,

Nege muqtaj bolsa bilip,  -  Neye muhtaç ise bilip,

Bärisini bîr bîr körüp,  -  Hepsini bir bir görüp,

Rahmet tolu yamgırdı,  -  Rahmet dolu yağmuru,

Em kerek bolgan kepte,  - Hem de gerekli şekliyle,

Tap vaqtında yibergeni,  -  Tam vaktinde göndermesi,

Soñsuz ilimmen bolgan...  -  Sonsuz ilimle olur...

Bäri mınday hikmetli,  -  Bütün buna benzer hikmetli,

Savlay rahmet tolu kömek,   -  Tamamen rahmet dolu yardım,

Sanavsız ülgilermen,  - Sayısız örnekleriyle,

Är yaqlardı tolturgan   -  Her tarafları dolduran

Quday ilmimen bolgan... - Allah’ın ilmiyle olur...

Rabb’ımızdıñ ilmine,  -  Rabb’imizin ilmi için,

Basqa misal em berilgen:  -  Daha başka misaller de verilmiştir:

Yaratılgan ne bolsa,  - Yaratılan ne varsa,

Özenilgen, bezenilgen - Özenilen, bezenilen

Barideki ince saniyat,  - Bütünündeki ince sanat,

Em yarasıq hoş suvret, -  Hem güzel, hoş suret,

Neşe öner, em bezek,  -  Nice hüner, hem süsleme,

Haq’dıñ ilmimen bolgan... -  Hakk’ın ilmiyle oluyor...

Sosınlarda köterede,  -  Onların tamamında,

Mıñ türlü yol işinden,  -  Bin türlü yol içinden,

Yaravışsızı alınmay  - Faydasızı alınmayarak

Eñ yahşısın şeşilgeni;  -  En güzelinin seçilmesi;

Em saniyatlı, em süslü,  -  Hem sanatlı, hem süslü,

Hikmet tolu alminen  -  Hikmet dolu bir halle

Ölşemminen yasalganı,  -  Hem ölçüyle yapılması,

Teren ilimmen bolgan...  -  Derin ilimle olur...

Basqa bîr şaat taga,  -  Başka bir delil daha,

Yaratılgan maqluqlardı, - Yaratılan mahlukları,

Soñsuz küşte Quday’dıñ  - Sonsuz güçte Allah’ın

Yengillikpen yaratqanı,  -  Kolaylıkla yaratması,

Bäri tezok tüzetkeni,  -  Hepsini seri olarak tanzim etmesi,

Gene ilimmen bolgan...  -  Yine ilimle oluyor...

Nege dese bîr isti,   -  Çünkü bir işi,

Kim yengil, tezoq etse,  -  Kim kolay ve çabuk yaparsa,

İsti ärüv bilse etken...  -  İşi iyi bildiği için yapar...

Köp bilgende bek yengil,  -  Çok bilince çok kolay,

Az bilgende qıyın bolgan...  -  Az bilince zor olur...

Ene sosı sırmınan,   - İşte bu sırla,

Är bîrevi mucize,  - Her biri mucize,

Barı yahşı maqluqtıñ,  -  Bütün güzel mahlukların,

Hayret bîr darecede,  - Hayret edilecek bir derecede,

Yengilşe yaratılganı; - Kolayca yaratılması;

Gürültüsiz, tavissiz,  -  Gürültüsüz, sessiz, 

Tagı az bîr vaqıtta,  - Ve de az bir vakitte,

Mucizeli bîr keppen,  -  Mucizeli bir şekilde,

Em yarasıq yasalganı,  -  Hem güzelce yapılması,

Soñsız ilim iyyesi - Sonsuz ilim sahibi

Allah yaratqanga bolgan...  -  Allah yarattığı için oluyor...

Ene sonday, mahluqtaqı  - İşte bunun gibi, varlıklardaki

Mîñler tuvra işaretten - Binler doğru işaretten

Añlaganımız bizim; - Bizim anladığımız;

Nav käinatta körilgen   -  Şu kainatta görülen

Neşe isler barisi,  -  Nice işlerin hepsi,

Azamatlı Hak Rab’tıñ  - Azametli Hak Rabb’in

Är yaqlardı quşatqan,  - Her tarafları kuşatan,

Şetsiz ilmimen bolgan... - Sınırsız ilmiyle oluyor...

Är zattı är zatıman, -  Her şeyi, her şeyiyle,

Är isini bilgen Haq,  -  Her işini bilen Hak,

Soñsuz küşini em qosup  -  Sonsuz gücünü de katıp

Köteresin yaratqan...  -  Tamamını yaratıyor...

Madem nav käinattıñ  - Madem bu kainatın

İyyesi Haq Rab’tıñ  - Sahibi Hak Rabb’ın

So derece ilmi bar;  -  O derece ilmi var;

Albet ademlerdiñ em  -  Elbet insanların da

Etkenlerini bäri,  - Yaptıklarının hepsini,

Tagı nege tiyisli,  - Ve de neye layık olduklarını,

Em nelerdi haq etken, - Ayrıca neleri hak etttiğini,

Bilir bäri hikmetpen,  - Tamamen hikmetiyle,

Tagı soñsız rahmetpen!  -  Ve de sonsuz rahmetiyle bilir!

Mine bılay ilmimen  -  İşte böylesi ilmiyle

Meni tagı bilgen ol!  -  O, beni de bilmektedir!

Qayırlardıñ barisi,  -  Hayırların tamamı,

Bildim özi qolında...  -  Bildim kendi elinde...

Em ne tilesem bergen ol!  -  Hem ne dilesem veriyor o!

İlim onıñ, küş onıñ,  -  İlim onun, güç onun,

Bäri iygilik iyyesi,  -  Bütün iyiliklerin sahibi,

Rahman, Alim, Haq’tır ol!  -  Rahman, Alim, Hak’tır o!

Savlıqpan qalıñız!  -  Sağlıcakla kalınız!

Dr. Yusuf ALTINIŞIK

Nogayşa 73/2023: ALLAH ÄR ZATTI QAYTİP BİLGEN (2) | TRT Tatarça

 

Nogayşa 71/2023: ÜŞ AYLAR | TRT Tatarça

 

Nogayşa 70/2023: TİRİLİKTİÑ SIRLARI | TRT Tatarça

 

Nogayşa 69/2023: EÑ YAHŞI EM EÑ TUVRA YOL! (4) | TRT Tatarça

Podkastlar (тавыш язмаларыбыз)