Nogayşa 49/2023: BȊR TAZALAGAN BAR! (1)

Munavı dünya, nav käyinat, -  Bu dünya, şu kainat, 

Bolgan üyken fabriqa... -  Büyük bir fabrika gibidir...

Bîr yaqtan em usagan, - Bir taraftan da bir hana,

Bîr hanga em qonaqqa.  - Ve konağa benziyor.

Üyken, islek fabriqalar,  -  Büyük işlek fabrikalar,

Bäri hanlar qonaqlar,  -  Bütün hanlar, konaklar,

Kirip şıqqanlar sebep  -  Girip şıkanlar sebebiyle

Bîr vakit tazalanmasa,  -  Bir vakit temizlenmese,

Sıprıntıman, bulaşıqpan  -  Süprüntüyle, bulaşıkla,

Batıqlarman tolup qalgan.  -  Pis maddelerle tolup kalır.

Artıqlarman sasıp turgan!  -  Artıklarla kokar durur!

Bîr tazalagan bolmasa,  -  Bir temizleyen olmasa,

İşinde turulmagan.  -  İçinde durulmaz.

Soñı insan muñayır,  -  Sonunda insan bunalır,

Soluq tagı alalmagan!  -  Nefes bile alamaz!

Endi özüm qarayman,   -  Şimdi ben bakıyorum,

Käinat dep bilgenimiz  -  Kainat diye bildiğimiz

Nav üyken fabriqaga,   -  Bu büyük fabrikaya,

Em dünya qonagına;  -  Ve dünya konağına;

Teptemiz bolup turgan.  - Tertemiz olarak duruyor.

Äş bîr zattıñ üstinde,  -  Hiç bir şeyin üzerinde,

Bulasıq kîr tabılmagan...  - Bulaşık kir bulunmuyor...

Şiykengenim bîr zat yoq...  -  Tiksineceğim bir  şey yok...

Qoqup qalgan madde yoq...  -  Kokuyarak kalan madde yok...

Är bîr yaqlar tazalangan!  -  Her bir taraf temizlenmiş!

Em kerekbes zat qalmagan...  -  Hem gereksiz bir şey de kalmamış...

Eger qalganı bolsa,  -  Eğer kalanlar varsa,

Paydası üşün qalgan.  -  Faydası için kalıyor.

Bürtököy bir kîr bolsa,   -  Azıcık bir kir olsa,

Äş keşikpey tazalangan.  -  Hiç gecikmeden temizleniyor.

Tazalangan bîr orun,  -  Temizlenmiş bir yer,

Qayer bolsa, ne bolsa,  -  Neresi olsa, ne olsa,

Üy bolsun, yade avla;  - Ev olsun, ya da avlu;

Esimizge kelgen mane,  -  Aklımıza gelen mana,

Bäri sosı yerlerdiñ  -  Bütün o yerlerin

Bîr tazalaganı bar bolgan.  -  Bir temizleyicisinin var olduğudur.

So yerlerdiñ özözünden  -  O yerlerin kendiliğinden

Temiz, taza bolıyagına,  -  Temiz, safi olacağına,

Esi bolgan inanmagan.  -  Aklı olan inanmaz.

Dünya em aynı sonday...  -  Dünya da aynen öyle...

Bîr yer mıtılıp qalmay  -  Bir yer unutulup kalmadan

Temiz bolgan, paq bolgan...  -  Temizlenmiş, pak olmuş...

Gözelligi, temizliği, - Güzelliği, temizliği,

Bek ziyada bolgan sebep -  Pek ziyade olduğu için

Nav dünyadı bazıları,  - Bu dünyayı bazıları,

Köp süygen em aşıq bolgan!  -  Çok sevmiş, hatta aşık olmuş!

Bîr üydü sıpırganday  -  Bir evi süpürür gibi

Nav dünyadı sıpırgan bar... - Bu dünyayı süpüren, temizleyen var...

Bäri yaratılgan ne bolsa,  -  Bütün yaratılan ne varsa,

Tazalagan Quday bar!  -  Temizleyen Allah var!

Bîr sarayday so dünyadı,  -  Bir saray gibi şu dünyayı,

Neşe üyken bolsa tagı, -  Ne kadar büyük olsa dahi,

Belkim kişkey bîr üydey  -  Sanki küçük bir ev gibi

Temiz qılgan, taza qılgan  -  Temiz kılan, safileştiren

Quddüs atlı Allah bar! -  Kuddüs adlı Allah var!

Quddüs’dıñ bîr manesi;  - Kuddüs’ün bir manası;

Neşe türli bolsa bolsun,  -  Nice türlü olursa olsun,

Qaydey tazalav bolsa,   -  Nasıl bir temizlik varsa,

Bärisini bîr basına,   -  Hepsini tek başına,

Kîrli madde taslamay  -  Kirli madde bırakmadan

Tazalagan Allah bolgan... - Temizleyen Allah olmaktadır...

Bîr adem bîr ayda,  -  Bir adam bir ayda,

Yuvunmay turup qalsa,  -  Yıkanmadan kalsa,

Bäri teni qoqup qalgan. - Bütün vücudu kokar.

Oturup turgan yerin, -  Oturup kalktığı yeri,

Tazalap sıpırmasa,  -  Temizleyip süpürmese,

Batıq bolup sasıp qalgan. -  Pislenip kokuyup kalır.

Sarayday nav dünyadı,  - Saray gibi bu dünyayı,

Bîr hikmetpen är dayim, - Bir hikmetle her daim,

Arımay bek saq bolup  -  Yorulmadan pek dikkatli olarak

Äş qalmay tazalagan  -  Hiç bir yer kalmadan temizleyen

Maramatlı Rab bolgan!  -  Merhametli Rab’dır!

So tazalav bolmayberse,  - Bu temizlik olmayıverse,

Noqsan qalsa az bîraz,  -  Az biraz noksan kalsa,

Tolup qalıyaq dünyamız,  -  Dünyamız kokan

Sasıq, batıq zatlarman...  -  Pis şeylerle dolup kalacak...

Bîr sanede, yan tasıgan  -  Bir senede, can taşıyan

Yüz mîñ türlü maqluqlar,  - Yüz bin çeşit varlıklar,

Buğulıyaq qoquvdan!  -  Pis kokudan boğulacaklar!

Em köklerde ölgen  -  Hem göklerde harap olmuş

Peyklerdiñ, yıldızlardıñ - Peyklerin, yıldızların

Anqazlarını Allah,  -  Enkazlarını Allah,

Eger tazalamay berse,  - Eğer temizlemeyiverse,

Sosınlar töbemizge,  - Onlar tepemize,

Aynı yavınday yavgan!  - Aynen yağmur gibi yağacak!

Tavlarday üyken üyken  - Dağlar gibi büyük büyük

Taslar basımızga tüsüp - Taşlar başımıza düşüp

Bizlerdi dünyamızdan  -  Bizleri dünyamızdan

Qaşıraberip quvgan...  -  Kaçıracak, kovacaklar...

Bîr yaqtan em oylasaq,   -  Bir taraftan hem düşünsek,

Nav dünyamızdıñ üstinde,  -  Bu dünyamızın üstünde,

Neşe yanvar öledi.  -  Nice hayvanlar ölüyor.

Em ösimlikler şürüydi. -  Ve bitkiler çürüyor.

Eger Allah sosınlardı  - Eğer Allah onları

Bek yahşı kebimen  -  Pek güzel bir şekilde

Tazalamagan bolsa,  -  Temizlememiş olsa,

Qaralardıñ, denizlerdiñ  -  Karaların, denizlerin

Betleri jenazelermen   -  Yüzleri cenazelerle

Tolup tolup tasıgan. - Dolup dolup taşacak.

So tazalav bîr qoldan,  - Bu temizlik bir elden,

Quday’ımız Allah’tan... - Rabb’imiz Allah tarafındandır...

Ondan basqa kim bolsa,  -  Ondan başkası kim olsa,

Tazalavga ne küşi,  -  Temizlemeye ne gücü,

Ne de quvvatı bolgan... - Ne de kuvveti yetmez...

Nasip bolsa anavı yuma, - Nasip olsa diğer hafta,

Qalgan manelerdi tagı - Kalan manaları da    

Habarlassaq bizlerge  -  İfade edebilsek, bizlere

Ayrı bîr nimet bolgan... - Ayrı bir nimet olacaktır...

Savlıqpan qalıñız!  -  Sağlıcakla kalınız!

Dr. Yusuf ALTINIŞIK

Nogayşa 48/2023: BİR YOLAVŞIDIN KÖRGENLERİ (2) | TRT Tatarça

 

Nogayşa 46/2023: DARİ | TRT Tatarça