Nogayşa 36/2023: ASPAN ALLAH DEPYATIR
Bu yuma “ASPAN ALLAH DEPYATIR!” baresinde söz bardıramız... Bu hafta “GÖKYÜZÜ ALLAH DİYOR!” konusunda sohbet edeceğiz...
Nogayşa 36/2023: ASPAN ALLAH DEPYATIR
Är bilimdin tili bar; - Her bilimin dili var;
Bizge sırlar aytıbyatır... - Bize sırlar ifade ediyor...
Saqlı qalgan qaznalar, - Saklı kalan hazineler,
Bilimlermen şıgıbyatır... - Bilimlerle ortaya çıkıyor...
Özi tilimen är bilim, - Her bilim kendi diliyle,
‘Men Allah’qa şaatpan, - ‘Ben Allah’a şahidim, onun deliliyim,
So Yaratuvşı Allah’tıñ - O Yaratıcı Allah’ın
Bilüvinin, küşiniñ - İlminin, gücünün
Soñı yoq!’ dep aytıpyatır. - Sonu yok!’ diye söylüyor.
Misal bolsa qozmograpya, --- Misal olarak astronomi,
Bizge aspan tilimen - Bize gökyüzünün diliyle
Onı qabar beripyatır. - Onu haber veriyor.
Kökte bar milyarlagan - Gökte milyarlarca
Yıldızlar em quyaşlar... - Yıldızlar ve güneşler var...
Közler kökke tigilip, - Gözler göğe doğrulup,
Hayran hayran qarabyatır! - Hayran hayran bakıyor!
Aspan manemen tolu... - Gökyüzü manalarla dolu...
Bîr yagıman askerge, - Bir tarafıyla askere,
Em orduga oqşabyatır... - Hem orduya benziyor...
Är orduda nizam bar; - Her orduda nizam var;
Är askerge bîr qullıq... - Her askere bir iş...
Bîr nizamdan ayrılmay - Bir nizamdan ayrılmadan
Manevralar bolubyatır. - Manevralar oluyor.
Bîr başşısı bolmagan - Kumandanı olmayan
Bîr ordu qayda bar? - Bir ordu nerede var?
So manevra, tertipler, - Bu manevralar, tertipler,
Özözünden bolarma? - Kendiliğinden olur mu?
Nav azamatlı isler, - Bu azametli işler,
Başşılardın başşısı - Kumandanlar kumandanı,
Haq emrimen bolıpyatır... - Hak emriyle oluyor...
Kökte bizge hayret bergen - Gökte bize hayret veren
Bîr yarasıq düzen bar... - Bir güzel düzen var...
Kün zamanında tuvıp - Güneş zamanında doğup
Ay vaqtında batıpyatır. - Ay vaktinde batıyor.
Keşe kündüz art artqa, - Gece gündüz ard arda,
Bîrbîrevîn aldın almay - Birbirinin önüne geçmeden
Kezekpen qıdırıpyatır. - Sırayla dolanıyorlar.
Kökte qaytip tizilsin, - Gökte nasıl dizilsin,
Öz özlerine munşa - Kendi kendine bunca
Essiz, yansız yıldızlar? - Akılsız cansız yıldızlar?
Är bîrevi, bîr gayaman - Her birisi, bir gayeyle
Äş arımay yugurupyatır. - Hiç yorulmadan koşuyor.
Är bîreviniñ isine - Her birisinin işine
Bäri alim şaşırıpyatır! - Bütün alimler şaşıyor!
Bîr davlettiñ askeri - Bir devletin askeri
Eger bîr milyon bolsa - Eğer bir milyon olsa,
Qarap qalamız hayran... - Bakıp kalıyoruz hayran...
Ya sanası belgisiz, - Ya sayısı belli olmayan
Milyonlagan, milyarlagan - Milyonlarca, milyarlarca
Yıldızlarga, köktaslarga, - Yıldızlara, göktaşlarına,
Aylar em Quyaş’larga, - Aylar ve güneşlere,
Bäri közler qaray qaray - Bütün gözler baka baka,
Esler hayran oylapyatır. - Akıllar hayran kalıp tefekkür ediyorlar.
Sosı isler ‘Öz özine - Bu işler ‘Kendi kendine
Bolar!’ dep kım aytar? - Olur!’ diye kim söyeyebilir?
Munşa yıldız, Künler, Aylar, - Bunca yıldız, güneşler, aylar,
Bîrbîrîmen toquşpay, - Birbiriyle çarpışmadan,
Em bîr yerge tayanmay - Hem bir yere dayanmadan
Bîr düzenmen aylanıpyatır! - Bir düzenle dönüyorlar!
Em är bîrevî neşe avır; - Hem her biri nice ağır;
Kökten tüspey tıgırıpyatır! - Gökten düşmeden yuvarlanıp gidiyorlar!
Är qandildi bîr yaqqan bar! - Her kandili bir yakan var!
Ya Kün’di kim yagıpyatır? - Ya Güneş’i kim yakıyor?
Bîr samoliyet uşup ketse - Bir uçak uçup gitse
Üstümüzden, yuvıqtan; - Üstümüzden, yakınımızdan;
Tezoq uşup ketkeninden - Hızlı uçup gitmesinden
Sañır bolıyaq qulagımız! - Kulağımız sağır olacak!
Endi düniyaga qarasaq, - Şimdi dünyaya baksak,
Belkim bolgan bîr uşak... - Sanki bir uçak olmuş...
Ne davis bar ne gürültü! - Ne ses var ne gürültü!
Incınmaydı äş qulaq! - Kulak hiç rahatsız olmuyor!
Äş innemey uşupyatır! - Hiç ses çıkarmadan uçuyor!
Quyaş är kün bizlerge, - Güneş her gün bizlere,
Qay zamandır tavsilmey - Ne zamandan beri tükenmeden
Şavqını yiberedi, - Işığını gönderiyor,
Bîr yaqtan em yıltıpyatır! - Bir taraftan da ısıtıyor!
So zamanga kelgeşe - Şu zamana gelinceye kadar
Adem ulı soga usap; - Adem oğlu, ona benzeyen;
Em yarıtqan em yıltqan - Em ışıtan, hem ısıtan
Bîr qandildi yasamagan! - Bir kandili yapmamış!
Sosı Quyaş qay zamandır - Şu Güneş ne vakittenberi
Är kün betimizge qarap - Her gün yüzümüze bakıp
Yıltıp em yarıtıpyatır... - Isıtıp em aydınlatıyor...
Otun, kömür, ya neftti, - Odun kömür ya da gaz yağını,
Sosı Kün’ge är bîr kün, - O Güneş’e her bir gün,
Bar ma bizden yibergen? - Var mı bizlerden gönderen?
Endi yanıp turgan Kün’ge - Şimdi yanıp duran bu güneşe,
Yagıyagını är dayim - Yakacağını devamlı
Kim toqtamay yiberipyatır? - Kim durmadan gönderiyor?
Ömürler ötken alde - Devirler geçtiği halde
Sosı Kün är dayim - Şu Güneş daima
Küntuvardan tuvup - Doğu yönünden doğup
Künbatarga batıpyatır. - Batı yönüne batıyor.
Orınını äş avıstırmay - Yerini hiç değiştirmeden
Kım tuvdurup batırıpyatır? - Kim doğdurup batırıyor?
Bîrbîrînden sonsız erek - Birbirinden sonsuz uzak
Neşe yıldız, kök aspan - Nice yıldız, galaksi
Şaqırım esapları - Kilometre hesapları
Yetbey qalganı sebep - Yetmeden kaldığı için
Anşa ‘savle yılı’man - Ancak ‘ışık yılı’ ile
Erekligi esaplanıpyatır! - Uzaklıkları hesaplanıyor!
Atta qozmograpya ilmi, - Hatta astronomi ilmi,
‘Nav vaqıtqa kelgeşe - ‘Şu vakte gelinceye kadar
Taga şavqı kelmegen - Daha ışığı gelmeyen
Yıldız bar!’dep aytıpyatır... - Yıldız var!’ diye söylüyor...
Sözdiñ özi bäri bilim, - Sözün özü, bütün ilimler,
Qaysı bolursa bolsun, - Hangisi olursa olsun,
‘Allah bar!’ dep aytıpyatır... - ‘Allah var!’ diye söylüyor...
Allah’qa yetüv üşün - Allah’a erişmek için
Soñsız, sanasız yollar bar; - Sonsuz, sayısız yollar var;
Bilimler so yollardıñ - Bilimler o yolların
En tuvrası bolıpyatır. - En doğrusu olmakta.
Yerler, kökler, bäri bilim, - Yerler gökler, bütün ilimler,
Är bîrevi Rabbımızdı - Her biri Rabbimizi,
Kün’diñ yarıqlıgınday - Güneş’in aydınlığı gibi
Bek aşıq tanıtıpyatır... - Pek açık tanıtıyor...
Esi bolgan är bîr adem - Aklı olan her bir insan,
Äş qıyınlıq körmey özi - Hiç zorlanmadan
Allah’qa inanıpyatır! - Allah’a inanıyor!
Savlıqpan qalıñız! - Sağlıcakla kalınız!
Dr. Yusuf ALTINIŞIK
