Mäktäp artında 751 bala mäyete tabıldı

Kanadada indeyeślarnıñ balalarına kürsätelgän zolımnıñ dälilläre cir astınnan çığarıla

1664628
Mäktäp artında 751 bala mäyete tabıldı

Kanadanıñ Saskaçevan töbägendä ber çirkäwneñ internat-mäktäbeneñ baqçasında yözlärçä cäsäd qaldıqları bulğan balalar qaberlege tabıldı. Älege zirat berqayda da terkälmägän. Räsmi dokumentlarda kürenmäwçe qaberlek êlekkege Marieval indeyeślar xristian internat-mäktäbe yanında. Anda cirlekneñ töp xalıqlarınıñ balaları uqığan.

Kanada tarixında balalarnı cäberläwneñ iñ zur oçrağı bularaq qabul itelgän çirkäw internat-mäktäpläre 1880nçe yıllar başında açıla häm axırğısı 1997nçe yılda yabıla. Alarğa 150 meñnän artıq cirle xalıq balaların üz mädäniyätlären yıraqlaştırıp xristianlaştıru öçen ğailälärennän mäcbüri tartıp alıp urnaştıralar. Bu sabıylarnıñ kübese ruxani, monaxinya häm başqa uqıtuçılar tarafınnan fizik, censi, psixologik köçläw häm cäberläwgä duçar itelä.

İldä 2010nçı yılda tözelgän Xaqıyqat’ häm tatulaşu komissiyäse, terkälgän cäberläwlärdän tış, qayber balalarnıñ östendä mediśina êksperimentları ütkärelüen belderde.

Kanada federal’ xökümäte meñnärçä balanıñ açlıq, suıq häm keşeleksez täcribälär näticäsendä ğomere özelgän çirkäw internatlarındağı waqıyğalar öçen 2008nçe yılda qorbannardan räsmi räweştä ğafu ütende.  

Cirle xalıqlarnıñ oyışmaları soñğı qaberlekneñ monarçı Kanadada tabılğannar arasında iñ zurısı buluın söyli. Anda tögäl niçä balanıñ kümelüen açıqlaw öçen êşçänlek däwam itä. Xäzergä qadär 751ne sanağannar.  

Kanadadağı töp xalıqlar oyışması citäkçese Vayn Semaganis CBC kanalına interv’yusında bolay dide: “Xätta bügen dä xalıqta sanğa suqmaw bar. “Bu tarix, ütkändä qaldı” dilär. Yuq, ütkändä tügel. Bügen dä däwam itä. İnternatlarğa kümelgän bu balalar üterelde. Çönki qaza arqasında bulsa, äcälläre belän ülsälär, berelärenä xäbär bireler ide”.  

29nçı mayda Britaniya Kolumbiyäse töbägeneñ Kamlopps şähärendäge çirkäw internatı artında da 215 balanıñ cäsäd qaldıqları bulğan terkälüsez qaberlär tabılğan ide. Şunnan soñ il külämendäge şundıy 139 mäktäptä radar belän tiränlektäge söyäklärne êzläw êşçänlege başlandı. Näticädä yaña isemsez qaberlär tabıldı.



Bäyläneşle xäbärlär