Rusiya Federaśiyäse däwlät başlığı Vladimir Putinnıñ Törkiyä säfäre

Rusiya Federaśiyäse däwlät başlığı Vladimir Putin 23 nçe Bötendönya ênergetika kongressında qatnaşu öçen 10 nçı oktyabr’dä İstanbulğa 1 könlek räsmi säfär yasadı.Putinnıñ İstanbul säfärendä  tışqı êşlär ministrı Sergey Lavrov ,däwlät başlığı urınbasarı Yuriy Uşakov, Kreml’ süzçese Dmitriy Peskov,ênergetika ministrı Aleksandr Novak,iqtisad ministrı Aleksey Ulukayev,ğomum ştab başlığı Valeriy Gerasimov,”Gazprom” başlığı Aleksey Miller,däwlät  atom – töş ênergiyäse oyışması (Rosatom) başlığı Aleksey Lixaçev häm “Rosneft’”citäkçese İgor’ Seçin da qatnaştı.Putinnıñ säfäre kongressta qatnaşu belän genä çiklänmäde.

Bötendönya ênergetika kongressınnan soñ Törkiyä ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan belän Rusiya Federaśiyäse däwlät başlığı Vladimir Putin Mabäyn sarayında küreşep söyläşte. Oçraşu yaqınça 2 säğät däwam itte.  Oçraşudan soñ Rusiya tabiği gazın Törkiyä aşa Awrupağa citkeräçäk “Törek ağımı” tabiği gaz ütkärgeçe proyektı öçen xökümätlär arası kileşü imzalandı. Kileşüneñ êçtälege belän bäyle belderülär yasalmasa da “Törek ağımı” proyektı tözeleşeneñ tizläteläçäge belderelde. Berençe tapqır 2014 nçe yılnıñ dekabrendä Rusiya Federaśiyäse däwlät başlığı Vladimir Putin tarafınnan citkerelgän “Törek ağımı” tabiği gaz ütkärgeçe proyektı 2 liniyadan tora häm tuplam 32 milliard kub metr sıydırışlılıqqa iyä.Ber liniyanıñ turıdan-turı häm barı tik Törkiyägä suzıluı ,ikençese belän  Rusiyädän kilgän gaznı Törkiyä aşa Awrupağa citkerü planlaştırıla.

Oşraşudan soñ liderlar matbuğat oçraşuı ütkärde. Törkiyä ilbaşı Ärdoğan “Bügen Rusiya däwlät başlığı Putin belän bik tığız kön kiçerdek. Törkiyä belän Rusiya arasındağı normal’läşü barışınıñ däwam itäçägenä ışanam”dip belderde.

Vladimir Putin isä Törkiyägä satılğan tabiği gazğa taşlama yasaw öçen boyırıqlar birelüen citkerde. Putin şulay uq ike il arasında ğaläm tarmağında da xezmättäşlek başqarılaçağın belderde. Rusiya Federaśiyäse däwlät başlığı ”Ğaläm ölkäsendä dä xezmättäşlekne kamilläşteräçäkbez. Bu yünäleştä êşçänleklärebez däwam itä. “Roskosmos” Törkiyä iyärçennären ğalämgä oçırtaçaq” dide. Söyläşülär tögällängännän soñ Ärdoğan Putinnı avtomobilenä qadär ozata bardı.

Törkiyä ilbaşı idaräse süzçese İbrahim Kalın matbuğat oçraşuında Putin-Ärdoğan oçraşuında Rusiya belän saqlanu sänäğäte tarmağında xezmättäşlek başqaru mäs’äläsendä kileşü täêmin itelüen belderde. Kreml’ dä Törkiyä ilbaşı Ärdoğannıñ Rusiya Federaśiyäse däwlät başlığı Vladimir Putin belän Rusiyädän hawa saqlanu sisteması satıp alu ixtimalı turında söyläşülären belderde.

İke lidernıñ oçraşuınnan soñ Törkiyä – Rusiya mönäsäbätlären cayğa salu yünäleşendä ber-ber artlı adımnar yasala. Mäsälän, Rusiya xökümäte 11 nçe oktyabr’dä qabul itkän qarar nigezendä Törkiyädän kilgän äflisun, mandarin,abrikos,şaptal (persik) häm örekne tıyılğan tovarlar isemlegennän çığardı. Bu xaqtağı belderüne Putin İstanbulda yasağan ide.

Rusiya Federaśiyäse ênergetika ministrı häm Rusiya – Törkiyä xökümätlär arası komissiya räistäşe Aleksandr Novak 12 nçe oktyabr’dä Änkara häm Mäskäwneñ ike il arasındağı telekommunikaśiya ölkäsendä häm rouming tarifı bäyälären kimetü xaqında söyläşülär ütkärüen citkerde.

       Oçqıç krizisınnan soñ Putin belän Ärdoğan 3 tapqır üzara häm 4 tapqır telefonnan söyläşte. Törkiyä – Rusiya mönäsäbätläre zur tizlek belän cayğa salına bara. Mönäsäbätlärneñ normal’läşüe häm ike yaqlı,häm regional’ xezmättäşlek öçen zarurıy. Süriyä probleması berence çiratta bulu belän bergä Ğiraq, Qarabax,terrorğa qarşı köräş mäs’älälärendäge Törkiyä – Rusiya xezmättäşlege ênergetika, saqlanu sänäğäte ,iqtisad häm turizm tarmaqlarında ike yaqlı xezmättäşlekne bik tiz yuğarı däräcägä citkeräçäk.