نقش زنان جزیره هنگام ایران در اقتصاد این جزیره

برقع، پوششی که به عنوان نماد زنان استان هرمزگان ایران شناخته می‌شود، یکی از اولین محصولاتی است که توجه گردشگران را در گشت و گذار در کوچه پس کوچه‌های روستاهای قشم و سایر جزایر اطراف آن به خود جلب می‌کند.

پوششی که هم سابقه سنتی و فرهنگی دارد و هم نوعی حجاب محسوب می‌شود. البته بسیاری از زنان جوان این منطقه با اینکه هنوز لباس سنتی و محلی می‌پوشند، اما کمتر برقع بر صورت می‌زنند و بیشتر زنان مسن و سالخورده از آن استفاده می‌کنند.

- برقع تبدیل به یکی از صنایع دستی هرمزگان شده است

اما در سال‌های گذشته و با علاقه گردشگران داخلی و خارجی، برقع تبدیل به یکی از صنایع دستی هرمزگان شده که مسافران و گردشگران به خرید آن رغبت زیادی نشان می‌دهند.

خدیجه قدسی نژاد، 24 ساله اهل و ساکن جزیره «هنگام» نیز یکی از زنانی است که برقع به صورت دارد و البته آن را برای فروش به گردشگران نیز تولید می‌کند.

خدیجه درباره این محصول به خبرنگار آناتولی می‌گوید: برقعی که من می‌دوزم طرح سنتی نیست. در حقیقت طرح بالماسکه است که مد شده ولی برقعی که بر صورت دارم مخصوص مراسم عروسی است. انواع مختلفی دارد. برخی آن را برای جلوگیری از نور آفتاب می‌زنند و برخی دیگر برای حجاب.

-فعالیت‌ چشمگیر زنان در جزیره هنگام

او درباره فعالیت چشمگیر زنان این جزیره نیز توضیح می‌دهد: «فکر می‌کنم در درجه اول به این دلیل است که مردان مانع زن‌ها نمی‌شوند. به طور کلی فرهنگ مردمان جزیره زن را محدود نمی‌کند و فضای بسته‌ای ندارد. از طرفی از پدر بزرگ‌های‌مان شنیدیم که وقتی مردها به سفرهای دریایی طولانی می‌رفتند، ماه‌ها در جزیره نبودند و زنان جزیره برای گذران زندگی شروع به کار کردند. به دریا می‌رفتند و ماهیگیری می‌کردند یا در نخلستان‌‌ها مشغول به کار می‌شدند».

این زن اهل جزیره هنگام شغل اصلی‌اش را ماهیگیری عنوان می‌کند و می‌گوید: در نیمه دوم سال که گردشگران می‌آیند صنایع دستی و کارهای دستی انجام می‌دهیم ولی در کل تابستان ماهیگیری می‌کنم.

- «بستری برای پیشرفت کار دختران و پسران در جزیره فراهم شود»

خدیجه در خصوص علاقه زنان و دختران جوان به جزیره هنگام، کار و نگهداری از آیین‌ها و سنت‌هایشان نیز توضیح می‌دهد: «ما دوست داریم در جزیره بمانیم. زن‌ها و دختران جوان دیگر همچون من هستند. ما دوست نداریم از جزیره برویم یا اینکه لباس‌های‌مان تغییر کند. اگر از کار ما حمایت شود و بستری برای پیشرفت کار دختران و پسران در جزیره فراهم شود، همان تعداد هم که مشکل امرار معاش دارند و برای کار از جزیره خارج می‌شوند، ماندگار خواهند شد».

-کسانی که از بیرون جزیره می‌آیند خیلی راحت زمین می‌خرند

خدیجه که با گلابتون دوزی برقع‌ها را تزیین می‌کند، درباره خواسته‌اش برای توسعه کار زنان جزیره می‌گوید: «چند سال است که از میراث فرهنگی در استان هرمزگان درخواست کرده‌ایم زمینی در جزیره اختصاص دهند تا ما بتوانیم با ایجاد کارگاه‌هایی برای زنان کارآفرینی کنیم. یعنی زنان بتوانند برای خودشان کاری کنند و محصولات را به مسافران عرضه کنند، ولی متاسفانه همچنان جوابی نگرفته ایم. آخرین بار هم قبل عید نوروز بود که من رفتم دفتر منطقه آزاد قشم، ولی درخواست ما تائید نشده بود و دوباره تکرار کردیم. گویا واگذاری زمین برایشان مشکل ساز است. ولی تعجب آور است کسانی که حالا سرمایه دارند یا از بیرون جزیره می‌آیند خیلی راحت زمین می‌خرند و 99 درصد بوم گردی‌های جزیره هنگام افراد متعلق به افراد غیربومی است».

- ایجاد بوم گردی به صنعت گردشگری جزیره ما کمک می‌کند

به گفته خدیجه، ماهیگیری و گردشگری، اقتصاد جزیره کوچک هنگام را تشکیل می‌دهد. او در این باره می‌گوید: در جزیره کوچک ما همه ساکنان با هم خانواده هستند و همه با کمک هم کار و زندگی می‌کنند. ایجاد بوم گردی به صنعت گردشگری جزیره ما کمک می‌کند و اگر اهالی جزیره از خودشان بوم‌گردی داشته باشند از این طریق می‌توانند درآمد کسب کنند. ایجاد یک بوم گردی و یا یک کارگاه صنایع دستی برای ساکنان جزیره می‌تواند شرایطی را فراهم کند تا همه با هم کار کنند و درآمدزایی داشته باشند.

او در آخر می‌افزاید: گلابتون دوزی، زری بافی، نقش حنا و پخت غذاهای دریایی نیز از دیگر فعالیت‌های فرهنگی و سنتی اهالی جزیره هنگام به شمار می‌رود. هفت تا هشت ماه در سال ماهیگیری می‌کنیم و در ماه‌هایی که هوا خنک می‌شود و مسافران می‌آیند از این راه درآمد داریم.