تاثیر منفی تحریم‌های آمریکا بر گردشگری ایران

شعار مسئولان ارشد سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران «گردشگری تحریم نمی پذیرد»، بود. در پی تحریم‌های آمریکا علیه تهران و ایجاد جو رسانه‌ای علیه این کشور، مسئولان بر این باور بودند که اگر تحریم‌ها بر هر مساله‌ای اثر بگذارد با پتانسیلی که ایران برای جذب گردشگر دارد، می‌تواند از این طریق کمبود درآمد را تا حد قابل توجهی جبران کند.

اما به گفته علی اصغر مونسان، رئیس سازمان صنایع دستی، میراث فرهنگی و گردشگری ایران پس از تحریم‌های آمریکا و حمله تروریستی در شهر اهواز، ورود گردشگران به ایران 19 درصد کاهش یافت. از طرف دیگر در ماه‌های اخیر فشارهای زیادی به برگزار کنندگان تورهای بزرگ وارد می‌شود که جذب توریست در ایران را با مشکل مواجه می‌سازد.

ایران برای غلبه بر این جو روانی و از دست ندادن گردشگر دست به تمهیداتی زد. به عنوان مثال ویزا را به صورت یک طرفه برای بیشتر کشورها از جمله اروپا حذف و در اقدامی دیگر اتباع چین را نیز از دریافت ویزا معاف کرد. همچنین از آنجا که ورود به خاک ایران اثر منفی برای دریافت ویزای آمریکا دارد، رئیس جمهور روحانی دستور داد مهر ورود و خروج به ایران در پاسپورت اتباع خارجی ثبت نشود.

در این راستا، دو فعال حوزه گردشگری در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرگزاری "آناتولی" به مشکلات ایجاد شده در جذب توریست، به ویژه توریست اروپایی به ایران پرداختند.

سیمین ثقفی، راهنمای گردشگری در این رابطه با بیان اینکه در داخل ایران گردشگری را عامل مبارزه با تحریم عنوان می کردند، گفت: مسئولان، گردشگری را عامل مبارزه با تحریم می دانستند که درآمد آن می تواند به کشور کمک کند. حتی در ماه‌های اخیر شاهد هشدارهایی از سوی کشورها بودیم تا اتباعشان به ایران سفر نکنند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه همواره این هشدارها درباره سفر به ایران داده شده است، افزود: اما در سال های اخیر حجم اخبار و البته وقوع ناآرامی‌ها در کشور بر این مساله تاثیر گذاشته است. حتی ایرانی های ساکن خارج از کشور هم دچار شک شده بودند.

این فعال حوزه گردشگری به خارج شدن تورها با مقصد ایران از لیست فروش تورها اشاره کرد و گفت: سایت های فروش تور پس از تحریم، نام ایران را از لیست فروش تورهایشان خارج کردند. حتی با مشکلات جا به جایی پول و اینکه کردیت کارت در ایران کار نمی کند اما باز هم سایت هایی بودند که تور ایران را می فروختند اما فشارهایی وارد شده است که فضایی برای فروش تورهای ایرانی نیست. حتی سایت های معتبری همچون Trip Advisor هم اطلاعات ایران را تا حد زیادی محدود کرده است.

ثقفی با بیان اینکه "تحریم کنندگان ایران به مساله گردشگری نیز توجه کرده‌اند"، افزود: "ما مشکل همیشگی با پروپاگاندا و اخبار نامطلوب درباره ایران داشتیم. مساله این است خودمان خیلی ضعیف عمل کردیم. تنها تبلیغات ما از سوی گردشگرانی بود که وارد ایران شدند و درباره ایران تبلیغات 100 درصد مثبت داشتند. آنها سفیران گردشگری کشور بودند. هنوز هم گردشگران را می توان دید. آنها پیام آوران امنیت ایران بودند. البته در حال حاضر نمی توان از تاثیر تحریم بر روند گردشگری چشم پوشی کرد. به عنوان مثال چینی‌ها از سفر به ایران هراس داشتند. در صورتی که دانش گردشگران اروپایی نسبت به ایران خیلی بهتر است. اما وقتی نام ایران در صدر اخبار، آن هم با کلید واژه های جنگ و عدم امنیت است، توریست کمتر وارد کشور می شود".

این راهنمای گردشگری ایرانی ادامه داد: می توان جنبه مثبت را هم دید چرا که این اخبار نامطلوب درباره ایران، آن را به کشوری عجیب و هیجان انگیز تبدیل کرده است و کسانی که اهل جستجوگری هستند ایران را انتخاب می کنند.

علی ناطقی، دیگر فعال حوزه گردشگری نیز به خبرنگار "آناتولی" گفت: بعد از فرمان ترامپ سختگیری‌ها بیشتر شد. شرکت های بین المللی مثل Booking.com تازه فعالیت درباره ایران را آغاز کرده بودند اما به طور کلی سرویس ایران را حذف کردند. همچنین شرکت های بزرگ اروپایی بودند که خدماتی در حوزه فروش تور ایران می داند. آنها هم پس از تحریم‌ها از فروش تور ایران دست کشیدند. در حال حاضر تنها چند شرکت کوچک هستند که به صورت ضعیف در این حوزه کار می کنند. اما همان‌ها هم علاقه ای به توسعه بازار ایران ندارند و حتی ممکن است همین سرویس موجود را هم ببندند.

او با بیان اینکه شرکت‌ها در فضای موجود ترجیح می دهند با ایران کار نکنند، تصریح کرد: مساله این است که بابت تحریم شرکت های ایرانی نمی توانند با طرف خارجی بده بستان مالی انجام دهند. بسیاری از مشکلات بعد از ریاست جمهوری اوباما در حال حل شدن بود. الان هم بیشتر تحت جو عمومی شرکت ها حاضر نیستند با ایران کار کنند و این عدم علاقه پس از اتفاقات و بالا گرفتن تنش ها در خلیج فارس بیشتر شد.

ناطقی با بیان اینکه تحریم روی جذب توریست تاثیر نگذاشته است اما در حوزه آنلاین باعث حذف ایران شده است، گفت: نوع رفتار و شخصیت گردشگری که ایران را انتخاب می کند متفاوت است. به هر حال راه‌های مختلفی را پیدا می کند. در حال حاضر وارد سومین سال شدیم که تورهای بزرگ دیگر به ایران نمی آیند و توریست ها در قالب گروه های کوچک و یا انفرادی سفر می کنند. طرف ایرانی هم حتی قبول کرده است پول را نقدا در ایران دریافت کند. اما فضایی که علیه ایران وجود دارد باعث شده اطلاعات منفی زیاد باشد. بیشتر از یک دهه است ما کاری نکرده ایم و بعد از ریاست جمهوری ترامپ شرایط بدتر شده است. به عقیده من در حوزه جذب مخاطب، تحریم اثر نگذاشته است، اما در حوزه آنلاین نام ایران بسیار تحت تاثیر قرار گرفته است.