سمپوزیوم بررسی روابط ترکیه و ترانس‌آتلانتیک در استانبول

کارشناسان و اساتید سرشناس علوم سیاسی و روابط بین المللی ترکیه در سمپوزیوم «ترکیه و روابط ترانس آتلانتیک» در سالن کنفرانس بنیاد پژوهش‌ مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی «ستا» در استانبول، ابعاد مختلف روابط آنکارا با کشورهای طرف ترانس آتلانتیک را تحلیل و ارزیابی کردند.

برهان‌الدین دوران، مسئول هماهنگی کل ستا و کارشناس امور بین‌المللی و خاورمیانه در این نشست که به طور مشترک با مرکز روابط ترانس آتلانتیک «CTR» دانشگاه جان هاپکینز آمریکا برگزار شد، گفت: این سمپوزیوم در واقع در راستای معرفی کتابی که توسط کارشناسان ستا و CTR تدوین شده است، برگزار می‌شود. اما با تحولاتی که در ماه های اخیر در منطقه و جهان رخ می‌دهد، بر ارزش این کتاب افزوده شده است.

دوران با بیان این که نهاد‌های ترانس آتلانتیکی یکی از سازمان یافته‌ترین و ریشه دارترین نهادهای جهان هستند، اظهار داشت: گسل هایی در روابط بین کشورهای واقع در هر دو سوی اقیانوس اطلس به وجود آمده است. یکی از اصلی ترین عامل این تغییر و تحولات تمایل آمریکا برای بازتعریف نقش ابر قدرتی خود است.

وی افزود: این بازتعریف در موضع کشورهای هم‌پیمان به ویژه ترکیه برخی تحولات و تغییراتی به وجود آورده است. آنکارا موضع سودجوی آمریکا را به ضرر روابط خارجی و منافع خود می داند. می توانیم بگوییم که یک ساختار جدیدی در جهان در حال شکل گیری است که در این شرایط ترکیه نه تنها روابط خود با آمریکا بلکه مناسبات خود با ناتو و اتحادیه اروپا را مورد ارزیابی قرار داده است.

دوران تصریح کرد: آمریکا پس از آغاز دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ دچار تحولات عظیمی شده است، موضع این کشور در مورد متحدانش و گفتمان ترامپ در راستای اولویت بخشیدن به منافع آمریکا بدون در نظر گرفتن منافع دیگران مشکلات جدی در روابط این کشور به وجود آورده است.

وی گفت: مسائل مربوط به سوریه و حمایت آمریکا از گروه تروریستی ی.پ.گ به بهانه مبارزه با داعش، مشکلات جدی در محور ترکیه و واشنگتن به وجود آورده است. باید در نظر گرفت که بحران ها در اصل برخی تغییرات را به همراه خواهند داشت. ترکیه در مقابل حمایت آمریکا از این گروه‌های تروریستی با هماهنگی روسیه عملیات شاخه زیتون را آغاز کرد.

دوران افزود: ترکیه از موضع ناتو در مورد این کشور راضی نیست و حمایت های تلویحی یا مستقیم کشورهای عضو از برخی گرو‌های تروریستی را اقدام خصمانه علیه خود می داند. محرز است که در این زمینه تعاریف جدیدی برای نهادهای ترانس آتلانتیک در قالب تغییرات امروزی و تحولات احتمالی آینده انجام خواهد شد.

قلیچ بوغرا کانات، مدیر بخش مطالعات واشنگتن این بنیاد نیز با ارزیابی روابط ترکیه و آمریکا در چند دهه اخیر خاطرنشان کرد: شرایطی که امروز بر روابط دو کشور حاکم است، امر جدیدی نیست. 15 سال پیش نیز بین ترکیه و آمریکا در مورد عدم صدور مجوز برای نظامیان آمریکا جهت عبور از خاک ترکیه به عراق برخی اختلافات به وجود آمد.

کانات با بیان این که آمریکا نه تنها با ترکیه بلکه با سایر کشورهای هم‌پیمان خود مانند ژاپن و کره جنوبی نیز مشکلاتی دارد، گفت: ژاپن و کره جنوبی با آغاز دوران ترامپ احساس بی اعتمادی به واشنگتن پیدا کرده‌اند. از سوی دیگر همین مسائل در روابط آنکارا با واشنگتن نیز صدق می ‌کند. تنش فعلی که برخی گسل های تاکتیکی به وجود آورده است در بلند مدت مبدل به یک تغییر اساسی در موقعیت استراتژیکی دو کشور خواهد شد. این مشکلات به هیج وجه موجب قطع مناسبات با آمریکا یا خروج از ناتو نخواهد شد. بلکه تعاریف جدیدی در روابط دو کشور شکل خواهد داد.

مدیر بخش مطالعات واشنگتن ستا با اشاره به عدم تعیین راهبرد جدی توسط دولت آمریکا پس از پایان دوره جنگ سرد، اظهار داشت: آمریکا در 20 سال اخیر در مورد تحکیم روابط با هم پیمانان خود خوب عمل نکرده و بسیار کند مانده است. باید دانست که ترامپ آغازگر این بحران در سیاست خارجه آمریکا نبوده، بلکه این موضوعی است که در چند دهه گذشته ریشه دارد.

وی حمایت آمریکا از گروه تروریستی پ.ک.ک/ی.پ.گ در سوریه را مصداق سردرگمی این کشور در تعیین استراتژی معقول برای روابط خارجه این کشور دانست و افزود: آنطور که کارشناسان آمریکایی معتقدند، واشنگتن در درک افکار عمومی خود و کشورهای منطقه نیز ضعیف عمل می کند.

کانات تصریح کرد: علی رغم هشدارهای صریح ترکیه در مورد خطر گروه تروریستی پ.ک.ک، آمریکا در این مورد تمرکز بر نابودی داعش را مورد تاکید قرار داد. حمایت آمریکا از ی.پ.گ هزینه بسیار سنگینی برای این کشور خواهد داشت